Tác hại với sức khỏe của đợt cháy rừng tại Haiwaii sẽ kéo dài

Tình hình đã được khống chế. Ngoài hơn 2.200 ngôi nhà bị phá hủy/hư hại cùng hàng chục người thiệt mạng, cháy rừng còn để lại nhiều rủi ro kéo dài cho sức khỏe của con người lẫn của động vật hoang dã.

Các đám cháy khi lan ra khu dân cư đã đốt cháy hàng loạt công trình có chứa gỗ, nhựa, sơn lẫn chất thải sinh hoạt nguy hiểm đã qua xử lý. Xe cộ cùng hệ thống ống nước nhựa cũng bị thiêu rụi, giải phóng lượng lớn khí độc và hạt bụi.

Nhiều chất ô nhiễm trong không khí rơi xuống đất và khi mảnh vỡ hoặc bụi bị khuấy lên, hạt bụi có thể xâm nhập vào không khí mà mọi người hít thở.

Hóa chất còn làm ô nhiễm nguồn nước. Ngày 11.3, chính quyền Maui ban hành cảnh báo “nước không an toàn” ở hai khu vực Lahaina và Upper Kula bị ảnh hưởng bởi cháy, khuyến nghị người dân chỉ sử dụng nước đóng chai để uống và nấu ăn chứ không phụ thuộc nước máy đun sôi vì nguy cơ hóa chất độc hại.

Nhà cửa, xe cộ cháy rụi - Ảnh: PopSci

Hóa chất độc hại

Mối nguy như kính vỡ, đinh, bình chứa khí đốt tự nhiên hư hỏng, đường dây điện và đường ống gas hư hại khá rõ ràng. Mối nguy hóa học ít rõ ràng hơn và có thể vượt ra ngoài khu vực bị ảnh hưởng bởi cháy.

Khói đen từ đám cháy là dấu hiệu của quá trình đốt gỗ hoặc nhựa giải phóng hàng nghìn hóa chất. Tro chứa hóa chất như benzen, chì, amiăng và hydrocacbon thơm đa vòng phát tán ra không khí hay hòa vào nước.

Tiếp xúc hóa chất nồng độ cao đôi khi có thể gây hại ngay lập tức, chẳng hạn buồn nôn, chóng mặt, phát ban hay gặp vấn đề về hô hấp. Vì vậy cần bảo vệ trẻ em cũng như người có vấn đề sức khỏe khỏi bị phơi nhiễm.

Giới chức y tế Hawaii khuyến nghị nên mang giày kín, đeo mặt nạ phòng độc N95, găng tay chống hóa chất và các thiết bị bảo vệ khác khi tìm kiếm tài sản còn sót lại trong đống đổ nát.

Công trình không bị cháy cũng có hóa chất

Khí và hạt bụi có thể thâm nhập qua vết nứt, cửa sổ, cửa ra vào hay lối khác. Một số hóa chất lắng đọng trên bề mặt, số khác thấm qua vải, dính vào tường, đi vào đường ống thông khí.

Thông thường các công trình sẽ được đơn vị chuyên nghiệp làm sạch hoặc khử phơi nhiễm. Họ tiến hành làm sạch bề mặt, thay thế bộ lọc không khí và cài đặt bộ lọc HEPA.

Nước và đất

Cháy làm cho hệ thống ống dẫn nước trong nhà lẫn ngoài trời trở nên mất an toàn theo vài cách. Mất áp lực nước tạo điều kiện cho chất ô nhiễm xâm nhập đường ống. Đường ống nhựa gặp lửa cũng có thể nóng chảy rồi ngấm vào nước.

Nước không mùi lạ không đồng nghĩa không chứa hóa chất độc hại. Chỉ xả nước không giải quyết được ô nhiễm.

Đất cũng bị ô nhiễm sau cháy. Cần tiến hành kiểm tra để đảm bảo đất mà mọi người dùng để trồng trọt trở lại không chứa hóa chất độc hại, an toàn cho con người lẫn động vật.

Bảo vệ môi trường biển

Nếu trời mưa, chất ô nhiễm sẽ theo nhiều đường trôi ra biển.

Trải dài dọc theo bờ biển phía tây của Maui, Lahaina từ lâu đã nổi tiếng là địa điểm ngắm rùa và các sinh vật biển khác. Môi trường biển nay bị đe dọa bởi hóa chất độc hại tạo ra từ đám cháy.

Mảnh vỡ cùng thuyền bị chìm cần được loại bỏ khỏi vùng nước gần bờ để bảo vệ san hô. Ngoài ra cũng cần tiến hành kiểm tra nước. Các khu dân cư có thể giúp giảm bớt ô nhiễm bằng cách đặt rào chắn gần cống thoát nước mưa, xung quanh nhà ở hoặc gần tuyến đường thủy.

Xử lý đống đổ nát

Đống đổ nát có thể được đưa ra khỏi Maui để xử lý. Công tác dọn dẹp và phục hồi sau thảm họa nghiêm trọng như vừa qua phải mất nhiều năm. Giáo sư Whelton khuyên rằng trong thời gian này người dân nên liên hệ với các sở y tế công để được tư vấn cách đối phó.

Cẩm Bình