Tài liệu ghi chép 'nộp tiền hằng tháng' trong vụ mỏ than Bố Hạ

Sau 2 lần tạm hoãn, sáng 20/11 tới, Tòa án Nhân dân tỉnh Bắc Giang sẽ mở lại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án “vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”, xảy ra tại mỏ than Bố Hạ của Công ty cổ phần Khoáng sản Bắc Giang (Công ty Khoáng sản Bắc Giang).

Trong vụ án này, có 5 bị cáo bị đưa ra xét xử về 2 tội danh “vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” và “vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”, gồm: Dương Văn Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Khoáng sản Bắc Giang; Hà Văn Hòe, Tổng giám đốc; Phạm Thanh Thạch, Phó tổng giám đốc; Nguyễn Thị Hồng Thắm, Giám đốc và Nguyễn Văn Thảo, Phó giám đốc Công ty TNHH MTV Xuân An.

Bị cáo Lê Minh Dương, Phó giám đốc kiêm Kế toán trưởng Công ty Công ty TNHH MTV Xuân An (Công ty Xuân An) bị đưa ra xét xử về tội “vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.

Các bị cáo tại Công ty Khoáng sản Bắc Giang và Công ty Xuân An. Ảnh: Bộ Công an.

Các bị cáo: Lại Hồng Thanh, cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và khoáng sản Việt Nam; Phạm Ngọc Chi, cựu Phó cục trưởng điều hành Cục Kiểm soát hoạt động khoáng sản miền Bắc; Phạm Phú Ninh, cựu Phó chánh văn phòng Cục Khoáng sản Việt Nam; Lưu Ngọc Thành, cựu chuyên viên Cục Khoáng sản Việt Nam, bị đưa ra xét xử về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo hồ sơ vụ án, cuối năm 2016, Công ty Khoáng sản Bắc Giang được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép khai thác tại mỏ than Bố Hạ, nằm trên địa bàn các xã Đồng Hưu, Đông Sơn và Hương Vỹ (huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang), với tổng trữ lượng cấp phép khai thác bằng hình thức lộ thiên trong 10 năm là 426.384 tấn, khai thác hầm lò trong 26 năm là 1.232.822 tấn; công suất khai thác từ 13.445 tấn đến 100.000 tấn than/năm.

Quá trình thực hiện, Hà Văn Hòe và các bị cáo đồng phạm đã tổ chức khai thác sai quy định, vượt quá trữ lượng được cấp phép lên tới hơn 5,4 triệu tấn, với tổng giá trị gần 570 tỷ đồng.

Vụ việc được phát hiện vào năm 2019, song một số cá nhân tại Tổng cục Địa chất và khoáng sản Việt Nam (thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã có hành vi bao che sai phạm, khiến công ty này tiếp diễn hoạt động khai thác trái phép, gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản Nhà nước.

Các sai phạm như chưa nộp đủ tiền cấp quyền khai thác khoáng sản; khai thác vượt công suất được cấp phép cũng được Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Giang, cùng một số đoàn thanh của Thanh tra tỉnh Bắc Giang phát hiện.

Các vi phạm này đều đã được các đoàn kiểm tra của Tổng cục Địa chất và khoáng sản Việt Nam chỉ ra, xử lý, nên các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Giang ghi nhận theo kết quả đã xử lý, mà không có biện pháp kiến nghị, xử lý gì khác.

Hơn 5,4 triệu tấn than trị giá gần 570 tỷ đồng bị khai thác trái phép tại mỏ than Bố Hạ, tỉnh Bắc Giang.

Bên cạnh đó, quá trình điều tra, cơ quan điều tra đã thu giữ được một số tài liệu có nội dung thể hiện Công ty Khoáng sản Bắc Giang chi tiền cho các cơ quan quản lý Nhà nước (Tổng cục Địa chất và khoáng sản Việt Nam, Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Giang, Thanh tra tỉnh, UBND huyện Yên Thế, Cục Thuế tỉnh Bắc Giang, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Bắc Giang…).

Cùng với đó, bị cáo Dương Văn Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Khoáng sản Bắc Giang ban đầu khai, có chi cho Lại Hồng Thanh, cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và khoáng sản 5.000 USD, để xin không bị xử phạt bổ sung tạm đình chỉ khai thác 6 tháng.

Ngoài ra, bị cáo Phạm Thanh Thạch, Phó tổng giám đốc Công ty Khoáng sản Bắc Giang cũng khai có chi tiền cho cán bộ Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Bắc Giang (người nhận là Tống Khánh Linh).

Tuy nhiên, sau đó các bị can này thay đổi lời khai, cho rằng không có việc chi tiền như đã khai trước đó. Do thời điểm mới bị bắt, tâm lý hoang mang, lo sợ nên trình bày không đúng sự thật.

Các nội dung thể hiện trên tài liệu được xác định do bộ phận kế toán, thủ quỹ của Công ty Khoáng sản Bắc Giang theo dõi nội bộ, chi theo chỉ đạo của ban lãnh đạo công ty; trong đó có nhiều khoản chi thực tế không đúng với chứng từ bộ phận kế toán theo dõi. Các khoản chi này đều từ nguồn tiền để ngoài sổ sách kế toán, nên các bị cáo không yêu cầu kế toán, thủ quỹ phải theo dõi, lập chứng từ như chi thực tế.

Thêm vào đó, các cá nhân liên quan theo nội dung tài liệu trên, gồm: ông Dương Ngọc Hùng, Tống Khánh Linh, Phạm Văn Lợi, cá nhân liên quan tại Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Giang, Cục Thuế tỉnh Bắc Giang…đều trình bày không có việc đưa, nhận tiền như tài liệu thể hiện.

Từ đó, cơ quan tố tụng khẳng định, không có căn cứ chứng minh việc đưa nhận tiền theo tài liệu Công ty Khoáng sản Bắc Giang ghi chép, nên không có căn cứ xem xét, xử lý.

Huệ Nguyễn