Tại sao giá dầu giảm, cổ phiếu tăng sau khi Iran phóng tên lửa vào căn cứ Mỹ?

Các nhà giao dịch làm việc trên sàn giao dịch chứng khoán New York. Ảnh: Getty.

Giá dầu lao dốc mạnh, chứng khoán Mỹ đảo chiều tăng điểm sau khi Iran phóng tên lửa về phía các căn cứ Mỹ ở Qatar và Iraq.

Giới đầu tư nghi ngờ Iran không có đủ năng lực hoặc quyết tâm để thực sự tấn công các lực lượng Mỹ, và hy vọng đây sẽ là mức phản ứng tối đa từ Tehran.

Các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Mỹ cũng có thể thở phào nhẹ nhõm. Nếu giá dầu tăng kéo dài, nền kinh tế Mỹ, với tác động lớn đến chi phí của người tiêu dùng và doanh nghiệp, sẽ bị ảnh hưởng mạnh.

Kết thúc phiên giao dịch hôm 23/6, giá dầu thô Mỹ giảm 7,2%, còn 68,51 USD/thùng – mức giảm trong một ngày mạnh nhất kể từ đầu tháng 4 và là một trong những phiên tồi tệ nhất trong 3 năm qua.

Đây là lần đầu tiên giá dầu xuống dưới 70 USD kể từ ngày 12/6, một ngày trước khi Israel bắt đầu không kích các cơ sở hạt nhân ở Iran, và phản ánh sự đảo chiều mạnh so với mức giá đã tăng vọt 6% lên 78,50 USD/thùng vào tối Chủ nhật tuần trước.

Trong khi đó, chỉ số Dow Jones tăng 374 điểm, tương đương +0,89%, đảo chiều sau khi bất ngờ giảm trong buổi chiều. Chỉ số S&P 500 tăng 0,96% và Nasdaq Composite tăng 0,94%.

“Tôi nghĩ đây là một cuộc tấn công mang tính biểu tượng của Iran,”, Kirk Lippold, cựu chỉ huy tàu USS Cole, trả lời CNN. “Mười quả tên lửa không phải là nhiều. Mỗi quả đều có thể gây chết chóc. Nhưng hy vọng giờ họ sẽ không tiếp tục phản ứng thêm”.

Để so sánh: Iran tuyên bố đã phóng “hàng trăm” quả tên lửa vào nhiều mục tiêu ở Israel ngày 13/6 để đáp trả các vụ không kích của Israel.

Cho tới lúc này, mọi dấu hiệu đều cho thấy đây chỉ là phản ứng hạn chế: giới chức Iran đã cảnh báo Qatar trước khi tấn công căn cứ Mỹ, theo một nguồn tin am hiểu sự việc. Việc cảnh báo nhằm giảm thiệt hại và để giữ “lối thoát” cho cả hai bên.

Chính quyền Trump đã lường trước Iran sẽ có đòn trả đũa sau các vụ không kích của Mỹ, và Tổng thống Trump không muốn mở rộng chiến sự trong khu vực, một quan chức cấp cao Nhà Trắng nói với CNN hôm đầu tuần này.

Phép cân bằng khó khăn

Đầu tư vào thị trường Mỹ trong thời điểm hiện nay là đặc biệt khó khăn. Nhà đầu tư phải đương đầu với thuế quan thay đổi liên tục, tín hiệu kinh tế hỗn hợp, bất ổn về lãi suất – cộng thêm xung đột Trung Đông leo thang.

Theo lý thuyết, những đòn không kích vào 3 cơ sở hạt nhân Iran lẽ ra phải khiến cổ phiếu Mỹ giảm và giá dầu tăng, vì lo ngại Iran chặn eo biển Hormuz – nơi vận chuyển 1/5 dầu toàn cầu. Nhưng thực tế lại ngược lại. Lợi suất trái phiếu cũng bình ổn.

Các nhà đầu tư vẫn cố gắng giữ trạng thái cân bằng: nếu đợt tấn công của Mỹ và Israel đã hoàn tất, và Iran chỉ phản ứng nhẹ, điều này có thể là tích cực cho thị trường, giảm biến động và giảm nguy cơ Iran sở hữu hạt nhân. Ngược lại, nếu chiến sự leo thang – đặc biệt là Iran chặn nguồn cung dầu – cộng thêm căng thẳng thương mại, lạm phát toàn cầu có thể bùng và đẩy kinh tế vào suy thoái.

Thị trường dầu đang đợi bằng chứng về sự gián đoạn thực sự, theo Bob McNally, chủ tịch Rapidan Energy Group: “Nhà đầu tư đã chứng kiến nhiều cảnh báo giả về rủi ro địa chính trị trong dầu. Nếu không có gián đoạn thực chất về sản xuất hoặc lưu thông ở vùng Vịnh, tôi nghĩ giá sẽ không tiếp tục tăng mạnh”.

Thậm chí Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright cũng dự báo giá dầu sẽ giảm dù tình hình căng thẳng , và thực tế cho thấy giá sụt mạnh hơn cả dự kiến của ông.

“Tôi không dự đoán giá dầu tăng do mức độ căng thẳng hiện tại”, ông nói. “Tôi không ngạc nhiên nếu giá giảm nhẹ, hoặc giảm sâu hơn dự kiến”.

Các tài sản an toàn như vàng tăng nhẹ: chỉ tăng 0,2% lên 3.390 USD/oz. Lợi suất trái phiếu giảm nhẹ khi các nhà đầu tư tìm đến các kênh an toàn.

Đồng USD giảm 0,3% vào chiều 23/6, sau khi đã tăng gần 1% vào sáng sớm cùng ngày. Đồng tiền này đã mất giá kể từ khi chính quyền Trump áp thuế mạnh, khiến giới đầu tư lo ngại về lạm phát.

Nếu căng thẳng leo thang khiến giá dầu tăng, áp lực lên kinh tế Mỹ sẽ rõ nét khi thuế quan cao, lạm phát mạnh kết hợp. Điều này có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang (Fed) gặp khó khăn khi lãi suất tăng, trong khi nền kinh tế chậm lại.

Tạm thời, Phố Wall có vẻ như đang bỏ qua căng thẳng Trung Đông để tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn, khi đợt căng thẳng hiện tại còn nằm trong tầm kiểm soát chung của thị trường.

Huyền Chi