Tại sao HLV Philippe Troussier thất bại với bóng đá Việt Nam?

Philippe Troussier có phải là HLV giỏi?

HLV Philippe Troussier là người đặt nền móng cho bóng đá của Qatar, trải qua sự nghiệp dẫn dắt những CLB danh tiếng tại Pháp như Marseille rồi sau đó là các đội tuyển mạnh của khu vực Châu Phi như Bờ Biển Ngà, Ma rốc, Nigeria, Nam Phi,…. Tuy nhiên, điều mà ông gây ấn tượng nhất trong sự nghiệp cầm quân là giúp nền bóng đá Nhật Bản lột xác trong giai đoạn 1999 - 2002.

HLV Philippe Troussier thời điểm dẫn dắt Đội tuyển Nhật Bản giai đoạn 1999 - 2002

Chiến lược gia người Pháp cùng Đội tuyển xứ sở Mặt trời mọc vô địch Asian Cup 2000, sau đó là góp mặt tại vòng 16 đội tại World Cup 2002 - thành tích tốt nhất của Nhật Bản tại VCK World Cup từ trước đến nay. Điều làm ông thành công hơn cả với bóng đá Nhật Bản đó là hướng tới các cầu thủ trẻ. Lứa cầu thủ vô địch Asian Cup hay sau đó tiến sâu ở World Cup là những cái tên cùng ông chinh chiến và gặt hái nhiều thành công ở các giải trẻ từ vị trí hạng 2 tại U20 World Cup 1999 hay góp mặt tại tứ kết bóng đá nam Olympic tại Australia năm 2000.

Lý do Philippe Troussier thất bại?

Cũng với cách làm đó, ông mang đến với bóng đá Việt Nam. Nguyễn Đình Bắc, Nguyễn Thái Sơn, Võ Minh Trọng, Phan Tuấn Tài cùng một vài cái tên khác đều còn rất trẻ đã được ông mang tới với Asian Cup 2023 và tiếp tục được sử dụng tại vòng loại thứ 2 World Cup 2026. Tuy nhiên, phương pháp và triết lý mà ông áp dụng lại không thực sự không phù hợp.

Trong giai đoạn đỉnh cao của bóng đá Việt Nam dưới thời HLV Park Hang Seo, phòng ngự phản công chính là "chìa khóa". Dù là đối thủ mạnh hay yếu, việc áp đặt thế trận có thể không cần thiết nhưng chiến thắng vẫn cứ đến.

Khi đến với bóng đá Việt Nam, vị HLV người Pháp áp dụng lối chơi kiểm soát bóng. Phải khẳng định đây là xu hướng của bóng đá hiện đại, tuy nhiên, để làm được điều đó thì không hề đơn giản đòi hỏi sự đồng bộ về tư duy huấn luyện và thi đấu từ cấp đào tạo trẻ, CLB cho đến các đội tuyển. Chính xác hơn là các cầu thủ Việt Nam ông có trong tay hiện nay chưa đủ nền tảng thể lực, kỹ thuật cho đến tư duy chơi bóng để theo đuổi triết lý mà ông áp dụng. Đã nhiều trận đấu dưới thời chiến lược gia người Pháp, đội tuyển thường tỏ ra đuối sức ở thời điểm trận đấu bước về giai đoạn cuối khi thường xuyên phải thi đấu và pressing ở một cường độ cao. Việc quá bảo vệ và không thay đổi triết lí kiểm soát bóng đến mức bảo thủ của ông là một phần nguyên nhân dẫn tới thất bại của bóng đá Việt Nam.

Cái "bóng" quá lớn của người tiền nhiệm

Những thành công dưới thời HLV Park Hang Seo mang tới thứ được coi là "sự ám ảnh" với HLV Philippe Troussier. Khi NHM đang quen thuộc với ánh hào quang, những danh hiệu dưới thời chiến lược gia người Hàn Quốc thì điều này được đem ra so sánh, vô hình chung tạo nên áp lực cực lớn với ông Troussier.

Nối tiếp thành công của HLV Park Hang Seo mang tới nhiều áp lực vô hình với HLV Troussier

Để chứng minh bản thân, chiến lược gia người Pháp sẵn sàng làm mờ những tài năng, ngôi sao thời ông Park bằng cách ít sử dụng và trao nhiều hơn cơ hội cho các cầu thủ trẻ.

Dưới thời Troussier, việc lứa cầu thủ vàng như Hùng Dũng, Văn Thanh, Tấn Tài, Văn Toàn, Hoàng Đức rồi mới nhất là Quang Hải phải ngồi dự bị là việc trở nên quá quen thuộc với người hâm mộ. Không thể phủ nhận lứa cầu thủ này đang không ở phong độ đỉnh cao nữa nhưng đây đều là những con người đã cùng nhau chinh chiến, dày dặn kinh nghiệm ở các đầu trường nên việc không sử dụng họ trong những trận cầu quan trọng làm ảnh hưởng phần nào đến thành tích của bóng đá Việt Nam trong một năm trở lại đây.

Trong khi đó, lứa cầu thủ trẻ mà ông luôn tin tưởng và sẵn sàng trao suất đá chính trên Đội tuyển như Đình Bắc, Võ Minh Trọng, Phan Tuấn Tài, Thái Sơn lại chưa thể bắt kịp với lối chơi ông đề ra. Quan trọng hơn là sự kết nối với các đàn anh trên tuyển cũng chưa thực sự tốt. Không ai phủ nhận tài năng của những cầu thủ trẻ nhưng họ cần thời gian để tích lũy kinh nghiệm, chuẩn bị sẵn tâm lý khi bước vào những giải đấu quan trọng.

Cuộc chia tay "nhẹ nhàng" giữa Philippe Troussier và VFF

Tròn một năm dẫn dắt Đội tuyển Việt Nam, 14 trận đấu với 4 chiến thắng và 10 trận thua, đạt tỉ lệ 28,5%. Con số đó là đủ để chứng minh cuộc chia tay giữa bóng đá Việt Nam và HLV Philippe Troussier là điều tốt nhất cho cả hai vào lúc này. Điều tích cực và lạc quan là cuộc chia tay của cả hai diễn ra trong êm đẹp. Được biết, HLV Troussier không đòi hỏi phải bồi thường như đôi bên thỏa thuận trong điều khoản hợp đồng. Còn phía VFF sẽ chi trả thêm khoảng 3 tháng lương (4 ~ 5 tỷ VNĐ) cho chiến lược gia người Pháp để đạt thỏa thuận chấm dứt hợp đồng sớm.

Cuộc chia tay giữa bóng đá Việt Nam và HLV Philippe Troussier là điều tốt nhất cho cả hai vào lúc này

Việc chia tay giữa Troussier và VFF kết thúc sớm hơn hai năm khi hợp đồng có thời hạn đến tháng 7/2026. Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây là sự chuyên nghiệp của chiến lược gia người Pháp và Liên đoàn bóng đá Việt Nam không đi vào vết xe đổ của hơn 20 năm trước.

Còn nhớ vào tháng 2/2002, Christian Letard - một HLV người Pháp khác từng ký với VFF bản hợp đồng hai năm để trở thành HLV trưởng Đội tuyển U23 Việt Nam. Tuy nhiên, 5 tháng cầm quân là một thảm họa khi dưới thời HLV Letard, U23 Việt Nam yếu kém về mọi mặt và đỉnh điểm là thất bại nặng nề ở LG Cup 2022.

Đến 20/8/2002, VFF quyết định sa thải chiến lược gia 74 tuổi vì hai lý do: Không hoàn thành nhiệm vụ, làm tổn hại uy tín của VFF và đội bóng. Cũng giống HLV Troussier, Liên đoàn bóng đá Việt Nam đã đền 3 tháng tiền lương (27.000 USD) nhưng HLV Letard đòi trả đủ lương như trong hợp đồng (140.000 USD), đồng thời yêu cầu VFF gửi cho Liên đoàn bóng đá Pháp văn bản chấm dứt hợp đồng vì Hội đồng HLV của Liên đoàn bóng đá Pháp cử ông sang Việt Nam làm việc hoặc sẽ kiện lên FIFA.

Dù tháng 5/2004, Ban tư cách cầu thủ FIFA khẳng định việc VFF đền bù 3 tháng lương là đúng nhưng ông Letard không chấp nhận phán quyết và thêm một lần gửi kiện lên tòa án thể thao FIFA. Cuối năm 2004, tòa án thể thao của FIFA tại Thụy Sĩ thời điểm đó đưa ra phán quyết buộc Liên đoàn bóng đá Việt Nam đền bù cho cựu HLV trưởng U23 Việt Nam toàn bộ số tiền lương 157.000 USD và 60.000 USD tiền nộp phạt vì đơn phương chấm dứt hợp đồng.

Xét trên khía cạnh chuyên môn, khi Đội tuyển Việt Nam thất bại, HLV Philippe Troussier bị chỉ trích là bình thường. Việc thua trận là điều không ai mong đợi. Nhưng nếu nhìn về tính chuyên nghiệp, vị HLV 69 tuổi người Pháp cũng đã cho thấy sự thiện chí của mình. Không làm tốt thì nghỉ. Cả hai bên chia tay vui vẻ. Mức đền bù của VFF cũng chấp nhận được