Tái sinh ý tưởng 1940: Phi cơ mẹ Mach 5 chở đàn drone tấn công
Kỹ sư Trung Quốc phục sinh thiết kế 'cánh chéo' nhằm phát triển phi cơ mẹ siêu thanh đạt Mach 5, có thể mang đàn drone.

Hình ảnh máy bay cánh xiên AD-1 của NASA.
Ý tưởng cánh chéo (oblique wing), được phát triển từ những năm 1940, là thiết kế chỉ dùng một cánh lớn có thể xoay quanh thân máy bay, giống như lưỡi kéo.
Ở tốc độ thấp, cánh mở vuông góc với thân giúp máy bay cất và hạ cánh bình thường; khi đạt tốc độ cao, cánh xoay dần để hòa vào thân, biến cả máy bay thành một mũi tên siêu thanh.
Thông thường, máy bay phải chọn giữa thiết kế tốt cho cất hạ cánh tốc độ thấp (cánh lớn) và thiết kế tối ưu cho bay tốc độ cao (cánh mảnh, tính khí động học thấp).
Một số mẫu như F-14 và Tornado giải quyết bằng cách cho cả 2 cánh trượt về phía sau, nhưng cơ cấu đó nặng và phức tạp. Trong khi đó, cánh chéo về mặt lý thuyết đơn giản hơn vì chỉ cần một cánh duy nhất xoay.
Tuy nhiên, khái niệm này từng gặp nhiều vấn đề, đặc biệt là độ ổn định — AD-1 của NASA những năm 1970 từng nổi tiếng vì chao đảo và khó kiểm soát.
Để khắc phục, nhóm kỹ sư Trung Quốc đã sử dụng tổ hợp công nghệ hiện đại, gồm siêu máy tính và AI để mô phỏng và dự đoán luồng khí xung quanh khi bay. Thiết kế còn tích hợp vật liệu thông minh và cảm biến để quản lý ứng suất cực lớn mà kiểu máy bay này phải chịu.
Báo cáo cho biết cấu hình mới sử dụng kết hợp canard, các mặt đuôi và bề mặt hoạt động chủ động nhằm duy trì độ ổn định trong quá trình cánh chuyển động. Dự án không chỉ là nghiên cứu: nếu thành công, mẫu cánh chéo mới có tiềm năng tác chiến đáng kể.
Theo mô tả, nó có thể trở thành nền tảng cho một loại “phi cơ mẹ” đạt Mach 5 (khoảng 6.000 km/h), bay gần không gian ở độ cao khoảng 30 km, và mang theo 16–18 drone tự hành dùng để tấn công theo đàn nhằm gây nhiễu radar, liên lạc và chỉ huy.
Về nguyên lý, phi cơ mẹ có thể thả một drone sâu vào vùng địch trước khi phòng không kịp phản ứng, rồi tự quay về căn cứ.
Tuy nhiên, thách thức kỹ thuật rất lớn. Trục xoay của cánh phải chịu lực uốn, mômen xoắn và rung động khổng lồ.
Ở Mach 5, bề mặt ngoài máy bay sẽ nóng vượt mức 1.000°C trong khi trục xoay bên trong giữ lạnh hơn — sự chênh nhiệt này có thể gây giãn nở khác biệt, hỏng dầu bôi trơn và nứt. Sau nhiều chuyến bay, vật liệu quá sức chịu đựng có thể dẫn tới tai họa.
“Việc có dư hệ thống là điều bắt buộc,” một chuyên gia hàng không giấu tên nói với South China Morning Post (SCMP).
“Họ sẽ cần nhiều hệ thống dự phòng, giám sát biến dạng theo thời gian thực, chẩn đoán ở mức micro giây và cơ chế khóa an toàn để cố định cánh ở vị trí ổn định nếu có sự cố,” chuyên gia này nói thêm.
Nếu nhóm kỹ sư giải được các vấn đề trên, đây sẽ là sự phục sinh của một ý tưởng từng đi trước thời đại nhưng bị giới hạn bởi công nghệ lúc bấy giờ.
Khi Trung Quốc giải quyết thành công những thách thức này, đây có thể trở thành một loại vũ khí siêu thanh thế hệ mới có tầm xa, tốc độ cao và khó bị ngăn chặn, có khả năng triển khai đàn drone.
Theo IE