Taliban lập chính phủ mới tại Afghanistan

Taliban lập chính phủ lâm thời ở Afghanistan khiến dư luận quốc tế phản ứng thận trọng.

Ngày 7/9, phong trào Hồi giáo Taliban đã tuyên bố thành lập chính phủ lâm thời ở Afghanistan cùng với bản danh sách các thành viên nội các. Trong đó, Mohammad Hasan Akhund - cố vấn của người sáng lập tổ chức Mullah Omar, sẽ lãnh đạo chính phủ mới. Động thái này diễn ra sau khi lực lượng này thông báo đã giành được kiểm soát thành trì kháng chiến Panjshir cũng như bày tỏ mong muốn thiết lập quan hệ hòa hữu với các quốc gia trên thế giới.

Ông Mullah Mohammad Hasan Akhund (ảnh, giữa) được bổ nhiệm là Thủ tướng trong Chính phủ mới, ông Mujahid Abdul Ghani Baradar (ảnh, phải) là Phó Thủ tướng. Bộ trưởng Nội vụ là ông Sarajuddin Haqqani, Bộ trưởng Quốc phòng là ông Mullah Yaqoob trong khi Ngoại trưởng là ông Amir Khan Muttaqi và Thứ trưởng Ngoại giao là ông Abas Stanikzai.

Đáng lưu ý, nhiều bộ trưởng trong nội các bao gồm toàn đàn ông và toàn gương mặt nội bộ quen thuộc của Taliban lại đang nằm trong sách truy nã khủng bố của chính phủ Mỹ.

Người phát ngôn của Taliban cho hay quyết định bổ nhiệm 33 thành viên trong nội các là điều cần thiết để kiện toàn chính phủ mới. Những vị trí còn lại sẽ được thông báo sau khi cân nhắc kỹ lưỡng. Nhân vật Akhund, người giữ chức thủ tướng lâm thời, cũng nằm trong danh sách trừng phạt của Liên hợp quốc.

Theo kênh truyền hình Al Jazeera, trước đó, nhóm tay súng Hồi giáo này cam kết sẽ tổ chức một chính phủ “hòa nhập” đại diện cho những thành phần dân tộc đa dạng của Afghanistan, mặc dù phụ nữ ít cơ hội được đưa vào những vị trí cao.

Nhà lãnh đạo tối cao của Taliban, Mullah Haibatullah Akhunzada cũng cho biết chính phủ mới sẽ hướng tới duy trì luật lệ Hồi giáo Sharia, tái thiết đất nước, đồng thời khuyên người dân không nên rời bỏ quốc gia Nam Á này.

Lực lượng Taliban tuần tra tại Mazar-i-Sharif, thủ phủ tỉnh Balkh, Afghanistan, ngày 31/8.

Đáp lại tuyên bố trên, người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki khẳng định chính phủ Mỹ chưa vội công nhận chính phủ lâm thời do Taliban thành lập. Ngoài ra, Mỹ bày tỏ mối lo ngại về lý lịch của một số thành viên nội các Taliban. Một người phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh: “Chúng tôi muốn Taliban đảm bảo rằng lãnh thổ Afghanistan sẽ không bị sử dụng làm nơi đe dọa bất kỳ quốc gia nào khác cũng như cho phép tiếp cận nhân đạo để hỗ trợ người dân Afghanistan”.

Người phát ngôn Liên hợp quốc Farhan Haq trả lời phóng viên tại New York rằng chỉ có cách giải quyết thông qua đàm phán mới có thể đem lại hòa bình ổn định cho Afghanistan. Trong khi đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho hay ông sẽ theo dõi chặt chẽ đường hướng tương lai của chính phủ mới này.

Liên minh châu Âu (EU) ngày 8/9 ra tuyên bố đề cập đến tiến trình thành lập chính phủ lâm thời tại Afghanistan, cho rằng thành phần nội các mà Taliban mới công bố không mang tính đại diện cho của các nhóm khác nhau theo như tuyên bố trước đó của lực lượng này. Một số quốc gia như Đức và Nhật Bản cũng bày tỏ sự thận trọng trước chính phủ mới ở Afghanistan. Ngoại trưởng Đức Heiko Maas đánh giá tình hình Afghanistan hiện nay chưa có gì đáng lạc quan.

Là nước chung đường biên giới với Afghanistan, Trung Quốc lại nhìn nhận việc Taliban thành lập chính phủ mới là bước đi cần thiết để tái thiết lại đất nước. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Vương Nghị cho biết Bắc Kinh đã sẵn sàng duy trì liên lạc với các nhà lãnh đạo của chính phủ mới tại Afghanistan.

Trong tuần qua, lực lượng Taliban cũng ban hành một số quy định nghiêm ngặt mới như: treo rèm ngăn nam sinh và nữ sinh trong trường học, cấm phụ nữ chơi thể thao, cũng như cấm mọi hình thức biểu tình.

Nguồn: TTXVN