Tạm giam 2 nguyên bộ trưởng, 1 nguyên thứ trưởng

Ngày 7-6, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng kiêm Người phát ngôn Bộ Công an, cho biết Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam, lệnh khám xét đối với ông Chu Ngọc Anh - nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN), nguyên Chủ tịch UBND TP Hà Nội và ông Phạm Công Tạc - nguyên Thứ trưởng Bộ KH-CN, về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí". Ngoài ra, Cơ quan CSĐT còn khởi tố bị can, bắt tạm giam, khám xét đối với ông Nguyễn Thanh Long - nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế - về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Vi phạm nghiêm trọng

Theo Bộ Công an, các bị can nêu trên bị bắt do liên quan đến vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ", "Đưa hối lộ, nhận hối lộ" xảy ra tại Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á. Vụ án nêu trên thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.

Theo Trung tướng Tô Ân Xô, trong quá trình điều tra, ông Chu Ngọc Anh khi làm Bộ trưởng Bộ KH-CN đã vi phạm quy định của pháp luật trong việc giao, quản lý, sử dụng Đề tài khoa học và công nghệ cấp quốc gia nghiên cứu, chế tạo kit xét nghiệm Covid-19 (gọi tắt: đề tài). Từ đó, gây thất thoát, lãng phí tài sản nhà nước. Ông Phạm Công Tạc vi phạm quy định của pháp luật trong việc quản lý, sử dụng đề tài. Còn ông Nguyễn Thanh Long đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái các quy định của pháp luật trong việc cấp số đăng ký lưu hành, hiệp thương giá và kiểm tra giá hiệp thương kit xét nghiệm Covid-19, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản nhà nước. "Sau khi VKSND Tối cao phê chuẩn, cơ quan điều tra đã thi hành các quyết định, lệnh nêu trên đúng quy định của pháp luật. Bộ Công an đang tiếp tục điều tra mở rộng vụ án; rà soát, kê biên, phong tỏa tài sản của các đối tượng để bảo đảm triệt để thu hồi cho nhà nước" - Chánh Văn phòng Bộ Công an nhấn mạnh.

Trước đó, chiều 6-6, Bộ Chính trị triệu tập hội nghị trung ương bất thường để xem xét kỷ luật các ông Chu Ngọc Anh - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND TP Hà Nội, nguyên Bộ trưởng Bộ KH-CN; và ông Nguyễn Thanh Long - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế. Theo đó, sau khi xem xét đề nghị của Bộ Chính trị, căn cứ nội dung, tính chất, mức độ hậu quả, nguyên nhân vi phạm; theo quy định của Đảng về kỷ luật đảng viên vi phạm, Ban Chấp hành Trung ương Đảng quyết định thi hành kỷ luật khai trừ ra khỏi Đảng các ông Chu Ngọc Anh và Nguyễn Thanh Long. Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhận thấy những vi phạm, khuyết điểm của Ban Cán sự Đảng Bộ KH-CN nhiệm kỳ 2016-2021, Ban Cán sự Đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016-2021 gây hậu quả nghiêm trọng. Trong đó, ông Chu Ngọc Anh đã suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; vi phạm quy định của Đảng và pháp luật của nhà nước; vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm, Quy định trách nhiệm nêu gương; gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí lớn ngân sách nhà nước; ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch Covid-19; gây bức xúc trong xã hội; ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức Đảng, Bộ KH-CN.

Khám nơi làm việc ở Bộ Y tế của ông Nguyễn Thanh Long chiều 7-6

Hơn 800 tỉ đồng "hoa hồng"

Từ đầu năm 2020, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 trên cả nước, Bộ Y tế, Bộ KH-CN đã xác định nhiệm vụ quốc gia bằng đề tài nghiên cứu khoa học "Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và RT-PCR phát hiện chủng virus corona mới 2019 (2019-nCoV)". Đề tài này được giao cho Học viện Quân y phối hợp với Công ty Việt Á thực hiện với nguồn ngân sách nhà nước là 19 tỉ đồng. Tháng 4-2020 cho phép lưu hành chính thức kit xét nghiệm Covid-19 là kết quả ứng dụng của đề tài nêu trên.

Đáng chú ý, đề tài khoa học này được nhà nước cấp ngân sách nhưng khi ứng dụng thì chỉ có tên của Công ty Việt Á. Sau khi được cấp phép lưu hành, Phan Quốc Việt - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á - đã tung sản phẩm kit xét nghiệm Việt Á ra thị trường với mức giá cao hơn nhiều so với thực tế. Theo Bộ Công an, từ tháng 3-2020 cho đến khi khởi tố vụ án, Công ty Việt Á đã cung cấp cho các bệnh viện, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) và đối tác ở 62/63 tỉnh, thành phố với doanh thu khoảng 4.000 tỉ đồng. Trong quá trình kinh doanh và tiêu thụ kit xét nghiệm, lợi dụng vào tính chất cấp bách về nhu cầu test Covid-19 của các địa phương, sản phẩm kit xét nghiệm thuộc danh mục được áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn nên Chủ tịch Công ty Việt Á Phan Quốc Việt đã chủ động cung ứng thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế trước cho các bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố sử dụng. Bị can Việt thông đồng với lãnh đạo các đơn vị này hợp thức hồ sơ chỉ định thầu bằng cách Công ty Việt Á sử dụng các pháp nhân trong hệ thống (công ty liên danh, công ty con) lập hồ sơ chào hàng sản phẩm, xác nhận khống các báo giá... để hoàn thiện hồ sơ, ký hợp đồng, thanh quyết toán cho Công ty Việt Á theo giá cao hơn nhiều so với giá thành sản xuất. Đổi lại, Công ty Việt Á chi hoa hồng cho bên mua, có nơi lên tới 20%.

Trong tổng doanh thu từ bán kit xét nghiệm, Phan Quốc Việt khai đã chi hoa hồng cho các đối tác khoảng 800 tỉ đồng, như ông Phạm Duy Tuyến, Giám đốc CDC Hải Dương, 27 tỉ đồng; cho đối tác phân phối tại Bắc Giang hơn 44 tỉ đồng...

Bài và ảnh: Nguyễn Hưởng