Tận tâm lưu giữ nét văn hóa truyền thống làng quê

Gìn giữ bản sắc quê hương

Trong một ngày giữa thu, chúng tôi tìm về làng Huỳnh Thượng, nơi có bề dày lịch sử, văn hóa và truyền thống cách mạng. Bên ly trà thơm đãi khách, ông Tại không khỏi tự hào khi nhắc đến cội nguồn lễ hội của làng: “Theo sử sách, làng Huỳnh Thượng được hình thành từ năm 1055. Trong hai cuộc kháng chiến, dân làng một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ. Năm 1954, sông Bến Hải trở thành giới tuyến tạm thời hai miền Nam-Bắc, làng Huỳnh Thượng nói riêng và xã Vĩnh Sơn cũ nói chung chứng kiến nỗi đau chia cắt vĩ tuyến 17 hơn 20 năm ròng rã. Hàng trăm người dân của làng có mặt trên tất cả các chiến trường trực tiếp chiến đấu và phục vụ chiến đấu. Những người dân ở lại quê hương đã có rất nhiều chuyến đò thầm lặng di chuyển trên sông qua các bến đò Tiên An, Hói Cụ phục vụ tiếp lương, tải đạn, vận chuyển đưa đón bộ đội, thương binh. Trong quá trình làm nhiệm vụ, không ít người dân của làng đã hy sinh trên dòng sông này”.

Nhằm tưởng nhớ, tri ân những người đã đóng góp cho sự nghiệp giải phóng dân tộc; cầu mưa thuận gió hòa, người dân luôn bình an, hạnh phúc và để phát triển sâu rộng phong trào toàn dân rèn luyện thể dục, thể thao theo tấm gương Bác Hồ vĩ đại, sau khi đất nước được giải phóng, vào các dịp lễ lớn, làng Huỳnh Thượng tổ chức lễ hội đua thuyền. Để lễ hội được diễn ra thường xuyên, năm 2003, làng tổ chức phát động lễ hội truyền thống, trong đó đua thuyền là trọng tâm, quy định 3 năm tổ chức 1 lần vào dịp rằm tháng Giêng. Tiếp sức cho lễ hội, ông Tại cùng những người lớn tuổi trong làng dành thời gian nghiên cứu cách thức tổ chức lễ hội chu đáo, bài bản từ việc chuẩn bị lễ cho đến hoạt động tập luyện của đội đua và các hội thi văn hóa, văn nghệ, thể thao của làng.

Ông Nguyễn Văn Tại (ở giữa) tự hào khi lễ hội truyền thống của làng được giữ gìn và phát triển - Ảnh: K.S

Ông Tại và các thành viên trong ban điều hành làng, mặt trận khu dân cư còn đứng ra phát động, kêu gọi nguồn xã hội hóa từ người dân và con em của làng thành đạt sinh sống, làm ăn xa quê hỗ trợ kinh phí tổ chức, đầu tư thuyền đua mới cho các đội. Riêng năm 2023, bình quân mỗi khu dân cư vận động đóng góp được từ 25-40 triệu đồng, nguồn quỹ này phục vụ cho các đội tham gia lễ hội.

“Nhờ có nguồn xã hội hóa, lễ hội được tổ chức chu đáo. Trước khi diễn ra lễ đua thuyền, làng tổ chức các chương trình văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao; lễ tri ân những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của dân tộc và cầu cho mưa thuận, gió hòa, người dân trong làng luôn mạnh khỏe, no ấm, hạnh phúc. Sau các phần lễ, người dân trong làng và khách quý quây quần dùng bữa cơm thân mật trong không khí vui vẻ, ấm cúng” ông Tại kể lại.

Nhằm giúp cho lễ hội đua thuyền của làng diễn ra thuận lợi hơn, ông Tại đã thay mặt ban điều hành làng đề xuất và được UBND huyện Vĩnh Linh (cũ) đồng ý đầu tư xây dựng bến đua rộng, đẹp và sân với trị giá 450 triệu đồng. Những việc làm của ông Tại được bà con trong làng hưởng ứng, đồng thuận; thu hút sự tham gia của nhiều đội đua và đông đảo người dân, du khách đến chung vui, cổ vũ.

“Truyền lửa” cho thế hệ trẻ

Với mong muốn chung tay xây dựng làng văn hóa Huỳnh Thượng trở thành làng không chỉ giàu về kinh tế, vững về an ninh chính trị mà còn đẹp về văn hóa, ông Tại tích cực tuyên truyền để người dân trong làng tham gia, giữ gìn lễ hội truyền thống, thực hiện nếp sống văn hóa trong lễ hội. Đặc biệt với thế hệ trẻ, ông giúp họ tiếp cận để hiểu, yêu hơn lễ hội truyền thống, từ đó tiếp nối và duy trì những nét đẹp văn hóa của quê hương.

Anh Nguyễn Văn Tân ở Đội 5.1 Huỳnh Thượng, người tích cực tham gia nhiều lễ hội đua thuyền truyền thống ở làng chia sẻ: “Trước, trong và sau mỗi lần tổ chức lễ hội, ông Tại rất nhiệt tình, chu đáo hướng dẫn, động viên các đội đua thuyền và các đội thi văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian. Sự khéo léo của ông đã có sức lôi cuốn đông đảo người dân trong làng cùng chung tay hưởng ứng lễ hội. Đặc biệt, ông còn truyền cảm hứng để chúng tôi ngày càng yêu quý, đoàn kết bảo tồn và phát huy giá trị lễ hội truyền thống”.

Bằng kinh nghiệm và sự nhiệt tình của mình, ông Nguyễn Văn Tại còn góp phần huấn luyện và động viên các vận động viên, giúp đội đua thuyền của làng nhiều lần tham gia và đoạt giải nhất, nhì tại các lễ hội đua thuyền truyền thống của tỉnh Quảng Trị và huyện Vĩnh Linh (cũ). “Bên cạnh sự nỗ lực của người dân, mong rằng các cấp, các ngành, chính quyền, đoàn thể địa phương quan tâm hỗ trợ để góp phần bảo tồn các lễ hội truyền thống, đặc biệt là tổ chức nhiều giải đua thuyền có quy mô lớn hơn; hỗ trợ các đội thi đầu tư thuyền đua mới. Qua đó, động viên, khuyến khích, giúp các đội có điều kiện tập luyện, thi đấu tốt hơn và đạt thành tích cao, lan tỏa tình yêu lễ hội truyền thống sâu rộng trong các tầng lớp nhân dân”, ông Tại mong muốn.

Kô Kăn Sương