Tân Thủ tướng Anh có thể sớm phải ra đi

Theo CNN, nghị sĩ cấp cao Đảng Quốc gia Scotland (SNP) Stewart Hosie ngày 28-9 cho biết, rất có khả năng các nghị sĩ đối lập sẽ hợp lực lại để thay thế thủ tướng đương nhiệm bằng chính quyền lâm thời nhằm trì hoãn tiến trình nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Động thái kiên quyết này cho thấy, các nghị sĩ đối lập không còn tin vào tư cách lãnh đạo của Thủ tướng Đảng Bảo thủ Boris Johnson, hay nói đúng hơn không còn tin ông có thể xử lý được vấn đề Brexit đang bế tắc. Nếu Thủ tướng Boris Johnson thất bại trong cuộc bỏ phiếu, ông sẽ bị thay thế bằng lãnh đạo Công đảng Jeremy Corbyn trong khoảng thời gian ngắn.

Ông Hosie cảnh báo việc để ông Corbyn trở thành thủ tướng lâm thời có thể là cách duy nhất để bảo đảm Anh không rời EU vào ngày 31-10. Để cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm thành công ở quốc hội, các đảng đối lập cần ủng hộ điều này. “Chúng ta cần phải làm điều đó vì hiện tại không thể tin rằng Thủ tướng sẽ tuân thủ luật pháp và gia hạn Brexit dù quốc hội đã bỏ phiếu vài tuần trước”, ông Horsi nói.

Lãnh đạo Công đảng Jeremy Corbyn có thể sẽ thay thế Thủ tướng Boris Johnson trong thời gian ngắn. Ảnh: CNN

Thủ tướng Boris Johnson đã cam kết rằng, nước Anh sẽ rời khỏi EU vào ngày 31-10 dù có hay không có thỏa thuận “ly hôn”, song Quốc hội Anh đã thông qua một đạo luật bắt buộc ông phải tìm cách gia hạn nếu ông không đạt được một thỏa thuận vào ngày 19-10. Ông Boris Johnson đã liên tục sử dụng cụm từ gây tranh cãi “hành động đầu hàng” để mô tả luật mà quốc hội đã thông qua hôm 4-9 để ngăn Brexit không có thỏa thuận, vì theo ông thì luật này "nhằm phá hỏng vị thế đàm phán” của Anh, sẽ khiến Anh phải ở lại EU hết tháng này sang tháng khác với chi phí một tỷ bảng mỗi tháng. “Nó sẽ lấy khỏi đất nước này khả năng quyết định gia hạn và trao quyền lực đó cho EU. Nó sẽ làm suy yếu khả năng tiếp tục đàm phán của chúng ta”, Thủ tướng Boris Johnson nhấn mạnh.

Quyết tâm đưa nước Anh rời khỏi EU đúng thời hạn bằng bất cứ giá nào của ông Boris Johnson đang khiến chiếc ghế của ông ở số 10 phố Downing bị đe dọa nghiêm trọng. Cho dù ông Corbyn không phải là một ứng cử viên được sự ủng hộ của các đảng nhưng vẫn có thể là mối đe dọa đối với chiếc ghế thủ tướng, trong bối cảnh các nghị sĩ đối lập cũng đang hành động cho thấy họ quyết ngăn chặn Brexit không thỏa thuận bằng bất cứ giá nào. Trong khi ông Horsie cho rằng, lãnh đạo Công đảng Corbyn có thể lãnh đạo chính quyền lâm thời, Đảng Dân chủ Tự do và nhiều nghị sĩ Đảng Bảo thủ tuyên bố họ sẽ không đưa lãnh đạo Công đảng vào văn phòng thủ tướng, ngay cả khi việc đó chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.

Ông Corbyn là một nhà lãnh đạo đối lập gây chia rẽ, phải đối mặt với chỉ trích vì lập trường Brexit mơ hồ và không thể dập tắt chủ nghĩa bài Do Thái trong Công đảng. Tỷ lệ ủng hộ ông đã mất 60 điểm, khiến ông trở thành một trong những lãnh đạo ít tiếng tăm nhất trong lịch sử Công đảng. Tuy nhiên, Hosie cảnh báo, đây có thể là lựa chọn duy nhất của các nghị sĩ nếu họ nghiêm túc trong việc ngăn Brexit không có thỏa thuận. Tại cuộc gặp giữa các đảng đối lập hôm 26-9, lãnh đạo Công đảng cũng tuyên bố ưu tiên của họ là ngăn việc Anh rời EU mà không có thỏa thuận vào ngày 31-10.

Quốc hội Anh bao gồm nhiều đảng chính trị, song thực tế từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai, chính phủ luôn do Đảng Bảo thủ (hiện giữ 288 ghế) hoặc Công đảng (247 ghế) thành lập. Đảng Quốc gia Scotland xếp thứ ba với 35 ghế. Ngoài ra, còn có nhiều đảng khác như Đảng Dân chủ Tự do, Đảng Xanh, Đảng quốc gia Xứ Wales. Nếu ông Boris Johnson bị phế truất, lãnh đạo Công đảng sẽ lên làm thủ tướng do đây là đảng lớn thứ hai.

Ông Boris Johnson được bổ nhiệm làm Thủ tướng Anh hồi cuối tháng 7 vừa qua, sau khi bà Theresa May từ chức. Kể từ đó, ông quyết liệt thúc đẩy Brexit, thậm chí tuyên bố “thà chết” còn hơn yêu cầu EU trì hoãn Brexit.

XUÂN PHONG