Tân Tổng thống Iran tuyên thệ nhậm chức: Kỳ vọng mới trong quan hệ giữa Tehran với phương Tây

Theo trang SCMP, ngày 30/7, ông Masoud Pezeshkian đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống thứ 9 của nước Cộng hòa Hồi giáo Iran. Tổng thống Masoud Pezeshkian cam kết rằng trong nhiệm kỳ mới, chính quyền của ông sẽ tiếp tục cố gắng xóa bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế do phương Tây áp đặt xung quanh chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Tehran.

Tân Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian.Ảnh: Tân Hoa Xã

Phát biểu trong buổi lễ được truyền hình trực tiếp, ông Pezeshkian bày tỏ cam kết "bảo vệ tôn giáo chính thức, hệ thống Cộng hòa Hồi giáo Iran và hiến pháp của đất nước".

Tân Tổng thống Pezeshkian dự kiến công bố chính phủ mới trong vòng 2 tuần tới.

Tham dự sự kiện trên có các quan chức cấp cao của một số quốc gia như Armenia, Tajikistan, Ai Cập, Sudan, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ, Saudi Arabia, Azerbaijan, Cuba và Brazil. Đặc phái viên của Liên minh châu Âu Enrique Mora cũng tham dự.

Tân Tổng thống Pezeshkian được biết đến là một nhà cải cách và là một bác sĩ phẫu thuật tim, từng giữ chức Bộ trưởng Y tế dưới thời Tổng thống theo chủ nghĩa cải cách Mohammad Khatami trong giai đoạn 2001 - 2005.

Sau lễ tuyên thệ, ông Pezeshkian đã có bài phát biểu tại Quốc hội ở thủ đô Tehran. Tân Tổng thống khẳng định sẽ tiếp tục nỗ lực hướng tới bình thường hóa quan hệ kinh tế giữa Iran với các quốc gia khác và đấu tranh chống lại các lệnh trừng phạt.

"Tôi nghĩ rằng đây là quyền bất khả xâm phạm của Iran trong việc có quan hệ bình thường với thế giới và tôi sẽ không khuất phục trong cuộc chiến chống lại các lệnh trừng phạt cứng rắn. Tôi sẽ không ngừng cố gắng dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt mang tính áp bức. Tôi lạc quan về tương lai", ông Pezeshkian nhấn mạnh.

Trước đó, ngày 28/7, Nhà lãnh đạo tối cao của Iran Ali Khamenei đã chính thức xác nhận ông Masoud Pezeshkian là Tổng thống thứ 9 của nước Cộng hòa Hồi giáo Iran.

"Tôi xác nhận việc bỏ phiếu bầu ông Pezeshkian - một người thông thái, trung thực, được lòng dân và uyên bác và tôi bổ nhiệm ông làm Tổng thống của Cộng hòa Hồi giáo Iran" - lãnh tụ tối cao Ali Khamenei tuyên bố.

Nhà lãnh đạo tối cao Ali Khamenei đã kêu gọi tân Tổng thống Masoud Pezeshkian tiếp tục tăng cường các chính sách ưu tiên với các nước láng giềng, các quốc gia châu Phi và châu Á cũng như các quốc gia khác đã "ủng hộ và giúp đỡ" Iran trong các chính sách đối ngoại của Tehran.

Ông Pezeshkian sẽ bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống 4 năm từ ngày 30/7, thay thế cố Tổng thống Ebrahim Raisi, người thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay trực thăng hồi tháng 5 vừa qua.

Tổng thống mới sẽ tiếp quản một nền kinh tế đang phải đối mặt với một loạt vấn đề tích tụ trong nhiều năm do lệnh trừng phạt khắc nghiệt của phương Tây và căng thẳng khu vực.

Kỳ vọng tan băng trong quan hệ của Iran với phương Tây

Ông Massoud Pezeshkian - 69 tuổi, có quan điểm ôn hòa - đã giành chiến thắng trước ứng cử viên có quan điểm bảo thủ Saeed Jalili trong cuộc bầu cử vòng hai vào ngày 5/7 năm nay với 53,6% số phiếu ủng hộ.

Trong thời gian qua, các biện pháp trừng phạt của phương Tây với Iran đã ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu dầu quan trọng của Iran, gây gián đoạn các giao dịch trên mạng lưới ngân hàng quốc tế và lạm phát gia tăng, hiện đang ở mức khoảng 40%.

Đồng đô la đang được giao dịch với giá 584.000 rial Iran, một sự sụt giảm nghiêm trọng đối với đồng tiền của nước này.

Vào thời điểm thỏa thuận hạt nhân mang tính bước ngoặt được ký kết với các cường quốc thế giới, đồng rial được giao dịch ở mức 32.000 đồng đô la. Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đã đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran vào năm 2018.

Iran gần đây đã tổ chức các cuộc đàm phán gián tiếp với chính quyền Tổng thống Joe Biden, dù đến hiện tại vẫn chưa có tiến triển rõ ràng nào trong việc hạn chế chương trình hạt nhân của Tehran cũng như việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế.

Bên cạnh đó, Tehran cũng khẳng định chương trình hạt nhân của nước này là vì mục đích hòa bình và hướng tới sản xuất điện cũng như sản xuất đồng vị phóng xạ để điều trị cho bệnh nhân ung thư mà không phải vũ khí hạt nhân.

"Áp lực và các biện pháp trừng phạt sẽ không có tác dụng với đất nước Iran", ông Pezeshkian nói thêm.

Lễ tuyên thệ của tân Tổng thống Iran diễn ra trong bối cảnh căng thẳng Trung Đông gia tăng liên quan đến xung đột Israel - Hamas tại Dải Gaza và những lo ngại của phương Tây về việc Tehran làm giàu uranium đến cấp độ gần cấp độ vũ khí, với kho dự trữ đủ để sản xuất một số vũ khí hạt nhân nếu họ muốn.

Chiến thắng của ông Pezeshkian là một tín hiệu cho thấy giới lãnh đạo tối cao ở Iran cũng thực sự quan tâm đến việc giảm căng thẳng với phương Tây. Theo các nhà quan sát, việc ông Pezeshkian đắc cử có thể mang đến hy vọng về sự tan băng trong quan hệ của Iran với phương Tây và mở ra cơ hội giảm bớt tranh chấp hạt nhân giữa các cường quốc thế giới trong thời gian tới./.

Hồng Nhung