TAND hai cấp ở Phú Yên: Nâng cao chất lượng giải quyết án
Thời gian qua, nhiều vụ án tham nhũng được đưa ra xét xử. Trong ảnh: Quang cảnh phiên xử vụ sai phạm trong đền bù, giải tỏa ở Hòa Tâm (huyện Đông Hòa). Ảnh: VĂN TÀI
Từ đầu năm 2019 đến nay, số lượng án ở TAND hai cấp của tỉnh thụ lý tăng cao, trong khi biên chế thẩm phán không tăng, chưa được bổ sung kịp thời đã gây ra nhiều khó khăn, áp lực trong việc giải quyết các vụ, việc của ngành Tòa án.
Nêu cao trách nhiệm
Theo ông Phạm Tấn Hoàng, Chánh án TAND tỉnh, mặc dù thiếu biên chế, nhất là thẩm phán, nhưng trong thời gian qua, TAND hai cấp đã luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công tác xét xử, chủ động đề ra nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả chuyên môn. Đến nay, TAND hai cấp chưa để xảy ra việc kết án oan người không có tội hoặc bỏ lọt tội phạm.
Từ ngày 1/10/2018-30/9/2019, TAND hai cấp ở Phú Yên đã thụ lý 6.633 vụ án các loại, tăng 12,11% so với cùng kỳ; giải quyết 4.483 vụ, tăng 18,37%, đạt 67,59%. Trong đó, TAND tỉnh giải quyết 402/826 vụ; TAND cấp huyện giải quyết 4.081/5.807 vụ.
Cũng theo Chánh án Phạm Tấn Hoàng, để có được kết quả này, ngành Tòa án luôn nêu cao trách nhiệm trong thực hiện quy chế liên ngành, đặc biệt với các vụ án lớn, trọng điểm phức tạp được dư luận quan tâm. Qua đó hạn chế tình trạng trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung nhiều lần giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, dẫn tới kéo dài thời gian giải quyết vụ án. Việc tranh tụng tại phiên tòa ngày càng được chú trọng, do vậy chất lượng giải quyết án ngày càng tăng cao.
Chất lượng xét xử có nhiều chuyển biến, số án bị hủy do thẩm phán nghiên cứu hồ sơ đánh giá chứng cứ không đúng và có sai sót về thủ tục tố tụng phải hủy án để giải quyết lại là 14,5 vụ (cùng kỳ 35 vụ), giảm 20,5 vụ, chiếm 0,32%; số án bị sửa do áp dụng pháp luật không đúng 18,5 vụ (cùng kỳ 22,5 vụ), giảm 4 vụ, chiếm 0,41%.
Bên cạnh đó, TAND hai cấp đã tổ chức 35 phiên tòa rút kinh nghiệm, qua đó giúp các thẩm phán nâng cao kỹ năng điều hành phiên tòa, khả năng xử lý các tình huống; công bố 1.344 bản án, quyết định trên Cổng thông tin điện tử TAND tạo điều kiện cho nhân dân giám sát hoạt động xét xử của tòa án. Riêng các vụ án tham nhũng, từ đầu năm 2019 đến nay, TAND hai cấp đều chấp hành đúng và đầy đủ các quy định về thẩm quyền, thời hạn, trình tự, thủ tục.
Vướng mắc trong giải quyết án dân sự, hành chính
Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động xét xử án của TAND hai cấp cũng còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Cụ thể như tỉ lệ giải quyết án dân sự, hôn nhân và gia đình chưa cao. Đối với án hành chính, từ đầu năm đến nay, TAND hai cấp thụ lý 247 vụ (cùng kỳ 221 vụ); giải quyết 104 vụ (cùng kỳ 79 vụ), đạt 42,11% (cùng kỳ 38,55%). TAND tỉnh thụ lý 200 vụ theo thủ tục sơ thẩm, giải quyết 79 vụ và thụ lý 12 vụ phúc thẩm, giải quyết 6 vụ; cấp huyện thụ lý 34 vụ, giải quyết 18 vụ.
Các quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khởi kiện tại tòa án hai cấp chủ yếu liên quan đến lĩnh vực quản lý đất đai. Quá trình giải quyết án hành chính còn nhiều khó khăn, vướng mắc do một số cơ quan, tổ chức cung cấp tài liệu, chứng cứ không đầy đủ; UBND các cấp không tham gia đối thoại và không tham gia phiên tòa, dẫn đến chậm xét xử, gây bức xúc cho người tham gia phiên tòa, đương sự gửi đơn nhiều lần gây áp lực cho tòa án.
Phó Chánh án TAND tỉnh Lương Quang phân tích, số lượng án dân sự ngày càng tăng cao, chủ yếu là các tranh chấp liên quan đến đất đai. Phần lớn nguyên nhân do thời gian qua giá đất tăng nhanh, việc chuyển nhượng đất chưa tuân thủ về hình thức và pháp lý, các vụ tranh chấp ngày càng phức tạp.
Trong khi đó, quy định pháp luật về quản lý đất đai và chính sách bồi thường khi thu hồi đất qua các thời kỳ có những thay đổi khác nhau làm cho án giải quyết tranh chấp đất gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Bên cạnh đó, thời gian thu thập chứng cứ và nghiên cứu hồ sơ quá ít, trong khi số lượng án thụ lý tăng cao, gây áp lực rất lớn cho thẩm phán.
“Do vậy, để giải quyết được những khó khăn, vướng mắc nêu trên, trong thời gian tới, ngành Tòa án sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa xét xử; khuyến khích giải quyết các tranh chấp thông qua thương lượng, hòa giải; cải cách thủ tục hành chính tư pháp tại tòa án. Đồng thời tăng cường kiểm tra, thanh tra các vụ việc để đạt kết quả cao trong hoạt động xét xử nhằm đảm bảo phán quyết của tòa án đúng luật, bảo vệ công lý, không để oan sai, bỏ lọt tội phạm”, ông Lương Quang nhấn mạnh.
