Tảng băng trôi lớn nhất Trái Đất có thể tan chảy trong vài tuần

Đầu năm nay, khối băng khổng lồ mang tên A23a nặng gần một nghìn tỷ tấn, diện tích hơn gấp đôi vùng Greater London, được xem là "quái vật băng" không có đối thủ ở thời điểm đó, SCMP đưa tin.

Thế nhưng trong những tuần gần đây, những mảng băng khổng lồ rộng đến 400 km2 đã vỡ ra, cùng vô số mảnh nhỏ khác - nhiều mảnh đủ lớn để đe dọa đến tàu thuyền - trôi nổi quanh nó.

Khối băng khổng lồ này lớn đến mức từng có lúc đe dọa đến khu vực kiếm ăn của chim cánh cụt tại một hòn đảo xa xôi ở Nam Đại Tây Dương, trước khi tiếp tục trôi đi.

Theo phân tích hình ảnh vệ tinh của chương trình quan sát Trái Đất Copernicus (EU), được AFP dẫn lại, hiện A23a chỉ còn chưa bằng một nửa so với kích thước ban đầu, song vẫn rộng tới 1.770 km2, chiều ngang lớn nhất khoảng 60 km.

Tảng băng trôi A23a được nhìn thấy từ vệ tinh. Ảnh: Rob Suisted/Reuters.

"Khôi băng đang vỡ ra rất nhanh khi trôi dạt về phía Bắc", nhà hải dương học Andrew Meijers thuộc Cơ quan Khảo sát Nam Cực của Anh nhận định.

"Tôi cho rằng nó đang trên đà tan biến. Phần đáy gần như mục ruỗng, nước biển quá ấm để nó có thể tồn tại. Nó liên tục tan chảy", ông nói thêm. "Tôi dự đoán tình trạng này sẽ tiếp tục trong những tuần tới và dự kiến nó sẽ không thể xác định được như một tảng băng nguyên vẹn".

A23s tách khỏi thềm lục địa Nam Cực vào năm 1986 nhưng nhanh chóng bị mắc kẹt dưới đáy biển Weddell và nằm im suốt hơn 30 năm. Đến năm 2020, nó thoát ra và bắt đầu hành trình theo "đại lộ băng trôi" - bị dòng hải lưu mạnh vòng quanh Nam Cực cuốn và đưa vào Nam Đại Tây Dương.

Đến tháng 3 năm nay, A23a mắc cạn gần đảo South Georgia, làm dấy lên lo ngại nó có thể cản trở đường kiếm ăn của hàng trăm nghìn cá thể chim cánh cụt và hải cẩu. Tuy nhiên, vào cuối tháng 5, tảng băng lại tiếp tục trôi đi.

Tảng băng trôi A23a là tảng băng trôi lớn nhất thế giới từng được ghi nhận. Ảnh: Rob Suisted/Reuters.

Những tuần gần đây, A23a được vệ tinh ghi nhận di chuyển nhanh hơn, có ngày trôi xa tới 20 km. Khi tiếp xúc với làn nước ngày càng ấm và hứng chịu những con sóng dữ dội, tảng băng đã tan rã với tốc độ nhanh chóng.

"Chúng tôi khá bất ngờ khi nó giữ được cấu trúc lâu đến vậy", ông Meijers nói. "Phần lớn băng trôi không đi được xa đến mức này. A23a quá lớn nên tồn tại lâu hơn và đi xa hơn những tảng khác". Nhưng cuối cùng, mọi tảng băng trôi đều sẽ "bị diệt vong" một khi chúng rời khỏi lớp băng bảo vệ của Nam Cực, ông nói thêm.

Các nhà khoa học nhấn mạnh, việc băng tách rời (calving) là hiện tượng tự nhiên. Tuy nhiên, tốc độ băng tan và vỡ rời Nam Cực đang ngày càng tăng - nhiều khả năng do biến đổi khí hậu do con người gây ra.

Hoàng Linh