Tăng cường hỗ trợ các xã đặc biệt khó khăn xây dựng nông thôn mới

Khu định cư tập trung thôn Tri, xã Hướng Lập, Hướng Hóa

Bộ tiêu chí nông thôn mới được ban hành tại Quyết định số 325/QĐ-UBND của UBND tỉnh đã có quy định riêng về mức độ đạt chuẩn cho các vùng, miền. Theo đó, vùng miền núi mức độ đạt đều bằng hoặc thấp hơn so với vùng đồng bằng. Tuy nhiên hiện nay, nhiều xã miền núi khó khăn có số tiêu chí đạt chuẩn còn thấp. Huyện Đakrông chưa có xã đạt chuẩn, số tiêu chí bình quân mới 7,6 tiêu chí/xã, xã đạt tiêu chí cao nhất mới 12 tiêu chí, còn 10 xã dưới 10 tiêu chí. Huyện Hướng Hóa mới có 5 xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, xã đạt tiêu chí cao nhất còn lại mới 13 tiêu chí, còn 14 xã từ 10 tiêu chí trở xuống. Giai đoạn 2019-2020 không có xã nào của huyện Hướng Hóa có đủ khả năng để đăng kí đạt chuẩn nông thôn mới.

Để góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng, miền, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1385/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Hỗ trợ thôn, bản, ấp thuộc các xã khó khăn khu vực biên giới, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững giai đoạn 2018 - 2020”. Theo đề án, tỉnh Quảng Trị có 10 xã, 93 thôn được chọn để hỗ trợ xây dựng nông thôn mới, trong đó huyện Hướng Hóa có 5 xã, 49 thôn; huyện Đakrông có 5 xã, 44 thôn. Để triển khai thực hiện, tỉnh đã ban hành Bộ tiêu chí thôn, bản thuộc các xã khó khăn khu vực biên giới, vùng bãi ngang ven biển đạt chuẩn nông thôn mới và ban hành kế hoạch cụ thể để các địa phương triển khai thực hiện. Bên cạnh công tác chỉ đạo, tỉnh đã ưu tiên nguồn lực để hỗ trợ cho các địa phương thực hiện đạt các tiêu chí nông thôn mới. Năm 2018, ngoài nguồn vốn được phân bổ hằng năm, tỉnh đã hỗ trợ từ nguồn vốn dự phòng trung hạn chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới là 21.449 triệu đồng, với mức hỗ trợ bình quân 230 triệu đồng/thôn.

Theo kế hoạch, năm 2020 sẽ tiếp tục ưu tiên nguồn lực để hỗ trợ cho các thôn để hoàn thiện Bộ tiêu chí thôn nông thôn mới. Theo kết quả rà soát hiện trạng của các huyện Hướng Hóa và Đakrông, hiện nay mức đạt chuẩn tiêu chí nông thôn mới ở các thôn thuộc phạm vi đề án còn rất thấp, mức đạt tiêu chí bình quân là 6,56 tiêu chí/thôn, thôn đạt tiêu chí cao nhất mới 11 tiêu chí, chỉ có 6/93 thôn đạt trên 10 tiêu chí, còn 6/93 thôn đạt dưới 5 tiêu chí. Đời sống của người dân còn gặp nhiều khó khăn, tỉ lệ hộ nghèo tại các địa phương còn khá cao; cơ sở hạ tầng nông thôn nhiều nơi chưa hoàn thiện đạt chuẩn.

Hướng Lập là một trong 5 xã của huyện Hướng Hóa được chọn để hỗ trợ xây dựng nông thôn mới theo Quyết định 1385/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Xã có 5 thôn, trong đó có 3 thôn đạt 6 tiêu chí, 1 thôn đạt 7 tiêu chí và 1 thôn đạt 8 tiêu chí. Thôn có tỉ lệ hộ nghèo thấp nhất là 44,8%, thôn có tỉ lệ hộ nghèo cao nhất là 71,7%. Thu nhập bình quân của xã năm 2018 mới đạt 9,8 triệu đồng/người. Chủ tịch UBND xã Hồ Đức Vân cho biết: “Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh về xây dựng nông thôn mới ở thôn, bản, xã Hướng Lập đã triển khai, phổ biến đến tận các thôn. Tuy nhiên, do điều kiện của xã còn nhiều khó khăn, nhận thức của người dân còn hạn chế, cơ sở hạ tầng nông thôn còn thiếu thốn, cần nguồn lực đầu tư lớn, vì vậy, mức độ đạt chuẩn còn thấp. Năm 2019, xã đăng kí 1 thôn đạt chuẩn nông thôn mới. Để đạt mục tiêu đề ra, xã đang tập trung chỉ đạo các thôn xây dựng lộ trình, giải pháp cụ thể, tăng cường tuyên truyền vận động để thực hiện đạt mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, bên cạnh nỗ lực của địa phương, rất cần sự quan tâm của cấp trên hỗ trợ thêm nguồn lực để thôn thực hiện đạt chuẩn”.

Tỉnh đề ra mục tiêu đến năm 2020 không còn xã miền núi dưới 8 tiêu chí, từ 40-50% thôn, bản được công nhận thôn, bản đạt chuẩn nông thôn mới. Nếu xem xét mục tiêu này với hiện trạng nông thôn mới của các địa phương, có thể thấy rằng để đạt mục tiêu đề ra là thực sự khó khăn. Bởi hiện nay, các tiêu chí mà các thôn, bản đang thiếu hầu hết là tiêu chí về cơ sở hạ tầng cần nguồn lực như tiêu chí giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa hoặc các tiêu chí phản ánh đời sống vật chất và tinh thần của người dân như thu nhập, hộ nghèo, môi trường và an toàn thực phẩm, hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật.

Hỗ trợ cho thôn, bản của các xã khó khăn xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững là chính sách quan trọng, giúp nâng cao điều kiện sống của người dân khu vực khó khăn; góp phần thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, miền, giúp kết quả xây dựng nông thôn mới đồng đều hơn ở các địa phương… Để làm được điều này, ngoài nguồn lực đầu tư của nhà nước cần có sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, nhất là ở cấp cơ sở và quan trọng là sự tự giác, đồng lòng, nhiệt tình, tích cực hưởng ứng tham gia của mỗi người dân.

Lê Oanh