Tăng cường nhận thức về vấn đề lãng phí thực phẩm

Cũng theo thống kê này, trung bình mỗi người dân phát sinh 76kg rác thực phẩm/năm. Riêng tại TP HCM, tổng lượng rác thải sinh hoạt khoảng 13.000 tấn/ngày, trong đó rác thải thực phẩm chiếm tới gần 70%, tương đương 7.800 tấn/ngày.

Khoảng 88% rác thải thực phẩm từ các đô thị lớn được đổ vào bãi chôn lấp, không được xử lý chuyên biệt. Công nghệ xử lý rác thải hữu cơ còn hạn chế, chưa có giải pháp cho quy trình vận chuyển, xử lý rác sau phân loại. Khoảng 8 - 10% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu đến từ thất thoát và lãng phí

thực phẩm.

Dữ liệu năm 2022 của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) cho rằng, có 1,05 tỉ tấn thực phẩm bị lãng phí, chiếm 19% tổng lượng thực phẩm sẵn có cho người tiêu dùng. Một thống kê khác còn cho rằng, khoảng 1/3 thực phẩm sản xuất ra trên toàn cầu bị thải bỏ hoặc thất thoát, gây thiệt hại kinh tế ước tính vượt quá 1.000 tỉ USD. Lãng phí thực phẩm đã, đang trở thành vấn đề toàn cầu, tác động xấu đến kinh tế, xã hội, môi trường; còn lấy đi cơ hội được thụ hưởng thực phẩm của những người nghèo, người yếu thế.

Thực hiện mục tiêu chống thất thoát và lãng phí thực phẩm, trên thế giới và tại Việt Nam đã có một số sáng kiến như liên kết chuỗi giá trị thực phẩm từ nông trại, sản xuất, phân phối đến tiêu dùng và xử lý để giảm thiểu tối đa lượng thực phẩm bị lãng phí hay bị chôn lấp gây ảnh hưởng xấu đến môi trường và xã hội. Nâng cao nhận thức cộng đồng, triển khai giải pháp công nghệ, kết nối nông dân - hợp tác xã, hình thành nông trại tái sinh. Tập trung xử lý rác thải thực phẩm ngay tại nguồn, chuyển hóa thành sản phẩm hữu ích như phân bón, dinh dưỡng cho đất hoặc thức ăn chăn nuôi. Xây dựng hệ sinh thái công nghệ kết nối nhà hàng, siêu thị, chợ đầu mối và trang trại, tạo nên chuỗi tuần hoàn thực phẩm; để rác thải được phân loại, xử lý và quay trở lại phục vụ cộng đồng dưới dạng thực phẩm tái sinh hay năng lượng sạch...

Tuy nhiên, những giải pháp này về cơ bản cũng mới chỉ giải quyết phần ngọn của vấn đề. Để giải quyết rốt ráo tận gốc tệ trạng lãng phí thực phẩm, phải là thay đổi nhận thức của mọi người. Như cha ông ta đã từng có câu chê trách “no cái bụng, đói con mắt”; tật xấu tham lam, đòi hỏi quá mức nhu cầu của bản thân cần phải được chính mỗi chúng ta nhận diện, thay đổi. Từ những hành động nhỏ như sử dụng bao nhiêu thì lấy bấy nhiêu khi ăn uống, không mua sắm, nấu nướng ê hề, dư thừa rồi đổ bỏ, dẹp tư duy tích trữ đồ ăn quá nhiều… chính là những động thái thiết thực, góp phần ngăn chặn vấn nạn lãng phí thực phẩm.

Huỳnh Ngọc Hiếu