Tăng cường phối hợp thực hiện trợ giúp pháp lý, bảo vệ quyền lợi của người yếu thế

Bà Đỗ Thị Hải – Giám đốc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Khánh Hòa chia sẻ về những kết quả hoạt động của Trung tâm; công tác phối kết hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng, tổ chức và cá nhân trong thực hiện hoạt động TGPL.

• Thưa bà, bà có thể cho biết một số kết quả hoạt động của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Khánh Hòa trong năm 2025?

Bà Đỗ Thị Hải: Thực hiện các quy định của Đảng, Nhà nước về thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; căn cứ Phương án số 7874/PA-UBND ngày 20/6/2025 của UBND tỉnh Khánh Hòa về sắp xếp bộ máy hành chính các sở, ban, ngành và đơn vị sự nghiệp sau khi hợp nhất tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa, Trung tâm TGPL nhà nước trực thuộc Sở Tư pháp tỉnh Ninh Thuận (trước sắp xếp) và Trung tâm TGPL nhà nước trực thuộc Sở Tư pháp tỉnh Khánh Hòa (trước sắp xếp) được hợp nhất và tổ chức lại thành Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Khánh Hòa trực thuộc Sở Tư pháp tỉnh Khánh Hòa theo Quyết định số 1703/QĐ-UBND ngày 20/10/2025 của UBND tỉnh Khánh Hòa.

Trong năm 2025, Trung tâm đã nghiêm túc triển khai thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 và các văn bản quy định chi tiết thi hành; đồng thời kịp thời quán triệt, phổ biến các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ của Bộ Tư pháp, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý đến toàn thể đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý, viên chức, người lao động thuộc Trung tâm.

Đồng thời, Trung tâm cũng đã chủ động rà soát, hệ thống hóa các văn bản có liên quan để tham mưu Sở Tư pháp ban hành hoặc đề xuất UBND tỉnh ban hành các kế hoạch, chương trình, quyết định triển khai thực hiện Luật và các chính sách liên quan đến công tác TGPL trên địa bàn tỉnh. Cụ thể như ban hành Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ TGPL gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021–2030; Triển khai Kế hoạch truyền thông về TGPL cho người khuyết tật, người cao tuổi, người dân tộc thiểu số, đảm bảo quyền được tiếp cận công lý của các nhóm yếu thế.

Bên cạnh đó, Trung tâm tiếp tục thực hiện Đề án đổi mới công tác TGPL giai đoạn 2015-2025, trong đó tập trung vào việc nâng cao chất lượng vụ việc TGPL, xây dựng mô hình quản lý theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả, lấy người dân làm trung tâm phục vụ. Công tác đánh giá, kiểm tra nội bộ việc thực hiện Luật TGPL được duy trì thường xuyên, qua đó phát hiện, chấn chỉnh kịp thời những tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai.

Một điểm mới đáng ghi nhận là trong năm 2025, Trung tâm đã đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động TGPL, theo đó, tất cả vụ việc được chúng tôi cập nhật trên Hệ thống quản lý tổ chức và hoạt động TGPL quốc gia (https://qltgpl.moj.gov.vn), góp phần hiện đại hóa công tác quản lý và thống kê; chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ trong tiếp nhận, phân công và xử lý vụ việc theo hướng công khai, minh bạch, đúng quy định pháp luật; kịp thời tiếp nhận, xử lý thông tin từ các cơ quan tiến hành tố tụng theo Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC, đảm bảo người thuộc diện được TGPL được hỗ trợ ngay từ giai đoạn đầu của vụ việc,

Trung tâm cũng tăng cường công tác giám sát, hướng dẫn nghiệp vụ cho Trợ giúp viên pháp lý, đảm bảo 100% vụ việc hoàn thành được thẩm định, đánh giá chất lượng theo đúng quy trình. Nhờ đó, việc triển khai thực hiện Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 trên địa bàn tỉnh trong năm 2025 đạt kết quả toàn diện, đi vào chiều sâu, tạo nền tảng vững chắc cho việc tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ của giai đoạn tiếp theo.

Về kết quả thụ lý, giải quyết, từ ngày 1/1/2025 đến ngày 10/12/2025, tổng số vụ việc TGPL mà Trung tâm đã thụ lý, thực hiện là 708 vụ việc cho 708 đối tượng thuộc diện; bao gồm 700 vụ việc tham gia tố tụng, 8 vụ việc đại diện ngoài tố tụng.

Bà có thể thông tin về kết quả thực hiện, phối kết hợp thực hiện giữa Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Khánh Hòa với các cơ quan tiến hành tố tụng, tổ chức và cá nhân trong hoạt động TGPL thời gian qua?

Bà Đỗ Thị Hải: Sự phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả với các cơ quan tiến hành tố tụng là một trong những hoạt động cần thiết để Trung tâm TGPL nói chung và đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý nói riêng thực hiện tốt nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao - đó là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho những diện người yếu thế trong xã hội theo quy định của Luật TGPL năm 2017 khi họ gặp vướng mắc liên quan đến pháp luật và cần được sự trợ giúp pháp lý.

Do vậy, trong năm 2025, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh Khánh Hòa tiếp tục duy trì chặt chẽ cơ chế phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng theo đúng quy định tại Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC, Chương trình phối hợp số 1603/CTPH-BTP-TANDTC ngày 19/5/2022 giữa Bộ Tư pháp và Tòa án nhân dân Tối cao, và Chương trình phối hợp số 5789/CTPH-BTP-BCA ngày 27/11/2023 giữa Bộ Tư pháp và Bộ Công an.

Từ ngày 1/1/2025 đến 10/12/2025, cơ quan Điều tra công an tỉnh đã thông báo, thông tin 540 trường hợp có dấu hiệu thuộc diện được TGPL để Trung tâm kiểm tra, tiếp nhận, thụ lý theo quy định.

Bên cạnh đó, người thực hiện TGPL được phân công trực tại Tòa án nhân dân đã tiếp nhận, hướng dẫn 67 trường hợp thực hiện thủ tục yêu cầu TGPL, góp phần đảm bảo quyền tiếp cận pháp lý của người dân ngay tại giai đoạn đầu của quá trình tố tụng.

Công tác phối hợp được thực hiện kịp thời, tạo điều kiện cho Trung tâm triển khai nhanh việc phân công người thực hiện TGPL tham gia tố tụng, không để xảy ra tình trạng chậm trễ, bỏ sót đối tượng thuộc diện được TGPL. Các cơ quan tiến hành tố tụng đã thực hiện tốt nghĩa vụ thông tin, thông báo vụ việc theo quy định, đặc biệt trong lĩnh vực hình sự.

Cùng với đó, Trung tâm đã triển khai đồng bộ các nội dung phối hợp theo Chương trình số 1603/CTPH-BTP-TANDTC và Chương trình số 5789/CTPH-BTP-BCA, bảo đảm gắn kết chặt chẽ giữa TGPL với hoạt động tố tụng của Tòa án và Công an các cấp.

Có thể kể đến một số kết quả nổi bật như duy trì chế độ người thực hiện TGPL trực tại Tòa án nhân dân, kịp thời hỗ trợ người dân trong giai đoạn chuẩn bị xét xử và hướng dẫn thủ tục yêu cầu TGPL; tăng cường trao đổi thông tin với cơ quan điều tra, đặc biệt trong các trường hợp bị can, bị cáo thuộc diện bắt buộc phải có luật sư hoặc người bào chữa theo quy định; phối hợp tổ chức tập huấn, bồi dưỡng quy trình tố tụng, kỹ năng phối hợp liên ngành cho cán bộ Tòa án, Viện kiểm sát, Công an và Trợ giúp viên pháp lý; kịp thời xử lý, giải quyết vướng mắc phát sinh, đặc biệt trong các vụ việc phức tạp, có yếu tố người yếu thế hoặc vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhìn chung, công tác phối hợp trong hoạt động tố tụng năm 2025 đạt hiệu quả cao, góp phần quan trọng vào việc bảo đảm quyền được TGPL của người thuộc diện được TGPL miễn phí; đồng thời nâng cao tính minh bạch, khách quan của quá trình điều tra, truy tố và xét xử.

Xin trân trọng cảm ơn bà!

Tường Minh