Tăng cường thực hiện hiệu quả năng lượng để giảm phát thải carbon

Đoàn công tác tham quan nhà máy của Công ty Indochine Imex. Ảnh GIZ Việt Nam.

Trong hai ngày 12 và 13/5/2022 tại TP.HCM, Nhóm Công tác kỹ thuật về Hiệu quả Năng lượng của Các Đối tác Năng lượng Việt Nam (VEPG) đã có phiên họp đầu tiên trong giai đoạn mới nhằm xác định những cơ hội và thách thức trong việc thúc đấy các hoạt động hiệu quả năng lượng ở Việt Nam.

THỰC HIỆN NHỮNG KHUYẾN NGHỊ VỀ CHÍNH SÁCH NĂNG LƯỢNG

Sự kiện có sự tham gia của đại diện Phái đoàn Liên minh châu Âu tại Việt Nam, đại diện các đại sứ quán, các tổ chức phát triển, các tập đoàn, hiệp hội, các doanh nghiệp tư nhân trong và ngoài nước hoạt động trong lĩnh vực hiệu quả năng lượng.

Cùng với đó là sự góp mặt của gần 150 đại biểu tham gia trực tiếp và trực tuyến, gồm đại diện của Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ Khoa học Công nghệ, Bộ Xây Dựng và các cơ quan cấp địa phương…

Phiên họp đầu tiên của VEPG vừa diễn ra tại TP. HCM. Ảnh GIZ Việt Nam.

Phiên họp diễn ra trong bối cảnh VEPG – diễn đàn tăng cường hợp tác, đối thoại và trao đổi kinh nghiệm giữa Việt Nam và các đối tác quốc tế đang bước vào giai đoạn mới. Nhằm góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26 về việc đạt mức phát thải carbon ròng bằng 0 vào năm 2050, một trong những nhiệm vụ cấp thiết để giảm phát thải carbon là tăng cường thực hiện hiệu quả năng lượng.

Trên cơ sở đó, phiên họp đầu tiên của Nhóm công tác kỹ thuật về Hiệu quả năng lượng thuộc VEPG nhằm xác định những cơ hội và thách thức trong việc thúc đấy các hoạt động hiệu quả năng lượng ở Việt Nam, từ đó đưa ra những khuyến nghị xây dựng khung chính sách, pháp lý, tạo động lực cho sự phát triển hiệu quả năng lượng trên cả nước.

Trải qua 6 phiên họp và thảo luận cơ chế, chính sách về hiệu quả năng lượng từ năm 2017, nhóm Công tác kỹ thuật đã đưa ra và thảo luận về việc thực hiện 10 trong tổng số 40 khuyến nghị chính sách của VEPG trình lên chính phủ Việt Nam.

Kế hoạch Chương trình Quốc gia về sử dụng tiết kiệm hiệu quả năng lượng (VNEEP 3) năm 2022 được đề ra, bao gồm: tiếp tục triển khai các hoạt động về xây dựng định mức tiêu hao năng lượng cho một số ngành công nghiệp; xây dựng mô hình điểm về tiết kiệm năng lượng; tiếp tục các hoạt động nâng cao năng lực; đào tạo người quản lý năng lượng và kiểm toán viên năng lượng…

Từ kết quả hoạt động của giai đoạn trước và tình hình hoạt động hiệu quả năng lượng thực tế, các đại biểu đã thống nhất những chủ đề trọng tâm trong giai đoạn mới bao gồm: đánh giá sửa đổi luật Tiết kiệm năng lượng; thúc đẩy vai trò quản lý nhà nước tại địa phương trong việc thực thi luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; định chuẩn trong công nghiệp và sản xuất; thúc đẩy thực hiện hiệu quả năng lượng trong các tòa nhà; thúc đấy việc dán nhãn năng lượng.

Tại phiên họp này, kế hoạch hoạt động của nhóm Công tác kỹ thuật về Hiệu quả năng lượng trong năm 2022 cũng được nhất trí và thông qua.

Tình hình thực hiện Chương trình Quốc gia về sử dụng tiết kiệm hiệu quả năng lượng (VNEEP 3) cũng được cập nhật tại hội nghị.

Trong năm 2021, Bộ Công Thương đã hỗ trợ cho 11 doanh nghiệp tiêu thụ năng lượng trọng điểm tại 4 tỉnh xây dựng hệ thống quản lý năng lượng theo tiêu chuẩn ISO 50001:2018, triển khai các hoạt động nâng cao năng lực cho một số địa phương khu vực phía Bắc, đào tạo 300 người quản lý năng lượng và 180 kiểm toán viên năng lượng.

Bộ Công Thương cũng đã xây dựng lộ trình áp dụng tiêu chuẩn hiệu suất năng lượng cho một số sản phẩm tiêu thụ nhiều năng lượng trên thị trường và xây dựng, Đồng thời, công bố tiêu chuẩn quốc gia về hiệu suất năng lượng cho 6 sản phẩm mục tiêu.

PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH CUNG CẤP DỊCH VỤ NĂNG LƯỢNG

Tại phiên họp, các đại biểu cũng đã tập trung thảo luận các vấn đề xoay quanh việc thiết lập các cơ chế, chính sách để phát triển mô hình cung cấp dịch vụ năng lượng (ESCO) tại Việt Nam.

Đại diện công ty Saigon Innovation Hub (Sihub) đã chia sẻ về những kinh nghiệm thực tế khi triển khai mô hình ESCO tại Việt Nam, những thuận lợi cũng như rào cản về nguồn lực, tài chính và thể chế, chính sách hiện thời. Đại diện của Green Yellow và Viet SE chia sẻ những kinh nghiệm xây dựng chính sách ESCO tại các nước đang phát triển và các nền kinh tế mới nổi, cũng như về mô hình siêu ESCO và khả năng triển khai tại Việt Nam.

Việc chuyển đổi hình thức tổ chức các phiên thảo luận của các Nhóm Công tác Kỹ thuật VEPG theo mô hình kết hợp giữa đối thoại và khảo sát thực địa tại địa phương sẽ hỗ trợ cho các Nhóm Công tác Kỹ thuật có cái nhìn thực tế và khách quan về tác động, hiệu quả của cơ chế, chính sách đến tình hình thực hiện các dự án năng lượng nói riêng và cũng như đến việc phát triển kinh tế xã hội tại các cấp nói chung trong bức tranh tổng thể phát triển ngành và xã hội.

Trong năm 2021, VEPG đã tái cơ cấu các nhóm Công tác kỹ thuật, xác định các chủ đề trọng tâm phù hợp với nhu cầu cấp thiết của quốc gia cũng như tận dụng được các nguồn lực hỗ trợ từ trong và ngoài nước. Hai nhóm Công tác kỹ thuật được giữ nguyên là Năng lượng tái tạo và Hiệu quả năng lượng, ba nhóm công tác kỹ thuật mới được thành lập là Quy hoạch chiến lược ngành điện, Tích hợp lưới điện và Hạ tầng lưới điện, và Thị trường Năng lượng.

Trong ngày làm việc thứ hai, các đại biểu đã tham quan thực địa tại nhà máy hơi của Công ty Cổ phần Đầu tư Công nghiệp Xuất nhập khẩu Đông Dương (Indochine Imex., JSC) tại khu công nghiệp Mỹ Xuân A, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, nơi triển khai các hoạt động hiệu quả năng lượng tiêu biểu tại Việt Nam.

Chuyến thực địa đã giúp đoàn công tác có cái nhìn thực tế về hoạt động vận hành của một nhà máy thực hiện sử dụng tiết kiệm, hiệu quả năng lượng. Ban lãnh đạo và các kĩ sư đã chia sẻ về quy trình sản xuất và vận hành của nhà máy, các tiêu chuẩn kỹ thuật, những công nghệ tiết kiệm năng lượng ứng dụng vào dây chuyền sản cũng như những khó khăn trong quá trình vận hành và bảo dưỡng một nhà máy hiệu sử dụng hiệu quả năng lượng điển hình.

Tiếp nối phiên họp của Nhóm Công tác kỹ thuật về Hiệu quả năng lượng sẽ là phiên họp của Nhóm công tác kỹ thuật về Thị trường năng lượng, dự kiến tổ chức vào tuần cuối tháng 5 tại Bình Thuận.

Chu Khôi -