Tăng cường tối đa công tác phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ trên địa bàn TP Hồ Chí Minh

Chỉ thị yêu cầu toàn bộ hệ thống chính trị phải vào cuộc một cách quyết liệt, đồng bộ và sâu sát hơn đối với công tác PCCC và CNCH, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, tăng cường phòng ngừa để giảm thiểu tối đa thiệt hại, đảm bảo an ninh trật tự và an toàn xã hội…

Từ thực tế cho thấy, một đám cháy dù nhỏ cũng đủ gây ảnh hưởng nặng nề nếu xảy ra trong bối cảnh nhà cửa san sát, hẻm nhỏ chằng chịt, công trình xây dựng kết hợp sản xuất, kinh doanh không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn. Nhiều vụ cháy lớn nhà nhiều tầng vừa ở vừa kinh doanh phát hỏa lúc nửa đêm, người dân hoảng loạn không thoát ra kịp; hay các kho chứa hóa chất, hàng dễ cháy bốc lửa dữ dội khiến lực lượng chức năng phải mất nhiều giờ khống chế. Nguyên nhân được chỉ ra không chỉ nằm ở điều kiện khách quan hay biến đổi thời tiết, mà còn ở sự chủ quan, lơ là, thậm chí xem nhẹ công tác phòng ngừa từ phía người dân, chủ cơ sở và cả một số cơ quan quản lý nhà nước.

Không ít khu dân cư có lối thoát hiểm bị che chắn, hệ thống điện câu mắc tùy tiện, chung cư cũ xuống cấp không có hệ thống báo cháy tự động, nhà trọ cho thuê theo phòng nhỏ nhưng không trang bị bình chữa cháy, không đảm bảo lối thoát hiểm thứ hai. Nhiều khu vực nội thành tồn tại những hẻm nhỏ dưới 2 mét, xe chữa cháy không thể tiếp cận, trong khi mật độ dân cư rất cao. Những hạn chế đó đặt ra yêu cầu cấp thiết phải rà soát lại toàn diện, đồng thời có các giải pháp mạnh mẽ để bảo đảm công tác phòng cháy được thực hiện nghiêm ngặt từ gốc.

Chỉ thị yêu cầu tất cả sở, ban, ngành cùng UBND phường, xã, đặc khu phải triển khai nhiệm vụ với ba tiêu chí rõ ràng: rõ trách nhiệm, rõ việc và rõ đầu mối thực hiện. Công tác kiểm tra PCCC phải được tiến hành nghiêm túc, chặt chẽ, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng bỏ sót cơ sở hoặc buông lỏng trách nhiệm. Mỗi địa bàn phải được thống kê đầy đủ, đánh giá đúng tình trạng an toàn PCCC để có biện pháp xử lý phù hợp. Những khu vực, công trình được xác định là “điểm đen” về nguy cơ cháy nổ phải được công bố công khai để người dân theo dõi, giám sát. Đặc biệt, nếu cơ sở không đảm bảo điều kiện an toàn nhưng vẫn cố tình hoạt động thì sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Một điểm nhấn quan trọng là yêu cầu nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu. Chủ tịch UBND phường, xã, lãnh đạo các phòng ban và người đứng đầu cơ quan, đơn vị phải chịu trách nhiệm trực tiếp nếu để xảy ra cháy gây hậu quả nghiêm trọng do thiếu kiểm tra, thiếu nhắc nhở hoặc buông lỏng quản lý.

Song song đó, lực lượng tại chỗ được xem là lá chắn đầu tiên khi sự cố xảy ra. Thành phố đặt mục tiêu phổ cập rộng rãi các mô hình tự quản an toàn PCCC: Hộ gia đình kinh doanh, hộ kết hợp sản xuất phải tham gia tổ liên gia an toàn PCCC. Mỗi gia đình phải có ít nhất một bình chữa cháy xách tay, một lối thoát nạn thứ hai và ít nhất một người được tập huấn kỹ năng phòng cháy, thoát hiểm. Tại các khu dân cư đông đúc, nhà trọ, làng nghề… những điểm có nguy cơ cháy cao phải được bố trí điểm chữa cháy công cộng, có trang bị vòi, bình đường dài, dụng cụ phá dỡ và phương tiện thoát nạn khẩn cấp.

Một nhiệm vụ lớn khác mà thành phố đặt ra là xử lý dứt điểm tình trạng mất an toàn từ cơ sở hạ tầng. UBND TP giao Sở Quy hoạch – Kiến trúc và Sở Xây dựng phối hợp với Công an TP Hồ Chí Minh khảo sát toàn diện hệ thống giao thông, nhất là hẻm nhỏ dưới 2 mét, để lập danh mục các khu vực xe chữa cháy không thể tiếp cận. Những khu vực này sẽ được công bố công khai, đồng thời có phương án cải tạo, chỉnh trang hoặc áp dụng các biện pháp kỹ thuật bổ sung như bố trí họng nước, bồn chứa, điểm lấy nước phòng cháy. Hệ thống cấp nước chữa cháy cũng được yêu cầu kiểm tra thường xuyên, khắc phục ngay các trụ nước hư, bảo đảm nguồn nước sẵn sàng phục vụ chữa cháy.

Đáng chú ý, Chỉ thị cũng nhấn mạnh việc xử lý nghiêm minh những vi phạm trong lĩnh vực PCCC. Cơ sở nào chưa được nghiệm thu PCCC tuyệt đối không được đưa vào hoạt động. Những công trình sai phép, xây dựng trái phép hoặc sử dụng sai công năng nhưng cố tình phớt lờ cảnh báo sẽ bị đình chỉ hoặc cưỡng chế theo quy định. Trong các vụ cháy gây hậu quả nghiêm trọng, nếu có dấu hiệu tội phạm, cơ quan điều tra sẽ xem xét xử lý theo hình sự để răn đe chung.

Đối với người dân, mỗi người dân, mỗi chủ cơ sở cần phải chủ động phòng cháy như bảo vệ chính tài sản và tính mạng của mình.

Việc tắt các thiết bị điện khi ra khỏi nhà, không sạc thiết bị qua đêm, kiểm tra bình gas định kỳ, bố trí lối thoát hiểm thông thoáng và trang bị dụng cụ PCCC đơn giản… chính là hành động thiết thực góp phần giảm thiểu rủi ro cháy nổ.

Phương Tuyền