Tăng hòa giải, giảm khiếu kiện vượt cấp
Xác định tầm quan trọng của công tác hòa giải cơ sở, H.Long Thành trong thời gian qua đã tích cực triển khai thực hiện hiệu quả công tác này. Nhiều vụ việc mâu thuẫn, xích mích trong nhân dân được hòa giải thành, hạn chế tình trạng đơn, thư khiếu kiện vượt cấp.
Ông Bùi Quốc Thành và ông Trần Thanh Sơ (cùng ngụ tổ 5, ấp 3, xã Tân Hiệp, H.Long Thành) vui vẻ bỏ qua chuyện cũ với sự chứng kiến của các thành viên trong tổ hòa giải ở địa phương. Ảnh: A.Nhơn
* Điểm sáng trong công tác hòa giải ở cơ sở
Hơn 1 tháng nay, tình cảm hàng xóm giữa 2 gia đình ông Bùi Quốc Thành và ông Trần Thanh Sơ (cùng ngụ tổ 5, ấp 3, xã Tân Hiệp, H.Long Thành) đã được hàn gắn. Đặc biệt ông Thành và ông Sơ trở nên vui vẻ, cởi mở hơn, sáng nào cũng rủ nhau đi uống cà phê và sẻ chia về công việc làm ăn, cuộc sống hàng ngày. Để tình làng nghĩa xóm gắn kết như vậy là nhờ Tổ Hòa giải cơ sở ấp 3 đã vào cuộc giải quyết kịp thời mâu thuẫn, xích mích liên quan đến đất đai giữa 2 gia đình.
Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp 3 Trần Đức Nhã (Tổ trưởng Tổ Hòa giải cơ sở ấp 3) cho biết, trước đây, ông Thành và ông Sơ thường hay xích mích, thậm chí ra đường gặp mặt không chào nhau cũng chỉ vì liên quan đến tranh chấp ranh giới đất của 2 gia đình. Mặc dù giữa họ đã nhiều lần trao đổi, thương lượng hướng giải quyết nhưng không thành bởi bên nào cũng muốn dành phần hơn cho mình. Ông Thành sau đó đã làm đơn gửi lên UBND xã Tân Hiệp để nhờ đứng ra can thiệp. Chính quyền địa phương đã chuyển nội dung vụ việc đến Tổ Hòa giải cơ sở ấp 3 (nơi 2 gia đình ông Thành và ông Sơ đang sinh sống) để tổ chức hòa giải theo thẩm quyền.
Qua 10 năm triển khai thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013, các tổ hòa giải, hòa giải viên trên địa bàn H.Long Thành đã tiến hành thụ lý hòa giải trên 1,8 ngàn vụ việc, trong đó đã hòa giải thành hơn 1,5 ngàn vụ việc.
Sau khi nắm rõ nội tình mâu thuẫn giữa 2 gia đình ông Thành và ông Sơ, Tổ Hòa giải cơ sở ấp 3 xác định cần phải giải quyết sớm, nếu để vụ việc chậm trễ thì khiến tình hình càng phức tạp hơn. Do đó, tổ hòa giải đã mời đại diện các bên liên quan cùng đến làm việc.
“Tại buổi hòa giải, chúng tôi đã lắng nghe, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của 2 gia đình, đồng thời lựa lời phân tích, giải thích các quy định của pháp luật liên quan đến đất đai. Chúng tôi khuyên họ cố gắng giữ gìn tình làng, nghĩa xóm mấy chục năm qua, đừng vì một lợi ích nhỏ mà làm ảnh hưởng đến tình cảm của nhau. Việc hòa giải có tình, có lý đã giúp 2 gia đình nhận ra lỗi sai trong lúc tức giận và cùng nhau vui vẻ bỏ qua chuyện cũ để hướng đến cuộc sống tương lai tốt đẹp” - ông Nhã chia sẻ.
Ông Bùi Quốc Thành tâm sự: “Chúng tôi đều rất hài lòng với hướng giải quyết của tổ hòa giải. Bởi qua vụ việc này đã giúp cho chúng tôi hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật về đất đai, đặc biệt là tình làng nghĩa xóm phải biết quý trọng, giữ gìn. Từ đó, 2 gia đình cùng bàn bạc, thống nhất là mỗi bên nhường nhịn một chút để cùng xây dựng hàng rào ngay thẳng, đẹp mắt, thay thế cho ranh giới cong co trước đây”.
Theo Tổ trưởng Tổ Hòa giải cơ sở ấp 3 Trần Đức Nhã, trước năm 2018, giá đất ở trên địa bàn xã Tân Hiệp còn rẻ (khoảng 800 triệu đồng/sào) nên người dân không quan tâm nhiều đến ranh giới đất. Tuy nhiên, giá đất trong những năm gần đây đã có nhiều biến động và tăng lên từ 5-6 lần so với trước thì bà con bắt đầu chú trọng đến xây tường rào, cắm mốc ranh giới vì “tấc đất, tấc vàng”. Từ đó, các vụ tranh chấp đất đai, nhất là tranh chấp hàng rào ranh giới thường xuyên xảy ra.
Phó chủ tịch UBND xã Tân Hiệp Trần Văn Tuấn cho biết, địa phương luôn xác định, công tác hòa giải ở cơ sở là một nhiệm vụ quan trọng trong việc giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương. Vì thế, Đảng ủy và chính quyền xã luôn quan tâm và triển khai thực hiện bài bản công tác này. Nhờ đó, số lượng vụ việc hòa giải thành luôn đạt tỷ lệ cao. Cụ thể, 6 tháng đầu năm 2023, địa phương nhận được 4 đơn khiếu nại của người dân thì đã có 3 đơn hòa giải thành, còn 1 đơn đã chuyển cho tòa án.
Xã Phước Bình cũng được xem là điểm sáng trong công tác hòa giải cơ sở. Phó chủ tịch UBND xã Phước Bình Cao Văn Phúc cho hay, trên địa bàn xã hiện có 6 tổ hòa giải tại các ấp với 30 thành viên. Để phát huy vai trò của tổ hòa giải, hằng năm, địa phương luôn kiện toàn về mặt nhân sự, đồng thời tạo điều kiện cho các thành viên tham gia các lớp tập huấn để nâng cao kiến thức, kỹ năng trong công tác hòa giải. Nhờ đó, các tổ hòa giải tích cực tham gia giải quyết các xích mích, tranh chấp trong cộng đồng dân cư và đạt kết quả đáng khích lệ.
“Trong 6 tháng đầu năm 2023, chúng tôi chỉ nhận được 1 đơn thư đề nghị giải quyết tranh chấp của nhân dân và đã hòa giải thành. Từ khi có các tổ hòa giải đã giúp cho người dân ngày càng nâng cao nhận thức và chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước. Nhờ đó, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn luôn ổn định” - ông Phúc chia sẻ.
* Phát huy vai trò của các thành viên trong tổ hòa giải
Trưởng phòng Tư pháp H.Long Thành Đào Minh Nhật cho hay, hiện toàn huyện có 80 tổ hòa giải với 476 hòa giải viên. Các tổ hòa giải được cơ cấu đầy đủ các thành phần như: bí thư chi bộ, trưởng ấp, trưởng ban mặt trận, các hội: nông dân, phụ nữ, cựu chiến binh (là những người được bà con tin tưởng, quý trọng)... Riêng ở những vùng đồng bào dân tộc thiểu số, thành viên tổ hòa giải còn có đại diện người dân tộc thiểu số - là người có uy tín nhằm giúp công tác hòa giải được thuận lợi hơn. Tất cả các thành viên trong tổ hòa giải đều được đào tạo bài bản về kiến thức và kỹ năng hòa giải.
Cũng theo ông Nhật, công tác hòa giải ở cơ sở trong thời gian qua luôn được UBND H.Long Thành và các địa phương quan tâm chú trọng. Hàng năm, UBND huyện ban hành các văn bản hướng dẫn về việc triển khai thực hiện tốt công tác hòa giải cơ sở, đặc biệt quan tâm rà soát, củng cố kiện toàn đội ngũ quản lý công tác hòa giải cơ sở, tổ hòa giải, hòa giải viên. Nhờ đó, hoạt động hòa giải cơ sở trên địa bàn huyện không ngừng phát triển, đội ngũ hòa giải viên luôn nhiệt tình, tâm huyết, trách nhiệm. Hoạt động hòa giải đã từng bước được nâng cao về chất lượng, tổ chức và hoạt động ngày một đi vào nề nếp, có hiệu quả và tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật.
“Qua 10 năm triển khai thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013, H.Long Thành đã có nhiều cách làm hay và mang lại hiệu quả tích cực. Một trong những mô hình hay, hiệu quả trong cộng đồng dân cư là phát huy vai trò của các thành viên trong tổ hòa giải trong việc tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành tốt pháp luật. Bên cạnh đó, việc tổ chức các hội thi hòa giải viên ở cấp cơ sở (cấp xã) là một trong những cách làm hiệu quả và có sức lan tỏa lớn, giúp nâng cao nhận thức cho mọi đối tượng tại địa phương. Chúng tôi tiếp tục phát huy các thế mạnh trong thời gian tới” - ông Nhật cho hay.
Hoạt động hòa giải ở cơ sở ngày càng phát huy hiệu quả
Theo Sở Tư pháp, hiện trên toàn địa bàn tỉnh có 936 tổ hòa giải với gần 5,5 ngàn hòa giải viên. Công tác hòa giải ở cơ sở tiếp tục được chú trọng và triển khai thực hiện bài bản, đầy đủ các nội dung.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, các tổ hòa giải đã tiếp nhận 612 vụ việc yêu cầu hòa giải (giảm 143 vụ việc so với năm 2022). Trong đó, hòa giải thành 532 vụ (đạt tỷ lệ 88,8% và tăng 14,54% so với cùng kỳ năm 2022); hòa giải không thành chuyển cơ quan chức năng giải quyết 67 vụ; số vụ việc chưa giải quyết xong 13 vụ.
Hoạt động hòa giải ở cơ sở ngày càng phát huy hiệu quả, giúp giải quyết những tranh chấp phát sinh, giữ gìn mối đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng dân cư, góp phần ổn định tình hình an ninh, trật tự của địa phương.
