Tăng kết nối sản xuất thương mại, logistics biên giới Tây Nam
Tăng cường kết nối sản xuất thương mại, logistics khu vực biên giới Tây Nam đang được xem là hướng đi chiến lược nhằm mở rộng thị trường và tạo sức bật mới cho doanh nghiệp.
Cảng Quốc tế Long An. Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN
Logistics vẫn tồn tại những “nút thắt” lớn khiến chi phí tăng cao, làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Để khắc phục, Chính phủ khuyến khích mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, coi đây là chìa khóa giúp giảm chi phí và tối ưu chuỗi cung ứng. Trong các giải pháp, tăng cường kết nối sản xuất thương mại, logistics khu vực biên giới Tây Nam, nơi giàu tiềm năng giao thương quốc tế, được xem là hướng đi chiến lược nhằm mở rộng thị trường và tạo sức bật mới cho doanh nghiệp.
* Gỡ nút thắt chi phí
Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ ba của Campuchia (sau Trung Quốc và Hoa Kỳ), đồng thời giữ vị trí số một trong ASEAN. Ngược lại, Campuchia là đối tác thương mại lớn thứ tư của Việt Nam trong khối, với 215 dự án đầu tư trải rộng ở nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, viễn thông, ngân hàng, dịch vụ tài chính, chế biến thực phẩm, khai khoáng, hàng không và du lịch.
Hai nước đã ký kết nhiều hiệp định quan trọng như Hiệp định thúc đẩy thương mại song phương giai đoạn 2025–2026, Biên bản ghi nhớ về phát triển hạ tầng thương mại biên giới, kết nối đường bộ – đường thủy, hay liên kết du lịch “một hành trình, ba điểm đến” qua Campuchia – Lào – Việt Nam. Những cơ chế này không chỉ giúp lưu thông hàng hóa thuận lợi hơn mà còn mở rộng dư địa hợp tác cho doanh nghiệp, đặc biệt trong logistics xuyên biên giới.
Tại Tây Ninh, ngoài 4 cửa khẩu quốc tế (Mộc Bài, Xa Mát, Bình Hiệp và Tân Nam – đang được nâng cấp), Cảng Quốc tế Long An giữ vai trò trọng điểm. Với Tổ hợp Cảng biển – Công nghiệp – Dịch vụ Logistics – Đô thị của Đồng Tâm Group, cảng sở hữu vị trí chiến lược, kết nối Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ và Campuchia qua đường bộ lẫn đường thủy Mekong. Nhờ đó, cảng trở thành trung tâm trung chuyển hàng công nghiệp, nông sản, thủy sản từ các vùng nguyên liệu lớn, tạo lợi thế cạnh tranh và thúc đẩy logistics bền vững.
Theo bà Ngô Thị Thanh Vy, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Khai thác Cảng Quốc tế Long An, hạ tầng cảng hiện được đầu tư hiện đại, có khả năng tiếp nhận tàu trọng tải đến 70.000 DWT, cùng hệ thống kho bãi, logistics đồng bộ. Cảng sẵn sàng phục vụ trung chuyển hàng hóa từ Campuchia – Việt Nam ra thị trường quốc tế, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm logistics hàng đầu khu vực. Tuy nhiên, hoạt động khai thác tuyến hàng quá cảnh từ Campuchia đến cảng hiện chưa được đưa vào danh mục tuyến đường thủy theo Hiệp định vận tải Việt Nam – Campuchia, gây trở ngại cho việc phát huy hết tiềm năng kết nối.
“Vì không có tên trong danh sách các cảng được phép làm hàng quá cảnh, doanh nghiệp khi nhập hàng về Cảng Quốc tế Long An buộc phải đưa toàn bộ vào kho ngoại quan rồi mới có thể xuất sang Campuchia. Đây là điểm nghẽn lớn, làm tăng chi phí và thủ tục, đồng thời hạn chế tiềm năng phát triển logistics giữa hai nước”, bà Vy nhấn mạnh.
Bà Nguyễn Kim Hậu, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đặc sản Seaspimex Việt Nam, cũng cho rằng chi phí logistics là gánh nặng với doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Kỳ vọng Chính phủ sẽ có thêm chính sách hỗ trợ, đặc biệt liên quan đến chi phí nhiên liệu, nhập khẩu máy móc, thiết bị và phương tiện vận chuyển. “Nếu chi phí này được giảm bớt, sẽ giúp hạ giá thành logistics, mang lại mức giá hợp lý hơn cho doanh nghiệp sử dụng dịch vụ”, bà Hậu chia sẻ.
Trong khi đó, bà Trịnh Thị Xuân Diệu, Giám đốc điều hành Công ty Logsun Global Logistics, nhận định Campuchia không chỉ là điểm đến xuất khẩu mà còn là cầu nối quan trọng để Việt Nam tiến vào ASEAN. Logistics là chìa khóa giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội, vượt thách thức và nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông – lâm – thủy sản. Tuy nhiên, ngành này còn nhiều rào cản: hạ tầng giao thông thiếu đồng bộ, thiếu kho lạnh và bãi đỗ xe, dễ ùn tắc mùa cao điểm; thủ tục hành chính cần cải tiến mạnh mẽ hơn; cùng với đó, các chi phí “ẩn” như lưu bãi, chờ kiểm dịch, phí cầu đường tiếp tục đẩy giá thành logistics lên cao, làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp.
Mộc Bài hiện là cửa khẩu quốc tế đường bộ lớn nhất phía Nam trên tuyến biên giới đất liền Việt Nam- Campuchia. Ảnh: Giang Phương/TTXVN
* Hướng tới mục tiêu 20 tỷ USD
Mục tiêu nâng kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Campuchia lên 20 tỷ USD đang dần được hiện thực hóa nhờ sự đóng góp của nhiều ngành hàng; trong đó, rau quả nổi lên như một trụ cột quan trọng. Ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), cho biết diện tích trồng cây ăn quả trong nước liên tục mở rộng, thị trường tiêu thụ đa dạng hơn, qua đó gia tăng đáng kể kim ngạch xuất khẩu và cải thiện thu nhập cho nông dân.
