Tăng số bệnh nhân mắc bệnh viêm não

Khoa Nhi, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương những tuần gần đây tiếp nhận một số ca viêm não, viêm màng não.

Tại một số cơ sở y tế đang ghi nhận sự gia tăng các ca bệnh viêm não, viêm màng não.

Còn tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới thuộc Bệnh viện Nhi Trung ương, mỗi ngày đều tiếp nhận bệnh nhân viêm não, viêm màng não. Thậm chí có những ngày lên tới 4-5 trường hợp.

Hiện Trung tâm điều trị 25 bệnh nhân viêm não, viêm màng não do các căn nguyên khác nhau, có bé chỉ mới đầy tháng tuổi một tuần trước. Trong 25 ca bệnh, có nhiều ca có biến chứng nặng nề, nguy cơ để lại di chứng.

Trên phạm vi cả nước, theo thống kê của Bộ Y tế cuối tháng 6, chỉ trong một tháng cả nước ghi nhận 49 trường hợp mắc viêm não virus, 3 ca tử vong.

Tính chung 6 tháng đầu năm 2022, cả nước có 110 trường hợp bị viêm não virus (3 người tử vong); 8 ca viêm màng não do não mô cầu.

Viêm não do virus là bệnh nguy hiểm do nhiều loại virus gây nên. Một số chủng virus gây bệnh viêm não như: Nhóm Arbovirus lây truyền qua các loại côn trùng trung gian như muỗi, bọ chét, ve. Trong nhóm này, nổi bật nhất là virus gây viêm não Nhật Bản.

Theo các chuyên gia, tháng 5-8 hằng năm là giai đoạn thường ghi nhận sự gia tăng các bệnh lý viêm não, đặc biệt là viêm não Nhật Bản.

Bệnh có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi nhưng thường gặp nhất ở trẻ em từ 2 đến 8 tuổi. Đây được xem là một trong những bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong và di chứng cao ở trẻ nhỏ (từ 25-35%).

Những di chứng này khiến người bệnh giảm khả năng giao tiếp, giảm hoặc mất khả năng lao động, trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

TS. Đỗ Thiện Hải, Phó giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cho hay, viêm não Nhật Bản là là bệnh có tỷ lệ tử vong và di chứng cao ở trẻ nhỏ (25 - 35%). Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất ở trẻ từ 2 đến 8 tuổi.

Hầu hết ca nhiễm viêm não Nhật Bản đều nhẹ với triệu chứng sốt, nhức đầu hoặc không có triệu chứng. Tuy nhiên, 1/250 ca mắc có thể dẫn tới bệnh lâm sàng nghiêm trọng.

Thời gian ủ bệnh là 4-14 ngày, trung bình là một tuần. Ở trẻ em, các triệu chứng ban đầu nổi trội thường là đau bụng, nôn. Ngay trong 1-2 ngày đầu, người bệnh đã xuất hiện cứng gáy, tăng trương lực cơ, rối loạn sự vận động nhãn cầu.

Về tâm thần kinh có thể xuất hiện lú lẫn hoặc mất ý thức. Những ngày đầu phản xạ gân xương tăng, sung huyết giãn mạch rõ. Ở một số trẻ nhỏ tuổi, ngoài sốt cao có thể thấy trẻ bị tiêu chảy, đau bụng, nôn giống như nhiễm khuẩn - nhiễm độc ăn uống.

Khi bệnh trở nặng (giai đoạn toàn phát), trẻ sẽ bị sốt cao (39-40 độ C), nhức đầu, cứng cổ, mất phương hướng, hôn mê, co giật, liệt co cứng và cuối cùng là tử vong.

Thường từ ngày thứ 3-4 của bệnh các triệu chứng của thời kỳ khởi phát không giảm mà lại tăng lên. Từ mê sảng kích thích, dần dần bệnh nhân hôn mê sâu dần.

Các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật cũng tăng lên với biểu hiện vã mồ hôi nhiều, da lúc đỏ, lúc tái, rối loạn nhịp thở. Đến ngày thứ 6-7 của bệnh xuất hiện các triệu chứng tổn thương não nói chung và tổn thương thần kinh khu trú.

Bệnh nhân mê sảng, ảo giác, kích động co quắp. Trong trường hợp nặng có thể thấy co giật và cơ chi hoặc bại, liệt cứng. Bệnh nhân rối loạn cảm nhận màu sắc và ánh sáng, thị trường bị thu hẹp. Bệnh nhân thường tử vong trong vòng 7 ngày đầu.

Những bệnh nhân vượt qua được thời kỳ này thì tiên lượng tốt hơn. Tỷ lệ tử vong có thể lên tới 30% ở những người có các triệu chứng nặng.

Trong số những người sống sót, 20-30% bị di chứng vĩnh viễn về trí tuệ, hành vi hoặc thần kinh như tê liệt, co giật tái phát hoặc mất khả năng nói.

Tử vong ở giai đoạn sau chủ yếu do các biến chứng đặc biệt như viêm phổi, suy kiệt. Theo các chuyên gia, hiện nay, không có thuốc điều trị kháng virus cho bệnh nhân bị viêm não Nhật Bản.

Các biện pháp điều trị chỉ mang tính chất hỗ trợ để làm giảm các triệu chứng và ổn định cho bệnh nhân. Cách duy nhất và tốt nhất để giảm hậu quả của viêm não Nhật Bản đó là tiêm vắc-xin, nhất là ở khu vực bệnh lưu hành mạnh.

Các chuyên gia khuyến cáo những người sống trong vùng có lưu hành bệnh viêm não Nhật Bản cần chủ động tiêm phòng bệnh, cần tiêm trước mùa bệnh khoảng một tháng vì kháng thể bảo vệ bước đầu chỉ được tạo thành khoảng 3 tuần sau khi tiêm.

D.Ngân