Tăng thu nhập nhờ làm nông kết hợp điện mặt trời

Trong bối cảnh Việt Nam đang vươn mình phát triển, nhu cầu đảm bảo an ninh lương thực và an ninh năng lượng ngày càng trở nên cấp thiết, tạo ra áp lực cạnh tranh về tài nguyên đất. Đồng thời, với cam kết mạnh mẽ của Chính phủ tại COP26 nhằm đưa mức phát thải ròng về bằng 0 vào năm 2050, việc tìm kiếm các giải pháp sản xuất bền vững, giảm phát thải và thích ứng với biến đổi khí hậu là ưu tiên hàng đầu.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: T.B

Nông nghiệp kết hợp điện mặt trời (điện mặt trời nông nghiệp) nổi lên như một giải pháp đột phá cho bài toán kép này, cho phép tối ưu hóa hiệu quả sử dụng đất khi có thể vừa sản xuất nông nghiệp, vừa tạo ra năng lượng sạch trên cùng một diện tích. Trong khi đó, Việt Nam sở hữu tiềm năng to lớn về điện mặt trời nhờ vị trí địa lý thuận lợi, với cường độ bức xạ cao và số giờ nắng kéo dài, đặc biệt ở các khu vực Tây Nguyên, Duyên hải Nam Trung Bộ và tỉnh ven biển Đồng bằng sông Cửu Long. Mô hình nông nghiệp kết hợp điện mặt trời không chỉ giúp các trang trại nông nghiệp, thủy sản chủ động nguồn điện, giảm chi phí sản xuất và áp lực lên lưới điện quốc gia mà còn có thể cải thiện năng suất cây trồng, vật nuôi nhờ giảm tác động của thời tiết khắc nghiệt. Đây là cơ hội lớn để nông dân Việt Nam trở thành những tác nhân chủ chốt, vừa sản xuất lương thực, thực phẩm vừa cung cấp năng lượng, từ đó đa dạng hóa và gia tăng thu nhập.

Trước bối cảnh đó, dự án “Canh tác Nông nghiệp kết hợp Điện mặt trời cho nông thôn Việt Nam” (Agri-PV) được triển khai nhằm đẩy mạnh sự phát triển của các mô hình điện mặt trời nông nghiệp trong các hệ thống canh tác trên đất nông nghiệp ở Việt Nam theo hướng nâng cao bình đẳng giới và góp phần gia tăng thu nhập cho nông dân thông qua việc nâng cao hiểu biết về kỹ thuật cho các bên liên quan.

Thông tin về dự án ,TS. Nguyễn Thế Hinh, Ban Quản lý các Dự án Nông nghiệp (APMB) cho biết, thời gian thực hiện dự án trong 3 năm (2025 - 2027) tại các tỉnh có tiềm năng phát triển điện mặt trời nông nghiệp trên cả nước. Dự án có bốn (04) hợp phần: Đánh giá hiện trạng và tiềm năng phát triển điện mặt trời nông nghiệp ở Việt Nam; Tư vấn về các mô hình và chiến lược phát triển điện mặt trời nông nghiệp phù hợp tại Việt Nam; Tăng cường năng lực cho các tác nhân liên quan, bao gồm phụ nữ và các nhóm dễ bị tổn thương, trong việc triển khai các mô hình điện mặt trời nông nghiệp theo hướng thân thiện với người nông dân; Huy động nguồn lực phát triển điện mặt trời nông nghiệp tại Việt Nam cho các đối tác Việt Nam.

Đối tượng hưởng lợi là nông dân quy mô nhỏ, vừa và lớn cùng với các hợp tác xã nông nghiệp; khối tư nhân hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và điện mặt trời; cơ quan quản lý nhà nước và hoạch định chính sách.

Đánh giá việc triển khai dự án ông Phạm Ngọc Mậu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) khẳng định, đây là lần đầu tiên, lĩnh vực nông nghiệp có một dự án nghiên cứu chuyên sâu về năng lượng mặt trời nhằm phục vụ trực tiếp cho người dân khu vực nông thôn. Chính vì vậy, Bộ NNMT kỳ vọng các nhà tài trợ có thể huy động chuyên gia và chia sẻ kinh nghiệm từ các quốc gia đã triển khai thành công mô hình này, từ đó xây dựng một hệ thống ứng dụng phù hợp với điều kiện và nhu cầu thực tế tại nông thôn Việt Nam.

Thanh Bình