Tăng trưởng 10% trở lên: Thách thức lớn, nhưng là con đường buộc phải đi

Không tăng tốc sẽ bỏ lỡ cơ hội chiến lược

- Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất định, bà nhìn nhận như thế nào về triển vọng kinh tế Việt Nam năm 2026, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng từ 10% trở lên?

- Ở góc độ một doanh nghiệp sản xuất, trực tiếp tham gia chuỗi cung ứng trong và ngoài nước, tôi cho rằng mục tiêu tăng trưởng từ 10% trở lên là rất thách thức, nhưng cũng là điều Việt Nam buộc phải hướng tới nếu muốn bứt lên trong giai đoạn tới.

Những năm gần đây, kinh tế toàn cầu biến động mạnh. Nhiều ngành xuất khẩu, trong đó có ngành gỗ, đã trải qua những giai đoạn đơn hàng sụt giảm rõ rệt. Trong bối cảnh đó, việc Việt Nam vẫn duy trì được mức tăng trưởng 7 - 8% là một nỗ lực rất lớn và đáng trân trọng.

Tuy nhiên, Việt Nam đã xác định lộ trình phát triển rất rõ ràng: đến năm 2030 trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao, công nghiệp theo hướng hiện đại; và đến năm 2045 là quốc gia có thu nhập cao. Với lộ trình ấy, giai đoạn 2026 - 2030 mang tính bản lề. Nếu chỉ duy trì nhịp tăng trưởng “an toàn”, chúng ta không chỉ chậm lại mà còn có nguy cơ bỏ lỡ những cơ hội lớn đang mở ra, đặc biệt trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu tiếp tục dịch chuyển.

Vì vậy, tôi nhìn nhận mục tiêu tăng trưởng 10% trở lên cho năm 2026 như một thông điệp quyết tâm rất mạnh mẽ. Thông điệp ấy tạo thêm niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp: nếu Nhà nước tiếp tục cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh; doanh nghiệp chủ động đổi mới, nâng cao năng suất và trách nhiệm xã hội, thì mục tiêu cao hoàn toàn có thể trở thành hiện thực.

- Theo bà, đâu là những động lực chính của tăng trưởng năm 2026?

- Theo tôi, tăng trưởng năm 2026 sẽ đến từ sự cộng hưởng của nhiều động lực, chứ không dựa vào một trụ cột đơn lẻ.

Trước hết, khu vực sản xuất - xuất khẩu vẫn giữ vai trò then chốt. Với ngành gỗ, khi chuỗi cung ứng toàn cầu tái cấu trúc theo hướng bền vững, minh bạch và giảm phát thải, Việt Nam có cơ hội lớn nếu doanh nghiệp chuyển mạnh từ gia công sang thiết kế, xây dựng thương hiệu và phát triển sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Khi chất lượng tăng trưởng được cải thiện, xuất khẩu không chỉ mang lại kim ngạch, mà còn kéo theo công nghệ, chuẩn mực quản trị và năng suất lao động.

Bên cạnh đó, đầu tư công và đầu tư tư nhân vào hạ tầng sẽ tiếp tục là bệ đỡ quan trọng. Với doanh nghiệp sản xuất như chúng tôi, mỗi tuyến đường thông suốt hơn, mỗi cảng biển vận hành hiệu quả hơn đều trực tiếp chuyển hóa thành chi phí thấp hơn và năng lực cạnh tranh cao hơn cho sản phẩm.

Tiêu dùng trong nước, với thị trường gần 100 triệu dân, cũng là động lực không thể xem nhẹ. Khi thu nhập người dân được cải thiện và tâm lý tiêu dùng ổn định hơn, doanh nghiệp có thêm điểm tựa để đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc quá lớn vào xuất khẩu.

Trên tất cả, tôi cho rằng động lực lớn nhất vẫn nằm ở con người và doanh nghiệp. Nếu thể chế tiếp tục được cải cách theo hướng minh bạch, ổn định; nếu doanh nghiệp được tiếp cận nguồn lực một cách công bằng; và nếu đội ngũ doanh nhân dám đầu tư dài hạn, dám đổi mới đến cùng với chất lượng sản phẩm, thì tăng trưởng sẽ đến từ nội lực thực sự của nền kinh tế.

Doanh nghiệp đứng trước áp lực chuyển đổi chưa từng có

- Bà đánh giá đâu là cơ hội và thách thức lớn nhất đối với doanh nghiệp trong thời gian tới?

- Theo tôi, cơ hội và thách thức trong giai đoạn tới đan xen rất rõ ràng, thậm chí tồn tại song hành trong cùng một vấn đề.

Về cơ hội, điểm đáng chú ý nhất là môi trường chính sách đang ngày càng rõ ràng và nhất quán hơn trong việc thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững. Những định hướng lớn về chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, nâng cao năng suất lao động hay phát triển công nghiệp hỗ trợ đang mở ra không gian mới cho những doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc, đầu tư bài bản và có tầm nhìn dài hạn.

Với các doanh nghiệp sản xuất như ngành gỗ, nhu cầu thị trường vẫn còn lớn, nhất là ở các phân khúc gắn với tiêu dùng bền vững, vật liệu thân thiện môi trường và sản phẩm có truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Nếu doanh nghiệp làm chủ được công nghệ, quản trị tốt chuỗi cung ứng và giữ được uy tín, cơ hội mở rộng thị trường vẫn hiện hữu, ngay cả khi kinh tế thế giới còn nhiều biến động.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất nằm ở áp lực chuyển đổi trong một khoảng thời gian không dài. Các yêu cầu về môi trường, phát thải carbon, lao động và quản trị đang tăng lên rất nhanh, trong khi năng lực tài chính và quản trị của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn hạn chế. Chi phí vốn cao, dư địa tài chính mỏng khiến không ít doanh nghiệp đứng trước câu hỏi rất thực tế: đổi mới là cần thiết, nhưng lấy nguồn lực ở đâu để đổi mới?

- Theo bà, doanh nghiệp cần làm gì để vượt qua những thách thức đó?

- Trước hết, doanh nghiệp cần thay đổi tư duy phát triển. Không thể tiếp tục làm ăn ngắn hạn, chạy theo đơn hàng bằng mọi giá. Mỗi doanh nghiệp cần nhìn thẳng vào năng lực của mình, xác định rõ điểm mạnh – điểm yếu, lựa chọn phân khúc phù hợp và đầu tư có trọng tâm, thay vì dàn trải.

Thứ hai, cần kiên trì đầu tư cho công nghệ, quản trị và con người. Công nghệ giúp nâng năng suất và giảm chi phí dài hạn; quản trị tốt giúp doanh nghiệp đứng vững trước biến động; còn con người là yếu tố quyết định sự bền bỉ. Người đứng đầu doanh nghiệp phải thực sự dấn thân, sẵn sàng thay đổi chính mình trước khi yêu cầu tập thể thay đổi.

Cuối cùng, theo tôi, doanh nghiệp cần giữ được niềm tin và sự bền bỉ. Làm kinh doanh chưa bao giờ là con đường bằng phẳng. Nhưng chính trong những giai đoạn khó khăn nhất, nhiều doanh nghiệp đã trưởng thành nhanh nhất. Nếu biết đi chậm lại để đi chắc hơn, biết tích lũy nội lực thay vì chỉ chạy theo tốc độ, thì thách thức hôm nay hoàn toàn có thể trở thành nền tảng cho sự phát triển bền vững ngày mai.

Trong không khí của một năm mới đang đến gần, tôi tin rằng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, bằng sự kiên cường và tinh thần dám đổi mới, sẽ tìm được con đường phù hợp để bước tiếp - vững vàng hơn, bài bản hơn và tự tin hơn.

- Xin cảm ơn bà!

Vũ Quang