Tạo 'cầu nối' tiêu thụ nông sản vụ Đông cho thị trường Tết

Quang cảnh diễn đàn.

Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh vụ Đông ngày càng khẳng định vai trò là vụ sản xuất hàng hóa quan trọng của ngành trồng trọt, không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất, tạo việc làm, tăng thu nhập cho nông dân mà còn cung ứng lượng lớn nông sản cho thị trường, đặc biệt là dịp Tết Nguyên đán. Với vùng Đồng bằng sông Hồng, vụ Đông đã và đang trở thành một trong những trụ cột quan trọng, thay vì chỉ được xem là “vụ phụ” như trước đây.

Phát biểu khai mạc, bà Lương Thị Kiểm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng cho biết, sau hợp nhất, Hải Phòng trở thành thành phố cảng có quy mô lớn, hội tụ đồng thời ba trụ cột mà không nhiều địa phương có được: vùng sản xuất nông nghiệp quan trọng của Đồng bằng sông Hồng; thị trường tiêu dùng nội đô rộng lớn với sức mua cao; và hệ thống logistics, cảng biển quốc tế thuận lợi cho lưu thông, chế biến, xuất khẩu nông sản. Sự kết hợp giữa “sản xuất mạnh – tiêu thụ lớn – logistics quốc tế” đã tạo nên lợi thế kép, mở ra dư địa lớn để Hải Phòng phát triển nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn, gắn với thị trường và chuỗi giá trị bền vững.

Bà Lương Thị Kiểm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng phát biểu tại diễn đàn.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng, năm 2025, toàn thành phố sản xuất khoảng 29.500 ha cây vụ Đông, với tổng sản lượng ước đạt khoảng 770.000 tấn; nhiều vùng sản xuất tập trung đã hình thành, áp dụng quy trình VietGAP, có nhãn hiệu tập thể, từng bước đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường. Trong đó, hành – tỏi chiếm khoảng 7.100 ha, sản lượng 120.000–130.000 tấn; cà rốt khoảng 1.250 ha, sản lượng 60.000–65.000 tấn; nhóm rau cải như su hào, bắp cải, súp lơ khoảng 5.200 ha, sản lượng 180.000–200.000 tấn. Tổng sản lượng nông sản vụ Đông của Hải Phòng ước gần 1 triệu tấn.

Tuy nhiên, bài toán tiêu thụ vẫn là thách thức lớn. Với quy mô dân số khoảng 4,6 triệu người, Hải Phòng chỉ tiêu thụ tại chỗ khoảng 30% sản lượng nông sản vụ Đông; hơn 70% còn lại, tương đương gần nửa triệu tấn, cần được tiêu thụ ngoài tỉnh và xuất khẩu. Trong khi đó, tỷ lệ doanh nghiệp tham gia ký hợp đồng bao tiêu từ đầu vụ còn thấp; hệ thống kho lạnh, sơ chế, chế biến sau thu hoạch chưa đáp ứng yêu cầu; giá trị gia tăng của nông sản còn hạn chế, dễ rơi vào tình trạng “được mùa mất giá”.

Hiện Hải Phòng chỉ tiêu thụ tại chỗ khoảng 30% sản lượng nông sản vụ Đông; hơn 70% còn lại cần được tiêu thụ ngoài tỉnh và xuất khẩu.

Tại diễn đàn, nhiều tham luận tập trung làm rõ các mắt xích trong chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ, đặc biệt là kết nối bao tiêu nông sản từ đồng ruộng tới hệ thống phân phối hiện đại; dự báo nhu cầu, thị hiếu tiêu dùng nông sản dịp Tết Nguyên đán; ứng dụng chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo trong quảng bá, xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu. Các đại biểu cho rằng, thị trường Tết 2026 được dự báo tăng mạnh ở nhóm hàng thiết yếu như rau củ quả, thực phẩm sơ chế, sản phẩm OCOP, giỏ quà nông sản, mâm ngũ quả… song tiêu chuẩn đầu vào ngày càng khắt khe, đòi hỏi truy xuất nguồn gốc, chứng nhận chất lượng, bao bì hiện đại và khả năng cung ứng ổn định.

Đánh giá tổng thể tại diễn đàn, bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật nhận định, các nội dung trao đổi phản ánh khá đầy đủ thực tiễn sản xuất và tiêu thụ nông sản vụ Đông, đồng thời cho thấy sự chuyển biến rõ nét trong tư duy của nông dân và doanh nghiệp theo hướng thị trường, chất lượng và phân khúc cao. Nếu như trước đây, mối quan tâm chủ yếu là nỗi lo “được mùa rớt giá”, thì nay các câu hỏi tập trung nhiều hơn vào cách tổ chức sản xuất bài bản, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường và nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Một số nông sản và sản phẩm phục vụ nông nghiệp được trưng bày tại Diễn đàn.

Theo bà Hương, để phục vụ tốt thị trường Tết, các địa phương cần bám sát thời vụ, điều chỉnh diện tích linh hoạt theo tín hiệu thị trường; rà soát cơ cấu cây trồng theo nhóm thu hoạch trước, cận và sau Tết; tăng cường sản xuất an toàn; chủ động sơ chế, bảo quản tại chỗ và đẩy mạnh kết nối tiêu thụ, đặc biệt hướng tới các thị trường có Tết âm lịch như Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Singapore. Đồng thời, vai trò điều tiết của chính quyền địa phương trong cung cấp thông tin thị trường, kỹ thuật và kết nối doanh nghiệp là yếu tố then chốt để hạn chế rủi ro.

Ở góc độ địa phương, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng đề xuất Bộ Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ xây dựng khu sơ chế, chế biến, bảo quản sâu cho nông sản đại diện vùng Đồng bằng sông Hồng; tăng cường xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm và thu hút doanh nghiệp đầu tư vào chế biến, logistics nông sản. Đây được xem là giải pháp căn cơ để phát huy lợi thế cảng biển, logistics của Hải Phòng, mở rộng đầu ra bền vững cho nông sản vụ Đông.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phát biểu kết thúc diễn đàn.

Kết thúc diễn đàn, đại diện Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành cùng Hải Phòng và các địa phương miền Bắc, hỗ trợ nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất vụ Đông phát triển theo hướng quy mô lớn, giá trị cao và bền vững hơn, đáp ứng tốt nhu cầu thị trường trong nước và từng bước mở rộng xuất khẩu.

Trúc Quyên