Tạo chuyển biến sâu sắc trong nhận thức và hành động

Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động

- Xin ông cho biết những định hướng hoạt động của Hội đồng Dân tộc trong năm 2023?

- Với chức năng, nhiệm vụ đã được Hiến định, Hội đồng Dân tộc luôn xác định ưu tiên cao nhất cho sự phát triển, bảo đảm an sinh xã hội của đồng bào các dân tộc thiểu số và nhân dân vùng miền núi, biên giới, khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Do đó, trong năm 2023, Hội đồng Dân tộc sẽ tập trung vào các nhiệm vụ chủ yếu sau:

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm phát biểu tại Hội thảo tham vấn Đề án “Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng Dân tộc”

Một là, về công tác lập pháp, Hội đồng Dân tộc tiếp tục triển khai thực hiện Kết luận số 19 của Bộ Chính trị về Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV và Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2023, tập trung nghiên cứu, tổ chức các hoạt động để phục vụ nhiệm vụ tham gia ý kiến, phối hợp thẩm tra đối với các dự án luật trình Quốc hội, tập trung vào các dự án luật có nhiều tác động đến lĩnh vực dân tộc, như: dự án Luật Đất đai (sửa đổi); dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi)…

Hai là, về công tác giám sát, Hội đồng Dân tộc sẽ tập trung cao độ cho việc chủ trì tham mưu Quốc hội triển khai chuyên đề giám sát tối cao việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về 3 Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Bên cạnh đó, triển khai Nghị quyết số 560 năm 2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc sẽ thực hiện giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến lĩnh vực dân tộc theo kế hoạch.

Ba là, Hội đồng Dân tộc sẽ tiếp tục chủ trì thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo Nghị quyết số 120/2020/QH14 của Quốc hội. Tiếp tục phối hợp với Ủy ban Dân tộc tổ chức các hoạt động liên quan triển khai Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân định miền núi, vùng cao (xây dựng kế hoạch; nghiên cứu xây dựng tiêu chí; khảo sát, rà soát phân định; xây dựng báo cáo rà soát, kiến nghị điều chỉnh pháp luật, chính sách liên quan đến phân định miền núi, vùng cao).

Bốn là, tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Đề án đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng Dân tộc, bảo đảm các nội dung đổi mới trong Đề án được quy định cụ thể, đầy đủ và được tổ chức thực hiện hiệu quả.

Năm là, xây dựng, hoàn thiện, trình ban hành Đề án của Đảng đoàn Quốc hội nghiên cứu, đồng bộ hóa chính sách dân tộc trong hệ thống chính sách, pháp luật theo các nghị quyết của Đảng và Hiến pháp 2013.

Đó là những nhiệm vụ chủ yếu hết sức quan trọng trong công tác của Hội đồng Dân tộc năm 2023, trên cơ sở bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, các định hướng, quyết sách của Quốc hội, các chỉ đạo của Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc sẽ nỗ lực, quyết liệt triển khai thực hiện ngay từ đầu năm 2023 để hoàn thành tốt các nhiệm vụ theo kế hoạch đề ra.

- Cuối năm 2022, Hội đồng Dân tộc đã thông qua Đề án Đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của Hội đồng Dân tộc. Việc triển khai Đề án này sẽ có tác động như thế nào tới hoạt động của Hội đồng Dân tộc trong thời gian tới, thưa ông?

- Trước yêu cầu đổi mới của Quốc hội, thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Đảng đoàn Quốc hội xác định 107 nhiệm vụ trọng tâm, trong đó có nhiệm vụ quan trọng là “đổi mới tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước Việt Nam pháp quyền xã hội chủ nghĩa”, trong đó, yêu cầu Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội xây dựng Đề án đổi mới tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong tình hình hiện nay.

Do đó, ngày 12.12.2022, Hội đồng Dân tộc đã ban hành Nghị quyết số 722/NQ-HĐDT15 phê duyệt Đề án “Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng Dân tộc” (Đề án) xác định quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng Dân tộc trong thời gian tới theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

Việc triển khai Đề án với các nhiệm vụ, giải pháp cải tiến, đổi mới hoạt động đồng bộ sẽ góp phần tích cực, tạo sự chuyển biến sâu sắc trong nhận thức và hành động của Hội đồng Dân tộc, của Thường trực và từng thành viên của Hội đồng Dân tộc trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ, tạo sự chuyển biến căn bản, toàn diện, nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Hội đồng Dân tộc.

Tăng cường, cải tiến hoạt động giải trình

- Cụ thể, với công tác lập pháp, Đề án đã xác định những cải tiến, đổi mới như thế nào, thưa ông?

-Về lập pháp,Đề án đề ra 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, trong đó nổi bật là giải pháp: nghiên cứu, xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện văn bản “Hướng dẫn thẩm tra và tham gia thẩm tra việc bảo đảm chính sách dân tộc trong các dự án luật, pháp lệnh và dự thảo nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tham gia ý kiến về việc ban hành quy định thực hiện chính sách dân tộc của Chính phủ”.

Đây là giải pháp rất quan trọng vì trong thời gian qua, công tác nghiên cứu, tổ chức các hoạt động hội nghị, hội thảo, tọa đàm, lấy ý kiến chuyên gia, các nhà khoa học, đại diện các cơ quan, tổ chức hữu quan về dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết và khảo sát thực tiễn để phục vụ cho hoạt động thẩm tra, tham gia thẩm tra việc bảo đảm chính sách dân tộc trong các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết của Hội đồng Dân tộc chưa được quy định và triển khai thực hiện một cách đồng bộ, thống nhất, làm hạn chế một phần chất lượng, hiệu quả hoạt động thẩm tra, tham gia thẩm tra của Hội đồng Dân tộc.

Hội đồng Dân tộc cho rằng, việc thực hiện giải pháp trên sẽ có tác động tích cực, góp phần quan trọng, có ý nghĩa quyết định để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động thẩm tra, phối hợp thẩm tra chính sách dân tộc trong các dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như việc cho ý kiến góp ý vào các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến công tác dân tộc.

Bên cạnh đó, Đề án còn đưa ra các giải pháp, nhấn mạnh vị trí, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu, các đồng chí Thường trực Hội đồng Dân tộc phụ trách các Tiểu ban của Hội đồng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động phục vụ cho hoạt động thẩm tra, phối hợp thẩm tra theo lĩnh vực được phân công.

- Với hoạt động giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước liên quan đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc, Đề án đã có những đổi mới gì, thưa ông?

- Trong hoạt động giám sát, Đề án đề ra 6 nhóm giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả, trong đó có 3 nhóm giải pháp trọng tâm:

Thứ nhất, nhóm giải pháp tăng cường, cải tiến hoạt động giám sát chuyên đề, theo hướng ban hành Nghị quyết của Hội đồng Dân tộc về kết quả giám sát, phát huy vai trò các chuyên gia, các cơ quan thông tin đại chúng cùng tham gia; xây dựng các đánh giá độc lập, các hoạt động giám sát bảo đảm thực hiện bài bản và chuyên sâu hơn. Đồng thời, tăng cường, cải tiến hoạt động khảo sát chuyên đề để làm cơ sở bổ sung thông tin cho công tác giám sát.

Thứ hai, tăng cường, cải tiến hoạt động giải trình theo hướng tăng số lượng, chất lượng phiên giải trình và nhóm vấn đề cần giải trình để xử lý các vấn đề bức xúc, nổi lên trong thực tiễn ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, góp phần thúc đẩy để các cơ quan chức năng nhà nước hoạt động minh bạch hơn, giải quyết nhanh hơn, kịp thời hơn, hiệu quả hơn các vấn đề liên quan đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc được thực tiễn đặt ra.

Thứ ba, tăng cường, cải tiến việc theo dõi, đánh giá thực hiện kết luận, kiến nghị sau giám sát theo hướng nghiên cứu, xây dựng ban hành và triển khai thực hiện “Quy trình theo dõi, giám sát, đánh giá thực hiện kết luận, kiến nghị của Hội đồng Dân tộc”, bảo đảm nâng cao chất lượng nội dung kết luận, kiến nghị; quy định rõ trách nhiệm của Thường trực Hội đồng Dân tộc, Thường trực các Tiểu ban; Lãnh đạo Vụ Dân tộc, Nhóm chuyên môn và trách nhiệm cá nhân trong việc theo dõi, đôn đốc, giải quyết các kiến nghị; trách nhiệm cơ quan có thẩm quyền giải quyết kiến nghị; thời hạn giải quyết kiến nghị…

Về công tác tham mưu quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước liên quan đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc,Đề án đề ra giải pháp trọng tâm là: Xây dựng, ban hành văn bản hướng dẫn thẩm tra, tham gia thẩm tra các chương trình, dự án, kế hoạch quan trọng quốc gia có liên quan đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc; tăng cường tổ chức hội nghị, hội thảo tham vấn hoặc khảo sát việc thực hiện chính sách dân tộc trước khi Hội đồng Dân tộc tiến hành thẩm tra chương trình, dự án, kế hoạch quan trọng quốc gia có liên quan đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc. Chủ động, phối hợp từ sớm, từ xa với các bộ, ngành, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra của các Ủy ban của Quốc hội để chủ động trong công tác nắm bắt thông tin, phục vụ công tác thẩm tra dự thảo Nghị quyết của Quốc hội có liên quan đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc.

- Xin cảm ơn ông!

Hoàng Ngọc thực hiện