Tạo chuyển biến trong hoạt động kiểm sát
Với chức năng kiểm sát các hoạt tư pháp từ khâu tiếp nhận, giải quyết tin báo tố giác tội phạm đến hoạt động điều tra, truy tố và xét xử, trong những năm qua, ngành Kiểm sát tỉnh đã có nhiều nỗ lực, đổi mới hoạt động nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao, tránh để xảy ra oan sai, bỏ lọt tội phạm.
* Quan tâm khắc phục khó khăn, hạn chế
Theo lãnh đạo Viện KSND tỉnh, qua công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, Viện KSND hai cấp đã phát hiện ra một số tồn tại, hạn chế như: để tin báo tố giác tội phạm quá hạn so với luật định; vi phạm quy định về công tác tiếp nhận, điều tra, thu thập chứng cứ, công tác xác minh ban đầu… Bên cạnh đó, còn có những hạn chế trong việc thụ lý những nguồn tin không phải tố giác, tin báo về tội phạm. Những hạn chế, tồn tại này nếu không chấn chỉnh kịp thời sẽ gây ảnh hưởng đến hoạt động đấu tranh, phòng ngừa tội phạm.
Do đó, trong 6 tháng đầu năm 2020, Viện KSND hai cấp đã ban hành 486 yêu cầu xác minh, tham gia kiểm sát trực tiếp 8 lượt, ban hành 12 kiến nghị đối với cơ quan điều tra, 2 kiến nghị phòng ngừa… Viện KSND hai cấp cũng thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp yêu cầu cơ quan điều tra khắc phục những hạn chế, vi phạm và đề ra biện pháp phòng ngừa. Với những nỗ lực đó, ngành Kiểm sát tỉnh đã tạo ra những chuyển biến tích cực trong hoạt động kiểm sát của ngành.
Đối với các hoạt động kiểm sát các vụ án dân sự, hành chính, hôn nhân và gia đình, thời gian vừa qua, Viện KSND tỉnh cũng đã có nhiều sáng kiến mang tính đột phá nhằm kịp thời khắc phục những tồn tại, vướng mắc. Trong đó, Viện KSND tỉnh đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo để triển khai các chuyên đề về công tác kiểm sát nhằm trang bị kiến thức chuyên sâu và kỹ năng nghiệp vụ cho các cán bộ kiểm sát viên.
Là người trực tiếp xây dựng các chuyên đề nghiệp vụ, ông La Minh Dũng, Trưởng phòng Kiểm sát việc giải quyết án dân sự, hôn nhân và gia đình Viện KSND tỉnh cho biết, từ thực tế hoạt động của ngành, đơn vị đã chủ động tham mưu cho lãnh đạo viện triển khai các chuyên đề nhằm trang bị thêm cho kiểm sát viên những kỹ năng giải quyết các tình huống, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực thi nhiệm vụ.
Trong thời gian qua, Viện KSND tỉnh đã triển khai và phố biến đến tất cả các kiểm sát viên trong toàn ngành các chuyên đề nghiệp vụ thiết thực như: Rút kinh nghiệm công tác kiểm sát quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình; Tập trung kiểm sát hoạt động xét xử của tòa án, nâng cao chất lượng phát biểu của kiểm sát viên tại các phiên tòa, nhất là phiên tòa xét xử các vụ án tranh chấp đất đai; Rút kinh nghiệm đối với các bản án, quyết định sơ thẩm dân sự, hôn nhân và gia đình; Rút kinh nghiệm đối với các bản án, quyết định sơ thẩm dân sự, hôn nhân và gia đình bị cấp phúc thẩm tuyên sửa và ủy án...
* Chấn chỉnh tồn tại trong điều tra án hình sự
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành Kiểm sát đó là công tác kiểm sát điều tra án hình sự. Thời gian vừa qua, ngành Kiểm sát đã và đang có những nỗ lực nhằm nâng cao chất lượng kiểm sát, góp phần vào công tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm.
Chánh Văn phòng Viện KSND tỉnh Phan Văn Hậu cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2020, Viện KSND hai cấp đã tham gia thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra án hình sự với hơn 2,3 ngàn vụ, hơn 3,7 ngàn bị can (tăng 522 vụ, hơn 1,3 ngàn bị can so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, án được khởi tố mới hơn 1,6 ngàn vụ, hơn 2,8 ngàn bị can (tăng hơn 400 vụ, hơn 1,1 ngàn bị can so với cùng kỳ năm 2019). Trong đó tăng mạnh là tội phạm xâm phạm trật tự kinh tế, môi trường và sở hữu (chiếm khoảng 40%); tội phạm xâm phạm trật tự xã hội: cướp giật, cố ý gây thương tích, giết người; tội phạm ma túy…
Qua công tác kiểm sát cũng đã phát hiện ra những tồn tại, hạn chế trong các khâu tố tụng và kịp thời kiến nghị để khắc phục. Đặc biệt, Viện KSND hai cấp đã kiểm sát chặt các hoạt động điều tra ban đầu như: công tác khám nghiệm hiện trường, mở niêm phong, hoạt động lấy lời khai, thực nghiệm điều tra… Qua công tác kiểm sát đã phát hiện một số vi phạm của công tác điều tra như: thu thập tài liệu, vật chứng chưa đầy đủ, chặt chẽ; một số vụ án còn để kéo dài thời hạn điều tra...
Theo ông Phan Văn Hậu, đây là những khâu rất quan trọng nhằm tránh những sơ suất trong quá trình thu thập có thể dẫn đến oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm. Trong thời gian qua, chính sự phối hợp chặt chẽ trong công tác kiểm sát đã làm giảm những tồn tại, hạn chế đó. Cụ thể, 100% các vụ án hình sự được kiểm sát viên tham gia kiểm sát ngay từ đầu để đảm bảo hoạt động điều tra được tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật.
Thống kê của Viện KSND tỉnh cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2020, Viện KSND hai cấp đã ban hành hơn 1,3 ngàn yêu cầu điều tra, trực tiếp hỏi cung và tham gia hỏi cung gần 1 ngàn lượt, trực tiếp lấy lời khai 961 lượt. Qua đó ban hành 12 kiến nghị; 7 kiến nghị phòng ngừa, 3 thông báo rút kinh nghiệm trong công tác chuyên môn…
Đối với hoạt động thực hành quyền công tố trong việc áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp bắt, tạm giam, tạm giữ, Viện KSND hai cấp đã không phê chuẩn 4 trường hợp bắt giữ người khẩn cấp, 21 quyết định gia hạn tạm giữ; hủy bỏ 125 quyết định tạm giữ người, 2 quyết định khởi tố bị can, 24 quyết định tạm giam.
Viện trưởng Viện KSND tỉnh Huỳnh Văn Lưu cho biết, để khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác, lãnh đạo, Viện KSND tỉnh chỉ đạo cán bộ kiểm sát các phòng nghiệp vụ, viện kiểm sát các địa phương phối hợp với cơ quan điều tra phân loại tin báo tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố ngay từ đầu, tránh làm oan sai, bỏ lọt tội phạm. Kiên quyết không thụ lý giải quyết những tin báo không thuộc thẩm quyền hoặc đơn thư tố cáo không có dấu hiệu tội phạm.
Cũng theo ông Huỳnh Văn Lưu, đối với án dân sự, hành chính, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, lao động… viện kiểm sát cũng thực hiện tốt các khâu nhằm đảm bảo giải quyết sớm tránh tình trạng án quá hạn, kéo dài. Để thực hiện tốt các nhiệm vụ trên, Viện KSND tỉnh tiếp tục tăng cường công tác tập huấn, rút kinh nghiệm nhằm nâng cao năng lực thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra cho đội ngũ kiểm sát viên.