Tạo 'cú hích' cho phát triển nông nghiệp

Mặc dù bị ảnh hưởng tiêu cực từ biến đổi khí hậu, thiên tai, bệnh dịch cũng như biến động thị trường, sản xuất và tiêu thụ nông sản liên tục gặp những trở ngại lớn nhưng các chỉ tiêu về sản xuất nông - lâm nghiệp đã hoàn thành vượt mức kế hoạch giao. Tốc độ tăng trưởng ngành nông nghiệp đạt 6,02%, cao gấp 2,6 lần so với bình quân cả nước; cơ cấu kinh tế nội ngành chuyển dịch hợp lý; tổng sản lượng lương thực có hạt tăng hơn 6.000 tấn so với năm 2018; giá trị sản phẩm trên diện tích canh tác đạt 75 triệu đồng/ha, tăng 8,8% so với cùng kỳ; trồng rừng đạt 148% so với kế hoạch giao…
Đây cũng là năm tạo được những kết quả đột phá trong thực hiện Đề án số 01 về tái cơ cấu ngành nông nghiệp, so với mục tiêu đề án đến năm 2020, trong tổng số 10 chỉ tiêu, đã có 5 chỉ tiêu vượt kế hoạch.

Công nhân Công ty Hoa Lợi đóng chai và dán nhãn bảo hộ sản phẩm tương ớt.

Một trong những thành tích nổi bật của ngành nông nghiệp thời gian qua là kết quả chương trình xây dựng nông thôn mới. Với chủ trương đúng, lấy người dân làm chủ thể, thực hiện theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”, chương trình đã tạo sự đồng thuận lớn trong cộng đồng dân cư ở nông thôn. Qua đó, diện mạo nông thôn thay đổi đáng kể, nhiều vùng quê “đáng sống” dần được hình thành, chất lượng cuộc sống người dân dần được nâng cao.

Phấn khởi trước những thay đổi trên quê hương, ông Chang Văn Thắng, Trưởng thôn Cốc Cái, xã Lùng Vai (huyện Mường Khương) chia sẻ: Thôn Cốc Cái được quan tâm, lồng ghép nhiều nguồn vốn để triển khai thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, trong đó có Nhà nước, doanh nghiệp và tổ chức nước ngoài hỗ trợ. Người dân trong thôn cùng góp tiền của, góp sức, hiến đất để hoàn thành các tiêu chí. Các tổ, nhóm cùng sở thích, các mô hình sản xuất về trồng trọt, chăn nuôi cũng được quan tâm thực hiện và mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Chương trình xây dựng nông thôn mới đã tập hợp được sức mạnh đoàn kết, huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, các tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân. Đời sống của người dân vùng nông thôn được cải thiện rõ rệt, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh. Năm 2019, toàn tỉnh có 8 xã đạt chuẩn nông thôn mới, nâng tổng số xã đạt nông thôn mới toàn tỉnh lên 52 xã, bằng 36% tổng số xã, hoàn thành vượt mục tiêu Đề án và mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh trước 1 năm và vượt 8,3% so với mục tiêu Chính phủ giao đến năm 2020 (Trung ương giao đến năm 2020, tỉnh Lào Cai có 28% số xã đạt chuẩn).

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Năm 2020 là năm có ý nghĩa quan trọng để bứt phá, “về đích” mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV và Kế hoạch 5 năm (2016 - 2020). Với phương châm chỉ đạo “Đoàn kết - chủ động - sáng tạo - hiệu quả”, ngành nông nghiệp Lào Cai và các địa phương phấn đấu duy trì tốc độ tăng trưởng sản xuất ngành nông nghiệp đạt trên 6%; tổng giá trị sản xuất ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản đạt 7.344 tỷ đồng. Cơ cấu kinh tế ngành nông nghiệp chiếm 80%, lâm nghiệp chiếm 15%, thủy sản chiếm 5%; giá trị sản phẩm trên diện tích canh tác 80 triệu đồng/ha; tổng sản lượng lương thực có hạt 340.000 tấn; sản lượng thịt hơi các loại đạt trên 59.600 tấn, sản lượng thủy sản 9.830 tấn; trồng mới 5.400 ha rừng và nâng tỷ lệ che phủ rừng đạt 56,01%; đến hết năm 2020 có hơn 90 sản phẩm OCOP cấp tỉnh và có sản phẩm đạt cấp quốc gia. Phấn đấu có thêm 6 xã đạt tiêu chí nông thôn mới, đưa tổng số xã đạt toàn tỉnh là 58 xã; số tiêu chí bình quân/xã toàn tỉnh đạt 15 tiêu chí/xã; mỗi huyện tăng bình quân tiêu chí/xã từ 1,5 - 2 tiêu chí; duy trì không có xã đạt dưới 5 tiêu chí.

Để thực hiện thắng lợi những mục tiêu, nhiệm vụ đề ra và tạo sức bật mới, ngành nông nghiệp Lào Cai xác định 3 khâu đột phá, đó là: Tập trung tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị với quy mô phù hợp lợi thế, nhu cầu thị trường và thích ứng với biến đổi khí hậu; phát huy tốt hơn lợi thế của từng vùng khí hậu, sinh thái để phát triển các sản phẩm chủ lực xuất khẩu và các sản phẩm đặc thù, đặc hữu của địa phương có giá trị kinh tế cao, ít chịu tác động do phải cạnh tranh trên thị trường, như: Gạo chất lượng cao, dược liệu, rau trái vụ, cây ăn quả ôn đới, gia súc, gia cầm bản địa, cá nước lạnh, gắn sản xuất nông nghiệp, phát triển sản phẩm OCOP với dịch vụ du lịch sinh thái...

Trồng cây ăn quả mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nông dân Bảo Thắng.

Đẩy mạnh áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, nhất là công nghệ cao; khuyến khích sản xuất nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ; tập trung chỉ đạo xây dựng khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và phát triển các vùng sản xuất hàng hóa...

Tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với thị trường, trong đó xác định doanh nghiệp, hợp tác xã là hạt nhân, nông dân là chủ thể thực hiện; phát triển mạnh các hợp tác xã, nâng cao năng lực hợp tác xã, đổi mới hình thức tổ chức sản xuất gắn với tập trung đất đai, từng bước mở rộng các vùng sản xuất hàng hóa. Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào nông nghiệp nhất là công nghệ sơ chế, chế biến, đóng gói sau thu hoạch để thúc đẩy sản xuất phát triển; mở rộng quy mô các chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm và đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nhấn mạnh: Một trong những thay đổi lớn mang lại thành công trong giai đoạn này chính là ngành nông nghiệp mạnh dạn trao quyền để người dân tự quyết trong phát triển kinh tế, không giao kế hoạch về từng cây, từng con như giai đoạn trước đây. Giai đoạn này, người dân được lựa chọn tham gia thực hiện mô hình kinh tế phù hợp với sự hướng dẫn, giúp đỡ từ cơ quan nhà nước. Người dân phát triển sản xuất theo chuỗi, liên kết, sản xuất theo nhu cầu thị trường, tập trung nâng cao giá trị kinh tế trên diện tích canh tác. Ngành nông nghiệp xác định, nông dân chính là chủ thể của nông nghiệp và nông thôn, giữ vai trò quyết định trong phát triển kinh tế nông nghiệp.

Thúy Phượng - Quang Minh