Táo đại Mường Bú mùa thu hoạch

Khách hàng mua táo đại Mường Bú.

Đi dọc khu vực trung tâm xã Mường Bú, có nhiều điểm người dân bày bán táo. Dừng chân tại một sạp bán bên đường, chọn những quả táo to, ngon nhất để mua, anh Hoàng Văn Đức, xã Chiềng Hặc, chia sẻ: Táo ở đây quả to, giòn, ngọt nên các thành viên trong gia đình tôi đều rất thích. Lần nào đi qua xã Mường Bú tôi cũng mua về làm quà cho bạn bè, người thân.

Chị Lò Thị Tinh, bản Mon, xã Mường Bú, phấn khởi nói: Cứ vào mùa táo, tôi lại thu mua táo của người dân trong xã để bán. Trung bình mỗi ngày tôi bán khoảng 100kg, thu lãi từ 500 nghìn đồng đến 1 triệu đồng/ngày.

HTX Nông nghiệp Ương Tiếng, xã Mường Bú thu hoạch táo đại.

Để tìm hiểu về táo đại, chúng tôi cùng cán bộ xã đến thăm vườn táo của gia đình anh Lò Văn Tiếng, bản Chón. Mỗi ngày, vợ chồng anh chị đều bận rộn thu hoạch táo để kịp giao cho các thương lái trong vùng. Vườn táo của gia đình anh được đầu tư bài bản với hệ thống tưới nhỏ giọt. Với 4 ha táo đại, vụ táo năm 2024, gia đình anh Tiếng thu được 75 tấn, lãi hơn 1 tỷ đồng.

Khi chúng tôi thắc mắc, cứ cách vài cây táo lại thấy treo một chiếc lọ nhựa, liền được anh Tiếng giới thiệu: Chỉ với một chiếc tăm bông thấm chế phẩm dẫn dụ côn trùng đặt vào lọ, chúng tôi có thể dễ dàng loại bỏ sinh vật gây hại mà không cần phun thuốc bảo vệ thực vật, vừa an toàn vừa bảo vệ môi trường. Vườn táo của gia đình được chăm sóc đúng quy trình an toàn, chủ yếu bón phân hữu cơ, nhờ vậy, cây cho quả to, vị ngọt đậm, được khách hàng ưa chuộng. Năm nay, táo vẫn được mùa, được giá nên gia đình tôi hy vọng, sản lượng sẽ cao hơn năm trước.

Những quả táo đại có trọng lượng từ 0,2 đến 0,3kg.

Cây táo bén rễ trên đồng đất Mường Bú từ lâu, nhưng chủ yếu là giống táo địa phương, quả nhỏ, chất lượng thấp, hay bị sâu bệnh, giá trị kinh tế không cao. Năm 2013, một số người dân tự tìm hiểu và mua giống táo đại của Học viện Nông nghiệp Việt Nam về trồng thử nghiệm, sau đó lấy mắt ghép vào cây táo địa phương. Năm 2017, thực hiện Đề tài “Trồng thử nghiệm một số giống táo mới có năng suất cao, chất lượng tốt tại Sơn La” của Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm, xã Mường Bú đã trồng thử nghiệm giống đại táo 15, Đài Loan và VC01. Qua theo dõi, giống táo mới có khả năng sinh trưởng phát triển tốt, cho thu hoạch với năng suất cao, được thị trường ưa chuộng nên tiếp tục được địa phương khuyến khích cải tạo. Hiện nay, toàn xã có trên 130 ha táo, trong đó có 62 ha táo đại, tập trung chủ yếu ở bản Chón, bản Ta Mo, tiểu khu 2...

Táo đại thường cho thu hoạch từ tháng 12 năm trước đến tháng 3 năm sau. Sản lượng hằng năm đạt khoảng 740 tấn, cho doanh thu trên 37 tỷ đồng. Toàn xã đã hình thành được một số vùng sản xuất táo đại tập trung chuyên canh, ứng dụng khoa học công nghệ, liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, tại HTX Hưng Thịnh, HTX Nông nghiệp Minh Thương và HTX Nông nghiệp Ương Tiếng...

HTX Nông nghiệp Ương Tiếng, xã Mường Bú lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt cho vườn táo đại.

Hiện nay, sản phẩm táo đại đã có tiếng trên thị trường và được bày bán tại các siêu thị lớn tại Hà Nội và các cửa hàng rau củ quả sạch ở Sơn La và các tỉnh lân cận; được giới thiệu trên sàn thương mại điện tử Sanviet.vn. Nhằm phát triển táo đại thành cây trồng chủ lực trên địa bàn, xã Mường Bú tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân chuyển đổi diện tích trồng táo địa phương năng suất thấp sang trồng táo đại; áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào chăm sóc, thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Xã Mường Bú dự kiến vào tháng 1/2026 sẽ tổ chức Ngày hội táo đại nhằm tôn vinh giá trị lao động của người nông dân và tạo diễn đàn để bà con giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm canh tác bền vững. Đây sẽ là cơ hội để quảng bá sản phẩm đến doanh nghiệp, du khách, xây dựng hình ảnh thương hiệu táo đại Mường Bú và mở rộng thị trường tiêu thụ cho nông sản địa phương.

Huyền Trăng