Tạo động lực phát triển hợp tác với Uzbekistan và Armenia lên tầm cao mới

Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga kiêm nhiệm Cộng hòa Uzbekistan và Cộng hòa Armenia Đặng Minh Khôi trả lời phỏng vấn phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Nga. (Ảnh: XUÂN HƯNG)

Nhân các sự kiện này, Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga kiêm nhiệm Cộng hòa Uzbekistan và Cộng hòa Armenia Đặng Minh Khôi đã trả lời phỏng vấn phóng viên Báo Nhân Dân thường trú tại Nga về mục đích, ý nghĩa các hoạt động và triển vọng phát triển quan hệ hợp tác giữa Việt Nam với Cộng hòa Uzbekistan và Cộng hòa Armenia.

Theo Đại sứ Đặng Minh Khôi, quan hệ giữa Việt Nam với Uzbekistan và Armenia hết sức đặc biệt. Hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam năm 1992. Trải qua hơn 30 năm, nhìn ngược lại chiều dài lịch sử, đây là hai Cộng hòa trong Liên bang Xô Viết. Ngày 30/1/1950, Việt Nam thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với Liên bang Xô Viết, trong đó có cả Armenia và Uzbekistan. Như vậy, có thể nói, quan hệ của Việt Nam với Armenia và Uzbekistan đã trải dài suốt 75 năm.

Trong thời kỳ đầu, hai nước cộng hòa, cũng như các nước thành viên khác của Liên bang Xô Viết đã ủng hộ, giúp đỡ Việt Nam rất nhiều. Sau hơn 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức, từ ngày 2 đến 8/4/2025 Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ có chuyến thăm chính thức đến hai nước này. Đây là chuyến thăm đầu tiên không chỉ của Chủ tịch Quốc hội chúng ta, mà còn là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo cấp cao Việt Nam hiện nay đến hai nước này.

Đại sứ Đặng Minh Khôi nhấn mạnh, mục đích các chuyến thăm nhằm duy trì, tăng cường quan hệ hữu nghị truyền thống trước đây và tìm những cơ hội để thúc đẩy quan hệ hợp tác lên tầm cao mới. Điều đặc biệt cần phải ghi nhận, lãnh đạo và nhân dân hai nước đều có tình cảm đặc biệt với Việt Nam. Lãnh đạo hai nước này đã nhiều lần thăm Việt Nam. Tổng thống Uzebekistan thăm Việt Nam năm 2012, Chủ tịch Quốc hội Armenia thăm Việt Nam năm 2024. Ngoài ra, còn có nhiều chuyến thăm cấp Bộ trưởng, Thứ trưởng và đặc biệt, Tổng thống Uzbekistan Shavkat Mirziyoyev có tình cảm hết sức đặc biệt với Việt Nam.

Theo thông tin của Bộ Ngoại giao Uzbekistan, Tổng thống Uzbekistan hiện nay từng là Phó Hiệu trưởng Trường đại học Thủy lợi của Uzbekistan, nơi có rất nhiều sinh viên Việt Nam học tập trước đây. Thời Xô Viết, Việt Nam có 3.000 sinh viên học tập ở Uzbekistan và 2.000 sinh viên tại Armenia. Đến nay, những sinh viên này vẫn còn giữ nhiều vai trò, vị trí quan trọng trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, cũng như các doanh nghiệp của Việt Nam. Uzbekistan giúp Việt Nam phát triển ngành dầu khí.

Đại sứ cho biết, theo kinh nghiệm của các nhà ngoại giao, chuyến thăm cấp cao đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc tăng cường quan hệ hai nước, kể cả vai trò của Nghị viện, đối ngoại của Quốc hội.

Trong khuôn khổ các chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ hội đàm chính thức với Chủ tịch Quốc hội Armenia, Chủ tịch Thượng viện, Chủ tịch Hạ viện Uzbekistan, chào Tổng thống và Thủ tướng của cả hai nước này. Bên cạnh việc trao đổi, tăng cường hợp tác liên nghị viện, chia sẻ kinh nghiệm, xây dựng thể chế pháp luật, tăng cường hợp tác giữa nhóm nghị sĩ hữu nghị, sẽ tập trung trao đổi với lãnh đạo hai nước này về những phương châm lớn, cũng như biện pháp cụ thể để mở rộng hơn nữa hợp tác hai nước trong tất cả các lĩnh vực, đặc biệt trong lĩnh vực chính trị, kinh tế, thương mại, văn hóa, giáo dục và đào tạo.

Hợp tác kinh tế thương mại của hai nước này với Việt Nam đang có tiềm năng rất lớn, tuy nhiên hiện nay, kim ngạch thương mại với hai nước còn rất khiêm tốn. Kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Armenia khoảng gần 500 triệu USD, giữa Việt Nam và Uzbekistan khoảng 200 triệu USD, và chưa khai thác hết tất cả các tiềm năng.

Trong khuôn khổ chuyến thăm lần này, theo Đại sứ Đặng Minh Khôi, hai nước sẽ tổ chức diễn đàn doanh nghiệp, quy tụ rất nhiều doanh nghiệp cả nhà nước và tư nhân để trao đổi, thảo luận về những lĩnh vực hợp tác cụ thể.

Đối với Armenia, Việt Nam đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực sản xuất điện thoại, linh kiện điện tử, cũng như lĩnh vực dệt may, các mặt hàng nông nghiệp, thủy sản và các lĩnh vực hai bên có thế mạnh. Đối với Uzebekistan, hai bên sẽ trao đổi tăng cường hợp tác trong lĩnh vực khai thác dầu khí, khoáng sản, lĩnh vực nông nghiệp và dệt may.

Bên cạnh đó, lĩnh vực du lịch cũng sẽ được đề cập. Cả Armenia và Uzbekistan, đều có phong cảnh rất đẹp, có nhiều địa điểm lý tưởng để thu hút khách du lịch Việt Nam. Ngược lại, Việt Nam là đất nước tươi đẹp, có bờ biển và khu nghỉ dưỡng đẹp, du khách của hai nước rất mong muốn tới thăm.

Ngoài ra, hợp tác về giáo dục và đào tạo hứa hẹn sẽ là một trong những điểm nổi bật có thể được trao đổi. Hiện nay, tại Khoa Tiếng Việt, Đại học Phương Đông ở Uzbekistan có nhiều sinh viên nghiên cứu tiếng Việt. Trong khuôn khổ chuyến thăm, có thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ thăm ngôi trường này, tiếp xúc và giao lưu với sinh viên học tiếng Việt tại đây.

Đại sứ Đặng Minh Khôi kỳ vọng, các chuyến thăm lần này không chỉ duy trì quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam với Uzbekistan và Armenia, mà còn tạo động lực phát triển hợp tác với hai nước lên tầm cao mới, thúc đẩy hợp tác thực chất, hiệu quả hơn.

XUÂN HƯNG - THÙY VÂN Phóng viên Báo Nhân dân thường trú tại Nga