Tạo đồng thuận để khơi sức dân

Trong bối cảnh đất quý hơn vàng nhưng người dân TP HCM vẫn cứ nhẹ nhàng cho đi hàng trăm ngàn mét vuông đất thì rõ ràng đây là kỳ tích đầu tiên cần phải kể đến. Bởi đằng sau kỳ tích này là rất nhiều câu chuyện thể hiện sự uyển chuyển trong công tác dân vận, qua đó tạo sự đồng thuận cao của người dân trong việc chung tay xây dựng TP ngày càng hiện đại, văn minh, nghĩa tình.

Người thông, hẻm thoáng

Nếu ai đã từng đến hẻm 162 Phan Đăng Lưu (phường 3, quận Phú Nhuận) trước năm 2014 hẳn sẽ không khỏi ái ngại cho người dân nơi đây. Khi ấy, con hẻm này nơi rộng nhất chỉ khoảng 2 m, còn hẹp nhất chỉ vừa đủ cho một chiếc xe máy lưu thông. Vậy nên, khi có khói bốc cao hay tiếng hô hoán vang lên từ nhà nào thì lập tức cả con hẻm náo loạn. Thấy rõ mối nguy nhưng để vận động người dân hiến đất mở hẻm không phải là chuyện dễ dàng vì những căn nhà trong hẻm không phải là rộng rãi. Phương pháp "mưa dầm thấm sâu" bắt đầu được tiến hành vào đầu năm 2014. Ban đầu, chỉ một vài hộ dân ủng hộ. Quyết không bỏ cuộc, các đoàn thể của địa phương xuống địa bàn "sống cùng dân" để phân tích rõ thiệt hơn. Để rồi đến giữa năm 2014, đã có 76/79 hộ trong hẻm đồng thuận hiến 380 m2 đất, trị giá hơn 45 tỉ đồng. Bây giờ, gặp chúng tôi ở đầu con hẻm 162 Phan Đăng Lưu thông thoáng, sạch sẽ, bà Lê Thị Uyên cười mãn nguyện. Bà nói nếu ngày đó không nghe theo "cán bộ" thì nay đâu được sung sướng như vầy!

Rộn ràng “Ngày hội nhân dân quận 3 hiến đất mở hẻm” năm 2019. Ảnh: TẤN THẠNH

Gặp chúng tôi trước hiên nhà trong con hẻm 622/22 Nguyễn Kiệm (phường 4, quận Phú Nhuận), ông Trần Văn Cường cũng không giấu được niềm vui. Ông kể trước đây, con hẻm này rất nhỏ, không quay được đầu xe, bạn bè đến chơi cũng chỉ biết khuyên họ đi taxi vì chẳng đậu xe được. "Nếu xảy ra cháy, đường nào mà thoát? Hai chiếc xe chạy đã kẹt thì làm sao xe cứu hỏa vào được. Với sự kiên trì vận động của các cấp chính quyền, sự đồng thuận của người dân, việc mở hẻm đã đạt kết quả tốt đẹp" - ông Cường nói. Trong khi đó, sau khi mở hẻm, gia đình anh Mai Phước Vinh (ngụ hẻm 270 Phan Đình Phùng, phường 1, quận Phú Nhuận) như có sinh khí mới. Anh cho biết từ con hẻm chật hẹp, thường xuyên ngập, kém vệ sinh thì nay gia đình anh đã có cuộc sống tốt, người dân nơi đây ai cũng phấn khởi.

Tại quận 3 - nơi có giá đất thuộc loại cao nhất, nhì TP nhưng việc hiến đất mở hẻm không chỉ xuất hiện ở một vài hộ đơn lẻ mà đã trở thành phong trào chung được nhiều người dân đồng thuận. Những con hẻm: 290 Lý Thái Tổ, phường 1; 443 Điện Biên Phủ, phường 3; 275 Nguyễn Đình Chiểu, phường 5; 453 Nguyễn Đình Chiểu, phường 5; 144 Lý Chính Thắng, phường 7; 62 Lý Chính Thắng, phường 8; 1008 Trường Sa, phường 12; 359 Lê Văn Sỹ, phường 12... ngày một khang trang hơn từ phần đất hiến của người dân.

Ngồi trong con hẻm 144 Lý Chính Thắng thoáng mát, sạch sẽ, ông Lê Tấn Trạng - một hộ dân tiên phong hiến đất mở rộng hẻm 144 - hồi tưởng về không khí 1 năm trước. Khi ấy, người dân 10 tuyến hẻm của 8 phường ở quận 3 đồng loạt tham dự lễ khởi công mở rộng hẻm từ đất do chính những hộ trong các hẻm hiến. Từ sáng sớm, hẻm 144 đã rộn tiếng nói cười của người dân. Chưa đến 7 giờ, bà con ở đây đã gọi nhau tham dự "Ngày hội nhân dân quận 3 hiến đất mở hẻm". "Chủ trương hiến đất mở rộng hẻm là đúng. Hẻm mở rộng sẽ thông thoáng, thuận tiện hơn cho công tác phòng cháy chữa cháy. Tôi và người dân tại hẻm vô cùng phấn khởi và nhiệt tình hưởng ứng" - ông Trạng chia sẻ.

Cũng theo ông Trạng, vẫn có một số ít hộ "lấn cấn", còn đa số đều hiểu rõ việc mở hẻm lợi đủ đường. Không chỉ thông thoáng, dễ dàng hơn trong công tác cứu hộ mà giá trị nhà mình cũng tăng lên. Tương tự, các hộ dân hẻm 62 Lý Chính Thắng cũng vui mừng không kém khi con hẻm dài 400 m được mở rộng từ 3 m lên gần 6 m. Ông Hoàng Văn Thía cho biết bà con ai cũng phấn khởi khi hẻm hoàn thành. Bây giờ người dân thoải mái ngồi ở hẻm đọc báo, tập thể dục, trẻ nhỏ có không gian rộng rãi để chơi đùa.

Đặt lợi ích của người dân lên trên hết

Theo thống kê của UBND quận 3, trong nhiệm kỳ 2015-2020, quận đã mở rộng 37 hẻm với tổng số hộ dân tham gia hiến đất là 1.384, diện tích đất mở rộng là hơn 7.900 m2, giá trị tương ứng với số tiền khoảng 370 tỉ đồng, kết hợp ngầm hóa lưới điện, thông tin và lắp đặt trụ cứu hỏa, đạt 132% so với chỉ tiêu đầu nhiệm kỳ đề ra. Từ những con hẻm chỉ đủ 2 xe máy lưu thông, mùa mưa và triều cường nước ngập triền miên, việc đi lại cũng như xử trí cấp cứu, phòng cháy chữa cháy hết sức khó khăn thì nay, nhiều tuyến hẻm trên địa bàn quận 3 đã được mở rộng khang trang, đời sống người dân và bộ mặt đô thị được cải thiện. "Để có được điều này, cả hệ thống chính trị ở quận 3 luôn tâm niệm làm mọi việc vì dân, đặt lợi ích người dân lên trên hết và người dân đã thấy được điều này" - lãnh đạo UBND quận 3 chia sẻ.

Hẻm 162 Phan Đăng Lưu (phường 3, quận Phú Nhuận, TP HCM) thông thoáng, sạch đẹp hơn sau khi người dân hiến đất mở rộng. Ảnh: PHAN ANH

Ông Nguyễn Thành Phương - nguyên Phó Chủ tịch UBND quận Phú Nhuận, người có thời gian dài phụ trách lĩnh vực đô thị - cho biết quận có 1.949 tuyến hẻm và nhánh hẻm, phần lớn nhỏ hẹp, ngoằn ngoèo, không đạt yêu cầu về giao thông, phòng cháy chữa cháy và mỹ quan đô thị. Quyết tâm khắc phục khó khăn trên, Đảng ủy, chính quyền, MTTQ và các tổ chức, đoàn thể đã kiên trì vận động người dân đồng thuận chủ trương hiến đất mở hẻm. Từ những công trình đầu tiên vào năm 2002, trong gần 20 năm qua, quận Phú Nhuận đã hoàn thành và đưa vào sử dụng 98 công trình. Chỉ tính riêng giai đoạn 2009-2019, quận Phú Nhuận đã hoàn tất, đưa vào sử dụng 43 công trình gồm 5 tuyến đường và 38 tuyến hẻm. Trong đó, hơn 2.110 hộ dân đã hiến đất với tổng diện tích hơn 10.500 m2, trị giá trên 900 tỉ đồng. Điều đáng quý là có hộ dân đã hiến hơn 40 m2 đất, bằng diện tích một căn nhà trung bình để quận mở rộng đường, hẻm.

Theo ông Nguyễn Thành Phương, bài học kinh nghiệm là phải làm tốt công tác dân vận từ Đảng ủy, chính quyền; đặt lợi ích, nguyện vọng chính đáng của người dân lên trước, đồng thời bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các bên. Từ đó nhận được sự đồng thuận của người dân, toàn tâm thống nhất chủ trương hiến đất. "Cuộc vận động cần tập trung, kiên trì tác động trực tiếp đến nhiều tầng lớp nhân dân. Từng bước chuyển biến từ tư tưởng ngần ngại, tính toán thiệt hơn đến mong muốn được chính quyền triển khai thực hiện các dự án để tạo điều kiện cho người dân hiến đất mở đường hoặc hẻm, qua đó cải thiện chất lượng cuộc sống của chính họ" - nguyên Phó Chủ tịch UBND quận Phú Nhuận bộc bạch. Cũng theo ông Phương, phải sâu sát đến từng hộ, từng khu dân cư, tổ dân phố, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của dân, xem xét điều kiện thực tế từng con hẻm để có sự tính toán đầu tư, nâng cấp, mở rộng phù hợp với hiện trạng và giải pháp vận động, hỗ trợ phù hợp cho họ. Trong đó, chú trọng đến trường hợp một số hộ dân chưa đồng thuận để có giải pháp tháo gỡ kịp thời, không ảnh hưởng đến các hộ tích cực hưởng ứng dự án.

Phó Bí thư Thường trực Quận ủy Phú Nhuận Huỳnh Đăng Linh cho biết việc thực hiện nghiêm túc quy chế dân chủ cơ sở, vận hành động bộ cơ chế "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra - giám sát, dân thụ hưởng" trong từng dự án đã giúp quận Phú Nhuận có những kết quả tích cực trong việc vận động người dân hiến đất mở đường, hẻm. Công tác này thời gian qua được người dân đồng thuận cao, không xảy ra tình trạng khiếu nại phức tạp hoặc "điểm nóng khiếu kiện" trên địa bàn. Có thể nói thành quả trên là niềm vui, niềm tự hào chung của người dân và đội ngũ đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức của quận Phú Nhuận.

Giữ vững niềm tin của nhân dân

Tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ quận 3 nhiệm kỳ 2020-2025, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM Trần Lưu Quang đã đánh giá cao phong trào vận động người dân hiến đất mở hẻm.

"Câu chuyện mở rộng nhiều tuyến hẻm mà quận 3 đã làm được, ngoài những giá trị đã tổng kết, tôi muốn nói đến điều lớn lao khác là niềm tin của nhân dân - niềm tin với Đảng, với chính quyền, với cán bộ" - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP chia sẻ.

Kỳ tới: Cổ tích giữa đời thường

PHAN ANH