Tạo phong trào cho đồng bào miền núi làm giàu tại mảnh đất, khung trời của mình
Thủ tướng yêu cầu thời gian tới phải tạo ra được phong trào, xu thế người dân vùng dân tộc thiểu số và miền núi tự lực, tự cường, vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời của mình.
Nâng cao đời sống cho đồng bào: Năm sau cao hơn năm trước
Ngày 22/8, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 441 về kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị toàn quốc Tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021-2025, định hướng nội dung giai đoạn 2026-2030.
Phải tạo ra được phong trào, xu thế người dân vùng DTTS&MN tự lực, tự cường, vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời của mình. Ảnh: Thạch Thảo
Về mục tiêu tổng quát thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu phải cụ thể hóa chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ để nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân vùng đồng bào DTTS&MN, theo tinh thần năm sau cao hơn năm trước, nhiệm kỳ sau cao hơn nhiệm kỳ trước, giai đoạn sau cao hơn giai đoạn trước.
Đặc biệt, phải tạo ra được phong trào, xu thế người dân vùng DTTS&MN tự lực, tự cường, vươn lên thoát nghèo, làm giàu chính đáng từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời của mình.
Một trong những giải pháp để hiện thực hóa mục tiêu nêu trên là xây dựng gói tín dụng ưu tiên (Ngân hàng Nhà nước chủ trì), đồng thời có chính sách về tài khóa, tiếp cận đất đai, giảm thuế, phí, lệ phí. Kết hợp cả chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa, để đồng bào các DTTS&MN thoát nghèo bền vững và làm giàu chính đáng.
Về các mục tiêu cụ thể, Thủ tướng yêu cầu cần tính toán kỹ lưỡng, trong đó bảo đảm tiếp cận bình đẳng về giáo dục, y tế, văn hóa – xã hội, về các nguồn lực của đất nước; tạo nhiều công ăn, việc làm, sinh kế để người dân vươn lên thoát nghèo, làm giàu bền vững.
Các mục tiêu phải thiết thực, khả thi và dễ kiểm tra, dễ giám sát, dễ hiểu, dễ làm, dễ đánh giá với tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển của đất nước.
Tăng 10-15% nguồn lực cho giai đoạn 2026-2030
Thủ tướng yêu cầu thời gian tới duy trì độc lập Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN; bảo đảm bình đẳng nhưng cần đặc biệt chú ý đến các DTTS dễ bị tổn thương.
"Các bộ, ngành, địa phương phải tiếp tục nâng cao về nhận thức: Đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là đầu tư cho phát triển, không những là trách nhiệm, nghĩa vụ cao cả của mình mà còn là tình cảm, mệnh lệnh của trái tim, bằng tình dân tộc, nghĩa đồng bào, sự chia sẻ, tính nhân văn cao đẹp để làm tất cả vì đồng bào, nói thật, làm thật và hiệu quả thật, để không ai bị bỏ lại phía sau" - Thủ tướng chỉ đạo.
Trong đó, Thủ tướng lưu ý, cân đối ưu tiên bố trí nguồn lực cho Chương trình trong giai đoạn 2026-2030 tăng khoảng 10-15% so với giai đoạn 2021-2025.
Đồng thời, thiết kế triển khai thực hiện Chương trình theo tinh thần: Giao cho các địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm; Trung ương chủ yếu thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, bố trí nguồn lực hợp pháp và tập trung xây dựng cơ chế, chính sách.
Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu xây dựng cơ chế chính sách phát triển liên kết cộng đồng, liên kết giữa cộng đồng DTTS với cộng đồng dân tộc người Kinh, hình thành các hợp tác xã, các doanh nghiệp. Chú trọng phát triển, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Phát huy hiệu quả, tính tiên phong, tính gương mẫu, uy tín của già làng, trưởng bản, người có uy tín, chức sắc tôn giáo trong vùng đồng bào DTTS&MN.
Tập trung nội dung, đầu tư trọng tâm, trọng điểm
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Dân tộc và Tôn giáo chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan trung ương khẩn trương tham mưu kết cấu lại nội dung Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2026 - 2030.
Thủ tướng yêu cầu phải có chính sách ưu tiên đầu tư thực hiện các Nghị quyết "bộ tứ trụ cột’ của Bộ Chính trị (Nghị quyết 57 về thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, Nghị quyết 59 về chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, Nghị quyết 66 về đổi mới toàn diện công tác xây dựng, thi hành pháp luật, Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân). Xác định đây là cơ sở, tiền đề để vùng đồng bào DTTS&MN cùng chung tay, đồng lòng, vượt qua mọi khó khăn, biến khát vọng thành hành động, biến tiềm năng thành sức mạnh thực tế, để cùng đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.
Kết cấu mới theo hướng tập trung nội dung đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, xác định quy định cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu, dễ áp dụng thực hiện, hiệu quả cao.
Đồng thời, Bộ Dân tộc và Tôn giáo khẩn trương trình Chính phủ hồ sơ Nghị định quy định tiêu chí phân định vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2026 - 2030 để ban hành trong tháng 8/2025.
Bộ Tài chính phải tham mưu, bố trí đủ nguồn lực thực hiện chương trình giai đoạn tới, đảm bảo các mục tiêu đề ra của chương trình.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các xã tích cực rà soát và khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện các dự án, tiểu dự án của Chương trình trên địa bàn xã sau khi sáp nhập; đẩy nhanh tiến độ giải ngân, phấn đấu hoàn thành toàn bộ các mục tiêu của giai đoạn 2021-2025; Đôn đốc các xã, thôn, bản đánh giá, đề xuất nhu cầu đầu tư giai đoạn 2026-2030...
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2025 đã hoàn thành và vượt mức 6/9 nhóm mục tiêu đề ra. Đáng chú ý, chỉ tiêu giảm nghèo vùng đồng bào DTTS, chỉ tiêu thu nhập bình quân đầu người đã tăng khá và vượt kế hoạch.
Những kết quả của giai đoạn 2021-2025 tạo tiền đề vững chắc cho giai đoạn tiếp theo.
Tuy nhiên, việc tổ chức triển khai trong giai đoạn 2021-2025 vẫn còn một số hạn chế, bất cập như: Chương trình còn manh mún, chia cắt, thiếu trọng tâm, trọng điểm; phân cấp, phân quyền chưa triệt để; thủ tục hành chính rườm rà; tính chủ động, tích cực, tự lực, tự cường của một bộ phận đồng bào chưa cao, vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ tái nghèo...
