Tạo sinh kế bền vững để giảm nghèo đa chiều

Ngày 20-12, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức sự kiện "Chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau", nhằm lan tỏa tinh thần đoàn kết, trách nhiệm xã hội và quyết tâm thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bền vững.

Nhiều hộ dân chủ động thoát nghèo

Sự kiện là dịp đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, doanh nghiệp và cộng đồng về vai trò, trách nhiệm trong công tác hỗ trợ người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn; đồng thời khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, vươn lên thoát nghèo của người dân.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến (ngoài cùng bên phải) và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Trần Thanh Nhàn tham quan gian hàng khám chữa bệnh miễn phí cho người nghèo.

Theo ông Phạm Hồng Đào, Phó Chánh Văn phòng, Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, những thành tựu của Việt Nam trong giai đoạn 2021-2025 đã đạt được những kết quả quan trọng, được cộng đồng quốc tế ghi nhận là điểm sáng tại khu vực Châu Á về thực hiện giảm nghèo đa chiều, bao trùm và bền vững.

Minh chứng rõ nét nhất cho thành công này không chỉ nằm ở con số 19 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát nghèo, mà còn ở sự thay đổi căn bản trong tư duy. "Thời gian qua, nhiều địa phương ghi nhận việc các hộ nghèo chủ động làm đơn xin thoát nghèo, nhường quyền hỗ trợ cho người khác" - ông Phạm Hồng Đào chia sẻ.

Bên cạnh đó, các chính sách đặc thù cho nhóm không có khả năng lao động (như người cao tuổi không lương hưu) cũng được 12 địa phương chủ động ban hành, thể hiện tính nhân văn sâu sắc "không để ai bị bỏ lại phía sau".

Triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, tỉnh Lạng Sơn đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp, qua đó đạt được những kết quả tích cực trong giảm nghèo đa chiều.

Theo bà Trần Thanh Nhàn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn, ngay từ đầu giai đoạn, tỉnh đã xác định giảm nghèo bền vững là nhiệm vụ chính trị quan trọng, cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị.

Trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh Lạng Sơn đã hoàn thành xây mới và sửa chữa 1.367 căn nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các huyện nghèo, góp phần cải thiện điều kiện sinh hoạt và an cư cho người dân. Cùng với đó, nhiều công trình hạ tầng thiết yếu như giao thông, thủy lợi, điện, trạm y tế, cơ sở giáo dục tiếp tục được đầu tư, nâng cấp, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại cơ sở.

Ở lĩnh vực đa dạng hóa sinh kế, tỉnh đã triển khai 249 mô hình giảm nghèo và 164 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, với hơn 8.400 hộ được thụ hưởng thông qua hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, vật tư sản xuất và tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật. "Việc gắn hỗ trợ sinh kế với chuyển giao kỹ thuật đã giúp người dân từng bước nâng cao năng lực sản xuất, tăng thu nhập một cách bền vững" - bà Trần Thanh Nhàn nhấn mạnh.

Nhờ các giải pháp đồng bộ, tỉ lệ hộ nghèo bình quân giai đoạn 2021-2024 của tỉnh giảm 2,95%/năm, tỉ lệ nghèo đa chiều giảm 4,3%. Dự kiến đến hết năm 2025, tỉ lệ hộ nghèo toàn tỉnh sẽ còn dưới 3%, đạt mục tiêu đề ra, tạo tiền đề quan trọng cho giai đoạn giảm nghèo tiếp theo.

Tạo sinh kế bền vững cho người dân

Bên cạnh kết quả đạt được, đại diện Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo cũng chỉ ra những hạn chế đang kìm hãm tốc độ về đích. Đó là tình trạng "e ngại, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm" của một bộ phận cán bộ làm công tác giảm nghèo; là sự chậm trễ trong ban hành văn bản hướng dẫn và ứng dụng công nghệ thông tin còn yếu kém. Đặc biệt, tâm lý ỷ lại, trông chờ vào Nhà nước vẫn còn tồn tại trong một bộ phận người dân vùng lõi nghèo.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến trao chứng nhận và quà cho các gương điển hình với ý chí vươn lên mạnh mẽ.

Về các chỉ số thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản, ông Phạm Hồng Đào lưu ý 3 chỉ tiêu chưa đạt gồm: Tỉ lệ lao động qua đào tạo, nước sạch sinh hoạt và đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến, Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định rõ giảm nghèo bền vững phải gắn với phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh; gắn với sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường sống; gắn với đào tạo nghề, chuyển giao khoa học - công nghệ, mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản. Chỉ khi người dân có sinh kế ổn định, môi trường sống an toàn, bền vững, thì mục tiêu "không ai bị bỏ lại phía sau" mới thực sự trở thành hiện thực.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, chủ trương đầu tư các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2035 là quyết sách có ý nghĩa hết sức quan trọng, thể hiện tầm nhìn dài hạn, nhất quán của Đảng và Nhà nước trong việc bảo đảm an sinh xã hội, phát triển bao trùm và bền vững.

Thứ trưởng Tiến khẳng định, giảm nghèo là trách nhiệm của Nhà nước, nhưng sẽ không thể thành công nếu thiếu sự chung tay, góp sức của doanh nghiệp, các tổ chức xã hội, các nhà hảo tâm và mỗi người dân. Mỗi sự sẻ chia, mỗi tấm lòng nhân ái, dù lớn hay nhỏ, đều góp phần thắp lên niềm tin, tiếp thêm động lực để những hoàn cảnh khó khăn có thêm nghị lực vươn lên trong cuộc sống.

Theo ông Phạm Hồng Đào, Phó Chánh Văn phòng, Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, giai đoạn 2026-2035 sẽ chứng kiến cuộc "cách mạng" về tổ chức khi 3 chương trình mục tiêu quốc gia (Nông thôn mới, Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, Giảm nghèo bền vững) sẽ được tích hợp thành một Chương trình mục tiêu quốc gia hợp nhất.

"Mục tiêu giai đoạn 2026-2030 là duy trì mức giảm nghèo đa chiều từ 1-1,5%/năm, riêng vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm dưới 10%. Chúng ta không chỉ giảm nghèo về con số, mà phải hướng tới xây dựng các "Cộng đồng hạnh phúc"- một tiêu chí mới gắn liền với chất lượng sống thực tế của người dân" - ông Phạm Hồng Đào nhấn mạnh.

Để hiện thực hóa điều này, dự kiến nguồn vốn ngân sách Trung ương bố trí cho giai đoạn 2026-2030 là 100.000 tỉ đồng, cùng với sự đối ứng khoảng 300.000 tỉ đồng từ ngân sách địa phương. Nguồn lực này sẽ tập trung vào 3 nhóm giải pháp trọng tâm: Phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội thích ứng biến đổi khí hậu; Hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm bền vững; và Nâng cao năng lực quản lý thông qua chuyển đổi số.

Thùy Linh