Tập đoàn Alibaba đi sau trong cuộc chạy đua về AI

Tập đoàn Alibaba của Trung Quốc đi sau trong cuộc chạy đua về AI. Ảnh: Reuters

Khác biệt lớn nhất hiện của các tập đoàn công nghệ Trung Quốc so với Meta và Google là vẫn chủ yếu xoay quanh thị trường nội địa. Theo báo cáo của Reuters, doanh thu bán lẻ tại thị trường quốc tế của Alibaba năm 2024 chỉ bằng chưa đến một phần ba doanh số bán hàng trong nước.

Giá cổ phiếu tăng vọt, kế hoạch đầu tư đầy tham vọng và liên tục nhắc đến trí tuệ nhân tạo? Dù đến muộn, nhưng Alibaba của Trung Quốc đang từng bước chen chân vào nhóm “ông lớn” công nghệ toàn cầu.

Trong tháng qua, cổ phiếu niêm yết tại Mỹ của tập đoàn này – vốn khởi đầu là nhà bán lẻ trực tuyến nhưng nay đã mở rộng sang giải trí và điện toán đám mây – đã tăng khoảng 40%. Tính từ đầu năm 2025, Alibaba thậm chí còn mang lại mức lợi nhuận đầu tư tốt hơn so với những gã khổng lồ công nghệ Mỹ như Nvidia, Meta Platforms và Palantir.

Sự chậm trễ của Alibaba phần nào xuất phát từ bối cảnh trong nước. Suốt nhiều năm, giới đầu tư quốc tế né tránh cổ phiếu Trung Quốc vì kinh tế kém khởi sắc và chính sách can thiệp mạnh tay của chính phủ. Tuy nhiên, giờ đây các công ty Trung Quốc bắt đầu mở rộng ra toàn cầu, từ hãng xe điện BYD cho đến startup trí tuệ nhân tạo DeepSeek. DeepSeek đã chứng minh Trung Quốc có thể phát triển công nghệ đáng tin cậy, ngay cả khi không tiếp cận được chip tiên tiến từ Mỹ.

Sản phẩm Qwen của Alibaba chưa thể sánh ngang với DeepSeek, nhưng cũng không quá tụt lại, theo đánh giá của các nhà nghiên cứu Nathan Lambert và Florian Brand. Từ năm 2023 đến nay, Alibaba đã tung ra hơn 300 mô hình mã nguồn mở, chủ yếu chia thành hai nhóm: ngôn ngữ và thị giác.

Điểm khác biệt lớn hiện nay với Meta hay Google là các tập đoàn công nghệ Trung Quốc vẫn chủ yếu mang tính “nội địa”. Trong mảng bán lẻ, doanh thu quốc tế năm ngoái của Alibaba chưa bằng một phần ba thị trường nội địa. Ở mảng điện toán đám mây, dù dẫn đầu trong nước, Alibaba chỉ đứng thứ tư toàn cầu với thị phần khoảng 5%. Cạnh tranh trong nước từ Tencent, Huawei và ByteDance cũng ngày càng gay gắt.

Xét về quy mô đầu tư, Alibaba cũng chưa thể sánh với Thung lũng Silicon. Kế hoạch chi 50 tỉ đô la cho AI và hạ tầng đám mây trong ba năm tới rất đáng chú ý, nhưng chỉ bằng một nửa số tiền mà Google hay Meta dự định bỏ ra chỉ trong riêng năm 2025.

Yếu tố chính trị cũng là rủi ro không nhỏ. Khi nhà sáng lập Jack Ma vướng phải rắc rối với chính quyền cuối năm 2020, cơ quan quản lý đã hủy bỏ thương vụ IPO trị giá 37 tỉ đô la của Ant Financial. Jack Ma sau đó gần như biến mất khỏi công chúng, còn cổ phiếu Alibaba mất một nửa giá trị trong hai năm kế tiếp.

Alibaba hiện có thể “đóng vai phụ” so với các ông lớn Mỹ và đầu tư ít hơn, nhưng cổ phiếu của hãng cũng đang được định giá thấp hơn. Hệ số P/E (giá trên lợi nhuận) của Alibaba hiện ở mức 21 lần dự báo lợi nhuận năm tới, trong khi Alphabet và Meta ở khoảng 26, còn Amazon và Microsoft đều trên 30 lần. Nhưng khi đã gia nhập “câu lạc bộ” công nghệ toàn cầu, không có lý do gì để cho rằng tập đoàn do Jack Ma sáng lập lại kém tham vọng hơn.

Sự nổi lên muộn màng nhưng mạnh mẽ của Alibaba cho thấy các tập đoàn công nghệ Trung Quốc đã sẵn sàng bước vào cuộc chơi AI toàn cầu. Tuy nhiên, khi vẫn phụ thuộc nhiều vào thị trường nội địa và đối mặt với cạnh tranh gay gắt từ cả đối thủ trong và ngoài nước, Alibaba sẽ cần một chiến lược quốc tế rõ ràng hơn để bắt kịp các ông lớn Mỹ. Đối với khu vực châu Á, sự vươn lên của Alibaba có thể tạo ra thêm áp lực buộc các quốc gia phải tăng tốc phát triển hạ tầng AI, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác công nghệ mới.

Theo Reuters

Huy Phan