Tập huấn về Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh sáng tạo trên môi trường mạng

Bà Mai Hương Giang, Phó Cục trưởng Cục Báo chí phát biểu khai mạc khóa tập huấn. Ảnh: TK

Khóa tập huấn diễn ra trong ngày 18/11 với 2 chuyên đề chính: Chuyên đề 1 nói về hiện trạng vấn đề bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng và các các chiến dịch nâng cao năng lực số cho trẻ em do bà Lê Thị Mai Quyên, Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em (số 111) - Cục Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế trình bày.

Chuyên đề 2 nói về nhận diện rủi ro công nghệ và tăng cường bảo vệ trẻ em trong kỷ nguyên số do bà Đinh Thị Như Hoa, Trung tâm 2 - Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an thuyết trình.

Khóa tập huấn nhằm phổ biến chương trình bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025 của Chính phủ.

Chương trình có mục tiêu bảo vệ thông tin bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em khi trẻ em tiếp cận thông tin, tham gia các hoạt động trên môi trường mạng và ngăn chặn, xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng thực hiện các hành vi bị nghiêm cấm đối với trẻ em dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật. Đồng thời, trang bị kiến thức, kỹ năng số cho trẻ em theo từng độ tuổi để biết tự bảo vệ mình và biết cách tương tác an toàn trên môi trường mạng, trong đó gồm: sử dụng mạng lành mạnh, an toàn; tự bảo vệ mình khi tham gia tương tác trên môi trường mạng và cách thức nhận diện, thông báo, tố giác hành vi, vụ việc xâm hại trẻ em trên môi trường mạng.

Phát biểu khai mạc khóa tập huấn, bà Mai Hương Giang, Phó Cục trưởng Cục Báo chí cho biết, giáo dục nội dung lành mạnh, tạo cơ hội học tập, sáng tạo và kết nối cho trẻ em trên môi trường mạng ngày nay trở nên vô cùng cấp thiết. Trẻ đang phải đối mặt với nhiều rủi ro như bắt nạt trực tuyến, xâm hại, lừa đảo và tiếp cận nội dung độc hại. Những nguy cơ này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, sức khỏe và sự phát triển toàn diện của các em.

Theo nghiên cứu của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, trong nhóm trẻ từ 12-17 tuổi sử dụng Internet, có tới 87% truy cập hằng ngày nhưng chỉ 36% biết cách bảo đảm an toàn thông tin. Số liệu từ Trung tâm Quốc gia về Trẻ em mất tích và bị bóc lột cho thấy, năm 2023 ghi nhận hơn 500.000 báo cáo liên quan đến hình ảnh, video xâm hại tình dục trẻ em trên mạng có liên quan tới Việt Nam - một con số rất cao trong khu vực.

Theo khảo sát của một số câu lạc bộ bảo vệ trẻ em, khoảng 40% trẻ cảm thấy không an toàn và hơn 70% từng trải nghiệm điều không mong muốn khi sử dụng Internet. Khoảng 94.000 trẻ em từ 12-17 tuổi được ước tính từng là nạn nhân của các vụ việc xâm hại trên mạng. Thống kê của Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cho biết hơn 77% trẻ em và thanh thiếu niên Việt Nam truy cập Internet hằng ngày. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng đã ghi nhận hàng chục vụ lừa đảo, dụ dỗ, tham vấn tâm lý trái phép và bắt cóc trực tuyến liên quan đến trẻ em, khiến nhiều em bị tổn thương nghiêm trọng.

Ngày 1/6/2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 830/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021–2025. Chương trình đặt mục tiêu bảo vệ thông tin, bí mật đời sống riêng tư của trẻ; ngăn chặn và xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng để xâm hại trẻ theo quy định pháp luật; đồng thời trang bị kiến thức, kỹ năng số phù hợp với từng độ tuổi để trẻ biết tự bảo vệ mình.

Trong những năm qua, nhiều chiến dịch tuyên truyền, hoạt động nâng cao nhận thức về phòng chống xâm hại mạng đối với trẻ em đã được triển khai mạnh mẽ. Gần đây, Công ước Hà Nội diễn ra ngày 25–26/10 đã thể hiện nỗ lực toàn cầu trong phòng, chống tội phạm mạng, trong đó đặc biệt chú trọng đến nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như trẻ em. Việt Nam cũng tích cực hợp tác về kỹ thuật và pháp lý nhằm xử lý các nguy cơ phát sinh trên không gian mạng.

Khẳng định, nhờ những chương trình này, nhận thức của học sinh, sinh viên và cộng đồng ngày càng được nâng cao. Nhiều chiến dịch truyền thông đã lan tỏa thông điệp: trẻ em không đơn độc trên Internet, luôn có sự đồng hành của gia đình, nhà trường và xã hội. Để mỗi trẻ đều có quyền được an toàn, được bảo vệ và được lắng nghe, vai trò của báo chí và truyền thông vô cùng quan trọng.

Trang Thu