Tập trung gỡ 'thẻ vàng' IUU

Sau hơn 6 năm kể từ ngày Ủy ban Châu Âu (EC) cảnh báo “thẻ vàng” IUU đối với hải sản xuất khẩu của Việt Nam, công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Hiện nay, tỉnh tiếp tục triển khai các giải pháp để cùng cả nước hướng tới mục tiêu gỡ “thẻ vàng” vào cuối năm 2024.

Chuyển biến tích cực

Trước khi cho tàu vươn khơi trong chuyến biển tháng 6 này, bên cạnh tiếp nhiên liệu, đá lạnh, chuẩn bị nhu yếu phẩm, kiểm tra ngư cụ, thiết bị an toàn hàng hải, ngư dân Trương Đồng - chủ tàu, thuyền trưởng tàu cá KH 93737 TS, phường Vĩnh Phước (TP. Nha Trang) cùng với các lực lượng thực thi nhiệm vụ chống khai thác IUU tại cảng Hòn Rớ (Nha Trang) còn kiểm tra thiết bị giám sát hành trình, sổ ghi nhật ký khai thác, danh bạ thuyền viên; thực hiện đầy đủ các thủ tục trước khi cho tàu rời cảng, vươn khơi khai thác. “Qua 6 năm bị cảnh báo “thẻ vàng”, ngư dân thấm thía việc khai thác IUU tác động rất lớn đến xuất khẩu hải sản. Hơn ai hết, chính đời sống của ngư dân bị ảnh hưởng rất lớn do việc tiêu thụ gặp khó khăn, giá bán hải sản thấp… Vì lẽ đó, chúng tôi luôn cam kết hoạt động đúng vùng được phép khai thác; thực hiện khai báo xuất, nhập bến, ghi, nộp nhật ký khai thác, khai báo sản lượng đúng quy định, không vi phạm vùng biển nước ngoài”, ông Đồng nói.

Ngư dân Khánh Hòa khai thác trên vùng biển xa.

Những chuyển biến trong nhận thức của cộng đồng ngư dân về tuân thủ chống khai thác IUU có được nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị tỉnh. Đến nay, việc theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá, quản lý đội tàu đã được thực hiện chặt chẽ; 100% tàu cá của tỉnh đã được đăng ký, số liệu tàu cá được cập nhật đầy đủ trên phần mềm Vnfishbase; 99,7% tàu cá được cấp phép khai thác thủy sản; 99,7% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; 97,8% tàu cá được cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm; toàn bộ tàu cá có chiều dài từ 6m trở được đánh dấu theo quy định… Bên cạnh đó, công tác theo dõi, kiểm tra, kiểm soát tại cảng; truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác được thực hiện chặt chẽ theo đúng quy định.

Để tiếp tục triển khai công tác chống khai thác IUU, góp phần cùng cả nước tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, từ đầu năm 2024, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm chống khai thác IUU và chuẩn bị đón, làm việc với Đoàn thanh tra của EC lần thứ 5 về kế hoạch chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh năm 2024. Bên cạnh việc mở đợt cao điểm kiểm tra, xử lý vi phạm IUU trên địa bàn toàn tỉnh, với yêu cầu 100% trường hợp vi phạm IUU bị xử phạt nghiêm theo quy định, ký cam kết không vi phạm, UBND tỉnh đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, đơn vị, địa phương thực hiện hiệu quả các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng”…

Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm

Một trong những khuyến nghị quan trọng được EC đưa ra là công tác thực thi pháp luật, xử lý các trường hợp vi phạm IUU, điều này đã được tỉnh thực hiện rất nghiêm trong thời gian qua. Các lực lượng chức năng như Kiểm ngư, Bộ đội Biên phòng... đã thực hiện xử lý nghiêm, nhất là đối với các trường hợp vi phạm về thiết bị giám sát hành trình. Theo đó, lực lượng chức năng đã xử phạt 22 trường hợp không duy trì thiết bị giám sát hành trình khi hoạt động trên biển, với tổng số tiền 555 triệu đồng, thuyền trưởng của 22 tàu cá vi phạm đã bị tước bằng thuyền trưởng. Các cơ quan, đơn vị chức năng trong tỉnh còn quyết liệt điều tra, xác minh, xử lý nhằm chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân Khánh Hòa vi phạm việc khai thác hải sản bất hợp pháp tại vùng biển nước ngoài; 100% trường hợp vi phạm IUU bị xử lý nghiêm, những trường hợp vi phạm nếu xác định đủ căn cứ sẽ bị xử lý hình sự…

Cá ngừ vây vàng mắt to là một trong những loại hải sản khai thác chủ lực của ngư dân.

Theo ông Nguyễn Duy Quang - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo IUU tỉnh, trong xử lý các vi phạm IUU, đối với công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác theo khuyến nghị của EC, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan chức năng điều tra, xác minh xử lý nghiêm những hành vi vi phạm tại các công ty chế biến thủy sản xuất khẩu. Đồng thời, UBND tỉnh đã có công văn đề nghị UBND tỉnh Bình Định và UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu làm rõ, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan đến việc xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác không đúng quy định.

Để thực hiện hiệu quả công tác chống khai thác IUU, tỉnh kiến nghị các bộ, ngành liên quan hướng dẫn vùng khai thác đảm bảo an toàn cho ngư dân; tăng cường lực lượng tuần tra trên các vùng biển khơi giáp ranh với các nước nhằm ngăn chặn tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài đánh bắt hải sản bất hợp pháp và kịp thời cứu hộ, cứu nạn tàu cá Việt nam khi gặp sự cố trên biển. Ngoài ra, để hoạt động thực thi pháp luật về khai thác bảo vệ nguồn lợi thủy sản đúng quy định, cần sớm bổ sung biên chế cho cơ quan quản lý thủy sản, kiểm ngư địa phương; sớm bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản của Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản, kiểm ngư địa phương. Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần sớm hoàn thiện hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (hệ thống CDT VN); hướng dẫn việc thực hiện cấp giấy chứng nhận nguồn gốc khai thác bằng điện tử trên phần mềm CDT VN phù hợp với thủ tục hành chính đang thực hiện tại Trung tâm Phục vụ hành chính công của tỉnh; đề nghị các đơn vị cung cấp thiết bị giám sát hành trình tàu cá nâng cao chất lượng dịch vụ; xây dựng cơ chế phối hợp giữa các đại lý cung cấp thiết bị với các tỉnh để thuận lợi trong phối hợp xác minh, xử lý nguyên nhân tàu cá mất kết nối trên biển…

BÍCH LA