Tàu hết đăng kiểm quần nát sông Ea H'leo
Được cấp phép hoạt động khai thác cát trên sông Ea H'leo chảy qua địa phận huyện Ea Súp, các doanh nghiệp vô tư sử dụng tàu hết đăng kiểm, người lái tàu không bằng cấp… nhưng không bị kiểm tra, xử lý.
Tàu hết đăng kiểm tung hoành
Theo phản ánh của bạn đọc, từ nhiều năm qua, trên dòng sông Ea H'leo (huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk) nhan nhản những con tàu cũ kĩ, hết đăng kiểm vẫn ngang nhiên hoạt động khai thác cát, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn đường sông.
Những ngày đầu tháng 11, PV Báo Giao thông có mặt tại đoạn sông Ea H'leo chảy qua buôn Ba Na (xã Ia J'Lơi), thuộc vị trí cấp phép cho Công ty TNHH MTV Khai thác khoáng sản Hoàng Lan (hiện đã bán cho chủ mới và đổi tên thành Công ty TNHH Khai thác khoáng sản Hoàng Lan, gọi tắt mỏ cát Hoàng Lan) ghi nhận, tiếng tàu hút cát nổ rền vang cả khúc sông.
Theo quan sát, chiếc tàu cũ kĩ, không tên, không số hiệu liên tục chọc vòi xuống sông. Tiếng máy nổ chát chúa, nhả khói đen kịt, cát cứ thế được hút lên đầy boong tàu. Lúc này, hai công nhân không mặc đồ bảo hộ, điều khiển tàu cập bờ, gắn ống dẫn bơm cát lên bãi.
Tương tự, đoạn sông chảy qua xã Ia R'vê - Ia Lốp, vị trí cấp phép cho Công ty Cổ phần Thương mại dịch vụ Thành Đại Phú (mỏ cát Thành Đại Phú), hoạt động hút cát diễn ra nhộn nhịp. Ba công nhân không mặc đồ bảo hộ, điều khiển con tàu sắt cũ kĩ, không tên, không số liên tục chọc vòi rồng xuống dòng sông.
Khoảng 40 phút cát được hút đầy boong tàu. Sau đó, họ điều khiển tàu cập bờ, gắn ống và bơm cát lên bãi. Cũng theo quy trình tương tự, cả ngày, cát được hút và bơm lên bãi để các xe chở đi tiêu thụ.
Rời hai vị trí trên, PV tiếp cận đoạn sông Ea H'leo chảy qua xã Ea Rốk, thuộc vị trí cấp phép cho Công ty TNHH Quốc Lưu (mỏ cát Quốc Lưu). Tại khu vực nhà điều hành, cát được hút bơm lên bãi tập kết chất đống cao. Dưới sông hai con tàu cũ kỹ, không số hiệu đang neo đậu, nằm chờ.
Một người đàn ông (xin giấu tên), từng có nhiều năm làm việc hút cát cho mỏ cát Thành Đại Phú và mỏ cát Hoàng Lan khẳng định: "Tôi làm cho mỏ cát Thành Đại Phú từ những ngày đầu công ty đặt chân lên đất Ea Súp.
Trên dòng sông Ea H'leo này có 6 con tàu cũ nát, không đăng kiểm vẫn hoạt động hút cát. Toàn bộ tàu đều hoạt động chui, không có tàu nào có biển số, đăng kiểm".
Người này cho biết, đội hút cát cho các công ty ở đây đều là người dân địa phương, không có bằng cấp lái tàu. Người nào nhanh nhẹn, biết việc là được công ty thuê hút và trả công theo ngày hoặc khoán sản phẩm.
Biết vi phạm vẫn làm
Theo Sở GTVT tỉnh Đắk Lắk, trên sông Ea H'leo có hai doanh nghiệp đăng ký tàu hoạt động hút cát gồm Công ty TNHH MTV Khai thác khoáng sản Hoàng Lan và Công ty TNHH Quốc Lưu do sở quản lý nhưng đã hết hạn đăng kiểm từ nhiều năm nay.
Trong khi đó, Chi nhánh Công ty Cổ phần Thương mại dịch vụ Thành Đại Phú không có tàu đăng ký.
Ông Trần Hữu Khôi, Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác khoáng sản Hoàng Lan cho biết: "Trên sông Ea H'leo, tôi có hai mỏ cát là Thành Đại Phú và Hoàng Lan. Mỏ Hoàng Lan tôi mới mua lại.
Hiện công ty đang khai thác 2 tàu, mỗi mỏ 1 tàu, còn lại nhiều tàu neo đậu nhưng do hư hỏng nên không hoạt động. Những con tàu của công ty có hồ sơ đăng kiểm đầy đủ nhưng hết hạn".
Bây giờ đóng thuế, tiền cấp quyền khai thác rất cao, tàu không đủ điều kiện hoạt động, cũng phải tạo điều kiện cho doanh nghiệp. Giờ không đăng kiểm được doanh nghiệp hoạt động bằng cách gì?".
Thừa nhận người vận hành tàu phải có bằng lái, song ông Khôi cũng cho rằng: "Đó đều là người địa phương, họ lao động chân tay và công việc hút cát đơn giản, không phức tạp nên chứng chỉ hành nghề hầu như không có. Đúng là theo quy định người điều khiển tàu phải là thuyền trưởng, nhưng tàu hút cát thuê thuyền trưởng làm gì?".
Ông Ngô Quốc Lưu, Giám đốc Công ty TNHH Quốc Lưu cũng thừa nhận: "Công ty đang vận hành hai tàu nhưng hiện tại đã hết đăng kiểm gần 3 năm nay. Doanh nghiệp cũng rất muốn đăng kiểm để hoạt động cho đúng quy định nhưng giờ phải chờ lực lượng chức năng rà soát lại để đăng kiểm".
Sẽ tổng kiểm tra, xử lý
Theo Phòng CSGT Công an tỉnh Đắk Lắk, hiện trên sông Ea H'leo có 4 phương tiện đăng ký khai thác và vận chuyển cát nhưng đã hết kiểm định. Thời gian qua, Phòng thường xuyên tổ chức tuyên truyền, nhắc nhở và yêu cầu chủ tàu, thuyền cam kết đảm bảo các điều kiện an toàn tuyệt đối của phương tiện.
Từ đầu năm 2023 đến nay, qua tuần tra kiểm soát trên các tuyến sông, lực lượng CSGT đã phát hiện và lập biên bản 15 trường hợp vi phạm, ra quyết định xử phạt 113 triệu đồng với các lỗi: Không có giấy chứng nhận đăng ký, không có giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường, không có bằng thuyền trưởng hạng 3, hạng 4 theo quy định; vi phạm lỗi trang bị không đủ áo phao hoặc dụng cụ nổi cứu sinh cá nhân…
"Chúng tôi đang tham mưu cho Giám đốc Công an tỉnh ban hành kế hoạch tổng kiểm tra xử lý các phương tiện thủy nội địa, tăng cường tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm về đăng ký, đăng kiểm…", lãnh đạo Phòng CSGT Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết.