Tàu ngầm Gotland của Thụy Điển khiến cả Mỹ và Nga đều phải 'kính nể'

Tàu ngầm Gotland do Thụy Điển nghiên cứu, chế tạo là lớp chiến hạm đi tiên phong trong việc ứng dụng động cơ đẩy độc lập với không khí (động cơ AIP), nó được xem là kỳ quan quân sự vào thời điểm mới ra đời.

Được biết động cơ AIP có tác dụng chính là kéo dài thời gian hoạt động dưới nước của tàu ngầm tấn công diesel-điện thông thường từ vài ngày lên tới vài tuần, đây là đặc điểm trước kia chỉ có ở tàu ngầm hạt nhân.

Ba chiếc tàu ngầm thuộc lớp Gotland của Hải quân Thụy Điển bao gồm HSwMS Gotland, HSwMS Upland cùng với HSwMS Halland được chế tạo tại nhà máy đóng tàu Kockums từ tháng 3/1991.

Tháng 9/1992, trước khi chiếc HSwMS Gotland hạ thủy thì công việc tạm ngưng để thiết kế lại phần thân nhằm kéo dài thêm 7,5 m (khiến lượng giãn nước tăng thêm 200 tấn) để lắp động cơ AIP sử dụng oxy lỏng cùng với nhiên liệu diesel trong môi trường khí heli.

Loạt tàu ngầm nói trên sau đó được hạ thủy trong giai đoạn 1995 - 1996 (chậm 3 năm so với kế hoạch), chúng lần lượt vào biên chế trong hai năm 1996 - 1997, tuy vậy sự chậm trễ nói trên hoàn toàn đáng giá.

Các tàu ngầm lớp Gotland có kích thước tương đối "phổ biến" với chiều dài 60,4 m; chiều rộng 6,2 m; mớn nước 5,6 m; lượng giãn nước khi nổi 1.494 tấn và 1.599 tấn khi lặn; thủy thủ đoàn bao gồm 25 người.

Hệ thống động lực của tàu ngầm tấn công lớp Gotland gồm có 2 động cơ diesel MTU công suất 6.480 mã lực, 1 động cơ điện công suất 1.810 mã lực, đi kèm 2 động cơ Stirling (AIP) Kockums v4-275R.

Tốc độ tối đa của tàu ngầm lớp Gotland đạt 11 hải lý/h (20 km/h) khi nổi, 20 hải lý/h (37 km/h) khi lặn nếu dùng pin, hoặc 5 hải lý/h (9,3 km/h) trong trường hợp vận hành thông qua động cơ AIP.

Tính năng đặc biệt của chiếc Gotland là nó được lắp đặt kính tiềm vọng gắn cảm biến quang điện tử, do tác dụng của lớp phủ triệt âm đặc biệt mà rất khó phát hiện con tàu khi nó di chuyển dưới mặt nước.

Tàu mang theo 4 ống phóng ngư lôi 533 mm cùng 2 ống loại nhỏ 400 mm. Ngư lôi hạng nặng là loại dẫn thụ động bằng dây Type 613 tầm bắn 20 km, tốc độ 45 hải lý/h, đầu đạn 240 kg.

Ngoài ra tàu còn được trang bị ngư lôi Type 62 tiên tiến hơn, khi kết hợp cả hai chế độ dẫn đường chủ động lẫn thụ động, vũ khí này có tầm bắn 50 km, mang theo đầu đạn trọng lượng 250 kg.

Trong khi đó, 2 ống phóng nhỏ mang ngư lôi dẫn bằng dây Tp 432/451 (cũng có hai chế độ thụ động và chủ động), tầm bắn đạt 20 km nếu chạy ở tốc độ 25 hải lý/h, mang theo đầu đạn 45 kg. Ngoài ngư lôi thì tàu ngầm lớp Gotland còn được trang bị 48 quả thủy lôi.

Khi tham gia cuộc tập trận hải quân đa quốc gia tại Địa Trung Hải vào ngày 16/9/2000, tàu ngầm HSwMS Gotland đã chứng minh không bị phát hiện bởi các phương tiện săn ngầm tối tân và đã “tiêu diệt” rất nhiều mục tiêu giả định.

Năm 2004, Hải quân Mỹ quyết định thuê tàu ngầm Gotland cùng thủy thủ đoàn để phục vụ các bài tập chống ngầm, thỏa thuận sau đó được gia hạn đến tháng 7/2007, sau đó con tàu mới rời cảng San Diego để trở về Thụy Điển.

Hiện tại Thụy Điển đang chế tạo phiên bản nâng cấp của tàu ngầm lớp Gotland đó là lớp Blekinge, trong đó chiếc đầu tiên dự kiến chính thức đi vào phục vụ từ năm 2027, nó sẽ sử dụng pin lithium-ion thay vì AIP truyền thống.