Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha 'tê liệt' vì mất điện quy mô lớn hiếm thấy
Hệ thống điện đã bắt đầu hoạt động trở lại một số khu vực của bán đảo Iberia vào cuối ngày 28/4, sau khi một sự cố mất điện nghiêm trọng khiến hầu hết Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha phải dừng hoạt động, máy bay không thể cất cánh cánh, phương tiện giao thông công cộng bị đình trệ và các bệnh viện phải tạm dừng những hoạt động thường lệ.
Các hoạt động bị tê liệt
Sự cố mất điện đã ảnh hưởng rộng khắp bán đảo Iberia.
Các bệnh viện ở Madrid và Catalonia tại Tây Ban Nha đã đình chỉ mọi hoạt động y tế thường quy, chỉ có thể tiếp tục chăm sóc những bệnh nhân nguy kịch, sử dụng máy phát điện dự phòng. Một số nhà máy lọc dầu của Tây Ban Nha đã dừng hoạt động. Một số siêu thị đã đóng cửa, bao gồm chuỗi cửa hàng tạp hóa Lidl và siêu thị nội thất IKEA.
Cảnh sát Bồ Đào Nha cho biết, đèn giao thông bị ảnh hưởng trên khắp cả nước và tàu điện ngầm đã dừng hoạt động ở Lisbon và Porto, trong khi nhiều chuyến tàu bị hủy ở cả hai quốc gia.

Một phần Barcelona (Tây Ban Nha) chìm trong bóng tối. (Ảnh: Reuters)

Ga tàu ở Madrid bị mất điện. (Ảnh: Reuters)

Người dân phải soi đèn pin khi đi siêu thị ở Barcelona...

... và khi đi bộ trên đường ở Madrid. (Ảnh: Reuters)
Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez thông báo vào tối 28/4, rằng khoảng 35.000 hành khách đã được giải cứu khỏi các đoàn tàu trong khi 11 chuyến tàu vẫn bị kẹt ở những vùng xa xôi.
Hình ảnh từ một siêu thị ở Madrid cho thấy, hàng dài người xếp hàng tại quầy thu ngân và các kệ hàng trống trơn khi mọi người vội vã tích trữ hàng hóa thiết yếu. Giải quần vợt Madrid Open cũng bị hoãn.
Có tình trạng tắc đường ở trung tâm thành phố Madrid khi đèn giao thông ngừng hoạt động, với những người mặc áo phản quang tự chỉ đường cho các phương tiện tại các ngã tư. Đài phát thanh địa phương đưa tin có người bị kẹt trong các toa tàu điện ngầm và thang máy bị chết máy.
Nhiều người Tây Ban Nha đã quyết định nghỉ nửa ngày, tụ tập trên đường phố và quảng trường, hoặc nấu ăn dưới ánh nến tại nhà.
Theo Cloudflare Radar, đơn vị theo dõi lưu lượng truy cập internet toàn cầu, lưu lượng truy cập Internet đã giảm mạnh 90% ở Bồ Đào Nha và 80% ở Tây Ban Nha so với mức của tuần trước.
Đi tìm nguyên nhân
Bộ Nội vụ Tây Ban Nha đã ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, triển khai 30.000 cảnh sát trên khắp cả nước để giữ gìn trật tự, khi chính phủ hai nước triệu tập các cuộc họp nội các khẩn cấp. Tình trạng mất điện ở quy mô như vậy cực kỳ hiếm ở châu Âu.
Nguyên nhân mất điện vẫn chưa rõ ràng. Bồ Đào Nha cho rằng vấn đề này bắt nguồn từ Tây Ban Nha, trong khi Tây Ban Nha đổ lỗi cho sự gián đoạn của hệ thống kết nối với Pháp.
Thủ tướng Bồ Đào Nha Luis Montenegro cho biết, "không có dấu hiệu" nào cho thấy có cuộc tấn công mạng gây ra sự cố mất điện. Tuy nhiên, có tin đồn về khả năng phá hoại và Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez cho biết ông đã nói chuyện với Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte.
Theo Thủ tướng Sanchez, Tây Ban Nha đã mất 15GW điện trong năm giây, tương đương 60% nhu cầu quốc gia. Ông cho biết các kỹ thuật viên đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân vì sao lại xảy ra sự sụt giảm đột ngột đó.
"Đây là điều chưa từng xảy ra trước đây", ông cho biết.
Joao Conceicao, thành viên hội đồng quản trị công ty điều hành lưới điện Bồ Đào Nha REN, nói với các phóng viên rằng công ty không loại trừ khả năng xảy ra "dao động điện áp rất lớn, đầu tiên là trong hệ thống của Tây Ban Nha, sau đó lan sang hệ thống của Bồ Đào Nha".
Có điện trở lại
Tại Tây Ban Nha, vùng Basque và khu vực Barcelona đã có điện trở lại vào đầu giờ chiều. Trong khi một số khu vực của thủ đô Madrid phải chờ đến đêm. Theo nhà điều hành lưới điện quốc gia, khoảng 61% điện đã được khôi phục vào cuối ngày 28/4.
Các hệ thống khẩn cấp đã được kích hoạt để đáp ứng nhu cầu trong thời gian mất điện. Còn việc đưa hệ thống trở lại bình thường sẽ mất vài giờ.

Đầu bếp nấu ăn trong bóng tối ở Madrid. (Ảnh: Reuters)
Trong một video được đăng trên X, Thị trưởng Madrid Jose Luis Martinez-Almeida cho biết, hệ thống chiếu sáng đường phố của thành phố vẫn chưa được khôi phục hoàn toàn nên ông khuyến nghị mọi người ở nhà. Thị trưởng nói thêm: "Điều quan trọng là các dịch vụ khẩn cấp có thể hoạt động”.
Điện cũng đang dần trở lại nhiều thành phố ở Bồ Đào Nha vào cuối ngày 28/4, bao gồm cả trung tâm thành phố Lisbon. Nhà điều hành lưới điện REN cho biết 85 trong số 89 trạm biến áp đã hoạt động trở lại.
Năm 2003, sự cố trên đường dây thủy điện giữa Ý và Thụy Sĩ đã gây ra đợt mất điện lớn trên toàn bộ bán đảo Ý trong khoảng 12 giờ.
Năm 2006, sự cố quá tải mạng lưới điện ở Đức đã gây ra tình trạng mất điện trên khắp các khu vực của châu Âu, xa tới tận Maroc.
Theo tổ chức nghiên cứu năng lượng Ember, khoảng 43% năng lượng của Tây Ban Nha đến từ năng lượng gió và mặt trời, trong khi năng lượng hạt nhân chiếm thêm 20% và nhiên liệu hóa thạch chiếm 23%.