'Teen ơi, làm bạn nhé' - Kế hoạch dạy con suốt 18 năm

Các cha mẹ yêu quý, các cha mẹ dạy con hiện nay vẫn theo kiểu: đến đâu hay đến đó chứ chưa bao giờ lập hẳn một kế hoạch dài hơi chạy từ năm đầu đời đến hết năm 18 tuổi.

Vì thế, rất nhiều trường hợp khi con qua một giai đoạn để đến một giai đoạn mới thì lại thấy ngỡ ngàng, thậm chí sốc và lúng túng không biết nên thế nào. Theo tớ, tốt hơn hết, chúng ta lập hẳn kế hoạch từ đầu.

0 đến 6 tuổi là thời gian vàng để trẻ học các kỹ năng sống, tự lập. Ảnh: Parenting.

Từ 0 đến 6 tuổi

Thời gian vàng cho mọi kỹ năng sống, kỹ năng tự lập. Từ chỗ tự chăm sóc bản thân cho đến nết ăn, nết ở nghiêm túc, lễ phép. Khả năng nghe nói tiếng Việt tốt, đối đáp, giao tiếp lịch sự, lễ phép, ứng đối, ứng phó hiệu quả. Thực hiện tốt mọi quy định trong gia đình. Dạy con kiến thức giới tính cơ bản.

Tiểu học

Kiến thức: Mọi ngành khoa học thường thức, kỹ năng tính toán cơ bản. Khả năng đọc viết và cảm thụ tiếng Việt tốt. Vốn từ tiếng Việt phong phú, đa dạng, hiểu cách sử dụng từ ngữ phù hợp hoàn cảnh. Câu cú đầy đủ, đúng ngữ pháp.

Hiểu biết đa dạng về cuộc sống xung quanh, cảm nhận được nét tinh tế của mọi vật, có nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu, khám phá. Biết đánh giá khách quan về mọi vấn đề. Biết về các loại hình nghệ thuật quốc tế và truyền thống. Nắm được kiến thức giới tính đầy đủ.

Kỹ năng: Thành thục mọi kỹ năng chăm sóc bảo vệ bản thân. Giao tiếp đàng hoàng, lịch sự, lễ phép, phù hợp hoàn cảnh. Có kỹ năng và nhu cầu đọc sách, truyện nhiều chữ. Kỹ năng vận động, thể dục thể thao tốt. Theo đuổi một ngành thể thao bất kỳ.

Hình thành kỹ năng làm việc nhóm. Kỹ năng sống hòa đồng với bạn bè và giải quyết tranh chấp. Cân đối tốt giờ chơi với giờ học. Kỹ năng lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch.

Thái độ: Tự giác học tập. Hiểu và chấp hành tốt mọi quy định của nhà trường, gia đình. Nghiêm túc thực hiện nghĩa vụ học tập.

Ngoài kiến thức, phụ huynh cần chú ý dạy con kỹ năng thiết yếu và thái độ sống phù hợp. Ảnh: Gottman Institute.

Trung học cơ sở

Kiến thức: Hiểu biết sâu sắc về các ngành khoa học: Địa lý, Lịch sử, Sinh vật, Vật lý, Hóa học, Toán học. Đọc và cảm nhận văn học nghệ thuật. Hiểu và sử dụng tốt từ Hán Việt. Hiểu biết sâu sắc về cuộc sống. Phân biệt phải trái đúng sai.

Kỹ năng: Kỹ năng chăm sóc người thân, gia đình. Kỹ năng quản lý hành vi. Tuân thủ nghiêm túc pháp luật và các luật lệ. Kỹ năng đọc sách nhanh, hiểu sâu, nhớ lâu.

Có khả năng phân tích, đánh giá sâu sắc, lưu trữ thông tin. Có kỹ năng học tập trung tối đa và khả năng dồn sức cho các kỳ thi, kỳ kiểm tra. Kỹ năng sàng lọc thông tin. Kỹ năng kiềm chế. Kỹ năng lập kế hoạch tương lai.

Thái độ: Có thái độ hành vi phù hợp với hoàn cảnh. Có cảm xúc yêu thương và sẻ chia với các hoàn cảnh khó khăn. Có động lực vươn lên trong cuộc sống. Có cảm xúc đam mê với một lĩnh vực bất kỳ.

Trung học phổ thông

Kiến thức: Hiểu biết mọi vấn đề trong cuộc sống và các phương án giải quyết. Tăng cường vốn kiến thức đa dạng phong phú. Hiểu về các loại nghề nghiệp. Xác định được nghề nghiệp tương lai và con đường để đến với nghề nghiệp đó. Hiểu rõ pháp luật và các biện pháp thực thi pháp luật.

Kỹ năng: Kỹ năng sống độc lập ở mọi môi trường, hoàn cảnh. Kỹ năng nghề nghiệp sơ đẳng. Kỹ năng làm việc độc lập, làm việc nhóm. Kỹ năng cống hiến.

Kỹ năng tìm kiếm, sàng lọc phân tích thông tin thành thục. Kỹ năng sử dụng mạng xã hội lành mạnh, hiệu quả. Khả năng dồn sức tuyệt đối cho một mục đích nào đó. Khả năng tìm kiếm, lựa chọn các cách giải trí lành mạnh, phù hợp.

Thái độ: Nhận thức sâu sắc quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm của bản thân. Xây dựng kế hoạch ngắn, dài hạn và lịch trình thực hiện cũng như các phương án giải quyết rủi ro.

Trích sách Teen ơi, làm bạn nhé của TS Vũ Thu Hương