Tên lửa Starstreak là vũ khí khác hẳn những MANPADS mà lực lượng phòng không Ukraine đang sử dụng, điều này theo đánh giá có thể gây ra những khó khăn rất lớn cho Không quân Nga.
Một số lượng đáng kể máy bay chiến đấu Nga đã bị Ukraine bắn hạ khi sử dụng hệ thống tên lửa phòng không vác vai (MANPADS), bao gồm cả tổ hợp Stinger của Mỹ hay Igla từ thời Liên Xô.
MANPADS là vũ khí tầm ngắn với sự dẫn đường của tên lửa tới mục tiêu thông qua ảnh nhiệt có hiệu quả ở cự ly lên đến 3 km, và trong một số trường hợp con số này còn được kéo dài thành 5 km.
Do đó, MANPADS hữu ích nhất khi chống lại trực thăng cho dù chúng có thể bắn hạ các tiêm kích hiện đại. Tuy nhiên trong trường hợp này, đối tượng vẫn buộc phải bay thấp hơn so với thông thường để lọt vào khu vực bị ảnh hưởng bởi MANPADS.
Thực tế điều này cũng đã được ghi nhận trên chiến trường Ukraine, khi ít nhất đã có 1 tiêm kích đa năng Su-30SM và 1 máy bay ném bom tiền tuyến Su-34 được cho là bị MANPADS bắn hạ.
Quân đội Ukraine có một số lượng đáng kể MANPADS loại Igla MANPADS và Strela cũ hơn. Ngoài ra từ đầu năm 2022, họ đã nhận được hơn 5.000 quả Stinger từ Mỹ, Đức và các quốc gia NATO khác. Con số đó sẽ tăng lên khi Nhà Trắng cam kết tiếp tục viện trợ quân sự cho Kiev.
Giờ đây, Vương quốc Anh - quốc gia đã chuyển giao ít nhất 3.615 tên lửa chống tăng NLAW, tiếp tục thể hiện là đối tác tin cậy khi cung cấp nhiều tên lửa phòng không vác vai Starstreak của riêng mình cho Ukraine.
Điều cần nhấn mạnh là Starstreak hoạt động hoàn toàn khác với hầu hết các loại MANPADS phổ biến. Mỗi tên lửa có chứa 3 phi tiêu hợp kim vonfram dài 60 cm, được bắn vào mục tiêu dưới tác dụng của hai động cơ đẩy.
So với Stinger đã được chứng minh hiệu quả, Starstreak có tốc độ tối đa cao hơn nhiều (lên đến Mach 4), độ cao lớn nhất cũng vượt trội (5 km) và tầm xa là 7 km, tương đương nhiều tên lửa tầm ngắn thuộc những tổ hợp phức tạp.
Hệ thống dẫn đường bằng laser của tên lửa tỏ ra khá tin cậy, bởi vì nó không bị ảnh hưởng bởi bẫy nhiệt hoặc nhiễu radar. Và bởi tên lửa di chuyển với tốc độ gần 1,6 km / giây, nó sẽ chạm mục tiêu ở cự ly tối đa chỉ từ 5 đến 6 giây sau khi phóng.
Như vậy máy bay đối phương sẽ có quá ít thời gian để né tránh hoặc thả bom xuống mặt đất. Nhưng sau khi phóng, trắc thủ phải giữ chùm tia laser cho đến khi trúng đích. Đây không phải là nguyên tắc "bắn và quên" được thực hiện trong MANPADS.
Đôi khi có thể khó giữ cho tia laser bám chính xác mục tiêu cơ động cao. Do đó xạ thủ của Starstreak phải yêu cầu đào tạo nhiều hơn so với Stinger, mặc dù một số chuyên gia vẫn cho rằng các kỹ năng cơ bản có thể đạt được chỉ trong vài giờ huấn luyện.
Mặc dù vậy, Starstreak có diện tích sát thương tương đối được cải thiện và xác suất tiêu diệt mục tiêu tăng lên đáng kể do khả năng chống lại các biện pháp đối phó tiêu chuẩn được sử dụng để bảo vệ máy bay và trực thăng.
Trong bối cảnh thành công của MANPADS ở Ukraine, các máy bay quân sự Nga ngày càng sử dụng nhiều biện pháp đối phó dạng mồi bẫy hơn, bên cạnh đó là thường xuyên hoạt động ở độ cao trên 3 km.
Do vậy, một vũ khí thế hệ mới như Starstreak sẽ giúp ích rất nhiều cho lực lượng phòng không Ukraine, đồng thời khiến các phi công Nga phải cẩn trọng hơn khi thực hiện nhiệm vụ.
Việt Dũng