Tên lửa thời Chiến tranh Lạnh thành vũ khí phòng không quan trọng của Ukraine
Giữa chiến sự căng thẳng, Mỹ khôi phục hàng nghìn tên lửa Hawk từ thời Chiến tranh Lạnh để giúp Ukraine chống UAV và tên lửa Nga. Vũ khí cũ, nhưng lại là chìa khóa phòng thủ mới.
Một cơ sở ở Oklahoma (Mỹ) đang tân trang hàng nghìn tên lửa Hawk cũ giúp Ukraine lập lá chắn phòng không. Tên lửa 70 năm tuổi này có thể chính là "cứu tinh thầm lặng" của Kiev (trong ảnh: Một tên lửa MIM-23 HAWK của Romania được phóng từ Khu huấn luyện Capu Midia ngày 19/7/2017). Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ (defense.gov)
Để tăng cường khả năng phòng không của Ukraine trước các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái ngày càng gia tăng của Nga, Mỹ vừa phê duyệt một thỏa thuận mới khai thác kho tên lửa khổng lồ từ thời Chiến tranh Lạnh. Theo tờ báo trực tuyến Euromaidan Press (EP) của Ukraine, Chính phủ nước này sẽ chi 172 triệu USD để mua các trang thiết bị liên quan đến hệ thống phòng không Hawk do Mỹ sản xuất. Đây là một động thái chiến lược quan trọng, cho thấy sự linh hoạt và quyết tâm của Mỹ trong việc hỗ trợ Kiev.
Bộ Ngoại giao Mỹ lưu ý rằng: "Việc bán hàng theo đề xuất này sẽ hỗ trợ các mục tiêu chính sách đối ngoại và mục tiêu an ninh quốc gia của Mỹ bằng cách cải thiện khả năng tự bảo vệ của Ukraine". Hệ thống tên lửa Hawk, mặc dù đã cũ, đang trở thành một trong những vũ khí phòng không quan trọng nhất trong kho vũ khí của Ukraine.
Tên lửa Hawk (Homing All the Way Killer) đã có từ cuối những năm 1950, tức là hơn hẳn một thế hệ so với hệ thống phòng không tốt nhất của Ukraine hiện nay là Patriot do Mỹ sản xuất. Tuy nhiên, tuổi đời không phải là điểm yếu của Hawk.
Ưu điểm lớn nhất của Hawk nằm ở tính đơn giản, độ tin cậy và quan trọng nhất là sự phong phú về số lượng. Một cơ sở mới tại bang Oklahoma, Mỹ, đang tích cực tân trang hàng nghìn tên lửa dài 5 mét của hệ thống Hawk. Đây là một nỗ lực quy mô lớn nhằm đưa những vũ khí cũ này trở lại trạng thái sẵn sàng chiến đấu.
Hawk là tên lửa đất đối không tầm trung, mỗi tên lửa được phóng từ bệ phóng chứa ba quả đạn, có tầm bắn khoảng 48 km. Quân đội Ukraine cho biết Hawk có độ chính xác 85%, một con số đáng ngạc nhiên, tương đương với nhiều tên lửa mới hơn nhiều.
Ngoài ra, một điểm cộng lớn khác là các phiên bản mới hơn của Hawk có khả năng tương thích với một hệ thống tên lửa hiện đại hơn mà Ukraine cũng đang sử dụng: Hệ thống tên lửa đất đối không tiên tiến NASAMS được sản xuất bởi một liên doanh gồm hai công ty Raytheon Technologies của Mỹ và Kongsberg đến từ Na Uy.
Công ty Kongsberg của Na Uy đã phát triển một trạm chỉ huy kỹ thuật số mới cho các tổ hợp Hawk, sử dụng các thành phần chính từ NASAMS. Điều này mở ra khả năng quân đội Ukraine, với một chút nỗ lực, có thể kết hợp NASAMS và các tổ hợp Hawk thành một lực lượng phòng không thống nhất, sử dụng cùng một radar và trạm chỉ huy. Sự tích hợp này sẽ tối ưu hóa hiệu quả hoạt động và tăng cường khả năng phòng thủ tổng thể.
Hawk từng là tên lửa đất đối không tầm trung tiêu chuẩn của NATO trong nhiều thập kỷ cho đến khi Patriot ra đời vào những năm 1980, với tầm bắn xa gấp ba lần và sở hữu đầu nổ tinh vi hơn nhiều. Raytheon đã sản xuất hàng nghìn tên lửa Hawk trong suốt lịch sử của công ty. Nhiều thập kỷ sau, một số lượng lớn tên lửa trong số đó vẫn còn nằm trong các kho lưu trữ vũ khí quân sự khác nhau trên khắp thế giới.
Do thiếu hụt nghiêm trọng tên lửa Patriot – Lockheed Martin chỉ sản xuất không quá 600 tên lửa mỗi năm cho hàng chục quốc gia sử dụng – những tên lửa Hawk cũ đã trở thành một loại vũ quý giá đối với Ukraine. Cho đến nay, Tây Ban Nha, Hà Lan và Mỹ đã tài trợ đủ radar và bệ phóng cho Ukraine để triển khai khoảng bốn khẩu đội Hawk, mỗi khẩu đội có nhiều radar và bệ phóng.
Một cơ sở mới của quân đội Mỹ tại Oklahoma, chính thức khai trương vào tháng 2 năm nay, đang đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực này. Cơ sở này đang thu thập, tân trang và có thể nâng cấp hàng nghìn tên lửa cũ cho các khẩu đội Hawk của Ukraine. "Ngoài việc bảo dưỡng tên lửa từ Mỹ, cơ sở mới còn nhận được 825 tên lửa và các thiết bị khác từ 6 quốc gia, càng chứng minh tầm quan trọng toàn cầu của hệ thống Hawk trong phòng không", quân đội Mỹ tuyên bố.
Trong số rất nhiều hệ thống phòng không đa dạng của Mỹ và châu Âu mà Ukraine sử dụng để bảo vệ các thành phố của mình, các khẩu đội Hawk có lẽ là có nhiều đạn dược nhất. Vẫn chưa rõ cơ sở ở Oklahoma có thể tìm thêm bao nhiêu tên lửa cho các khẩu đội của Ukraine. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Raytheon đã chế tạo tổng cộng 40.000 tên lửa loại này – và chỉ một số ít quốc gia từng sử dụng chúng trong giao tranh. Ukraine hiện là quốc gia mới nhất tận dụng kho vũ khí khổng lồ đó để bảo vệ không phận của mình.
