Tết Độc lập ở vùng đất mang tên 'tọa độ lửa'

Đại úy Phan Quang Vĩnh giúp vợ chồng bà Hồ Thị Oi treo cờ Tổ quốc chào mừng Ngày Quốc khánh 2/9. Ảnh: Trúc Hà

Trong những năm tháng đất nước bị chia cắt, Hướng Lập, Hướng Việt (huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị ngày nay) là điểm cuối của vĩ tuyến 17. Đây cũng là điểm cuối của đường mòn Hồ Chí Minh (nhánh Tây) từ Quảng Bình vào đến sông Sê Băng Hiêng rồi sang Lào. Từ năm 1967 đến năm 1972, vùng đất này là trọng điểm bị không quân Mỹ-ngụy đánh phá ác liệt nhằm cắt đứt con đường chi viện cho chiến trường miền Nam. Bom đạn trút xuống điên cuồng, bởi vậy mà khi ấy nơi đây còn có tên "tọa độ lửa", "tọa độ chết".

Thế nhưng, bộ đội và đồng bào Vân Kiều luôn kiên cường chiến đấu và từ trong đổ nát đã xây dựng cuộc sống ấm no, tươi đẹp. Trải qua những năm tháng khắc nghiệt bom đạn, giặc giã, người Vân Kiều ở Hướng Việt, Hướng Lập càng trân trọng giá trị của hòa bình, độc lập, tự do.

Đến Hướng Lập những ngày này, khắp nơi đều rực sắc đỏ của cờ Tổ quốc tung bay trong gió. Những lá cờ sao vàng 5 cánh còn thơm mùi vải mới được treo trang trọng trước nhà, dọc theo trục đường chính của thôn, bản. Để có được khung cảnh này, Đồn Biên phòng Hướng Lập đã vận động mạnh thường quân tặng 600 lá cờ cho nhân dân hai xã Hướng Lập, Hướng Việt treo chào mừng 78 năm Ngày Quốc khánh 2/9. Những thôn ở gần, người dân tới Đồn Biên phòng Hướng Lập để trực tiếp nhận cờ. Ở các thôn xa, trưởng thôn đến nhận hoặc cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Hướng Lập tới trực tiếp trao tặng cho bà con.

Trên đường qua bản Ka Tiêng (xã Hướng Việt), thấy ngôi nhà sàn gỗ nhỏ nhắn nhưng lá cờ đã bạc màu, Đại úy Phan Quang Vĩnh (nhân viên kiểm soát, Trạm Kiểm soát Biên phòng cửa khẩu phụ Tà Rùng) dừng xe, cầm theo lá cờ mới đi vào. Danh tính chủ nhà khiến tất cả đều muốn nán lại để trò chuyện. Bà là Hồ Thị Oi, nguyên Chủ tịch UBND xã Hướng Lập - người đã ghi dấu ấn lẫy lừng ở "tọa độ lửa" Cù Bai.

Bà là người đầu tiên đưa cây lúa nước về rẻo cao này, thuyết phục người dân trồng để không bị đói và góp gạo nuôi quân. Dưới làn mưa bom, bão đạn, người phụ nữ nhỏ nhắn ấy địu con trên lưng, tay này cấy lúa, tay kia cầm súng chiến đấu. Cho đến giờ, bà Hồ Thị Oi vẫn là một biểu tượng bất khuất với người Vân Kiều ở Hướng Lập. Nhìn Đại úy Phan Quang Vĩnh cẩn thận treo cờ Tổ quốc mới, bà Oi xúc động lắm, bà bảo: “Lá cờ Tổ quốc phấp phới bay trong ngày độc lập khiến mẹ nhớ đến ngày xưa, dù khó khăn, khổ cực vẫn một lòng tin và đi theo Đảng, theo Bác Hồ. Có được hòa bình rồi, mẹ luôn răn dạy con cháu phải yêu Tổ quốc, học tập tốt, là người có ích cho xã hội, xứng đáng với truyền thống kiên cường của người Vân Kiều”.

Mừng lúa mới là lễ hội lớn và quan trọng nhất của người Vân Kiều ở huyện Hướng Hóa. Năm nay, Lễ hội mừng lúa mới rơi vào cuối tháng 8, đầu tháng 9 dương lịch, trùng với Ngày Quốc khánh, bởi vậy mà mang thêm màu sắc đặc biệt. Ở Trạm Kiểm soát Biên phòng cửa khẩu phụ Tà Rùng, lượng người qua lại đông hơn vì người dân hai bên biên giới qua lại thăm thân và mừng lúa mới. Ông Chá (bản A Via, cụm La Cồ, huyện Sê Pôn, tỉnh Sa Vẳn Na Khệt, Lào) cho biết: “Trước đây, tôi tham gia chiến đấu ở đường 9, được tặng nhiều giấy khen. Ở Lào, chúng tôi không đón Ngày Quốc khánh 2/9, nhưng với tôi, Việt Nam vẫn là Tổ quốc, là máu thịt, vì tôi đã đóng góp một phần công sức cho cách mạng. Sang Hướng Việt, thấy nhà nào cũng treo cờ Tổ quốc, tôi thấy đẹp quá”.

Dịp trao tặng quà cho nhân dân hai xã Hướng Việt, Hướng Lập lần này còn có chiếc móc chìa khóa in số điện thoại 0985234605 - đường dây nóng của Đồn Biên phòng Hướng Lập để người dân thuận tiện liên lạc. Móc khóa in số điện thoại đường dây nóng của Đồn Biên phòng Hướng Lập được xuất phát từ nhu cầu thực tế, với mục đích, mong muốn gắn kết chặt chẽ hơn nữa mối quan hệ giữa đồn Biên phòng và nhân dân trên địa bàn.

Việc đồn Biên phòng công khai, cung cấp số điện thoại đến từng hộ dân trên địa bàn cũng nhằm mục đích nâng cao ý thức, trách nhiệm của quần chúng trong công tác đảm bảo an ninh trật tự thôn bản, đấu tranh với các loại tội phạm, chủ động bảo vệ tài sản. “Sáng kiến” này của những người lính Biên phòng được đánh giá rất cao, bởi: “Các thôn, bản ở xa, đường đi lại khó khăn, nên việc thông tin với đồn Biên phòng hay chính quyền gặp nhiều khó khăn, nhất là trong điều kiện mưa gió, đêm tối. Giờ có số điện thoại đường dây nóng, người dân sẽ dễ dàng hơn trong việc phản ánh” - bà Hồ Thị Ven, Chủ tịch UBND xã Hướng Việt chia sẻ.

Bà Hồ Thị Ven (bên trái) trao tặng cờ Tổ quốc và giới thiệu về đường dây nóng của Đồn Biên phòng Hướng Lập cho nhân dân thôn Sê Pu-Tà Păng. Ảnh: Trúc Hà

Dịp này, Đồn Biên phòng Hướng Lập cũng tặng 150 dao rựa cho các thành viên tham gia tự quản đường biên, cột mốc để phục vụ việc phát quang đường ra cột mốc, khu vực xung quanh mốc. Từ sáng sớm, ông Hồ Lanh (thôn Tà Rùng, xã Hướng Việt) đã có mặt tại Trạm Kiểm soát Biên phòng cửa khẩu phụ Tà Rùng để nhận rựa từ cán bộ trạm đi phát quang cột mốc 591. Mốc 591 ở ngay khu vực cửa khẩu, gần như đoàn khách nào đến Hướng Việt hay Hướng Lập cũng đều muốn thăm cột mốc để thấy thiêng liêng hơn hai từ “Tổ quốc”.

Theo Trung tá Hồ Lê Luận, Chính trị viên Đồn Biên phòng Hướng Lập, việc người dân tham gia tự quản đường biên, cột mốc và các Tổ an ninh trật tự thôn, bản đã phát huy tinh thần cảnh giác, ý thức trách nhiệm của quần chúng nhân dân trong tham gia quản lý, bảo vệ đường biên, cột mốc, biển báo khu vực biên giới, vành đai biên giới, bảo vệ tài nguyên, khoáng sản...

Qua những câu chuyện kể, gặp gỡ những con người thực tế để rồi thấy, trên mỗi gương mặt hay trong mỗi ánh mắt, nụ cười của đồng bào Vân Kiều ở vùng đất lửa kiên trung này vẫn nguyên vẹn niềm tự hào Tổ quốc.

“Thời gian qua, người dân đã tích cực tham gia các Tổ an ninh trật tự, tự quản đường biên, mốc giới, chủ động nắm chắc tình hình để kịp thời báo cho cán bộ đồn Biên phòng và chính quyền địa phương nhiều thông tin quan trọng có liên quan đến hai bên biên giới, từ đó, mọi việc được xử lý kịp thời, đảm bảo đúng chủ trương, đối sách, không để bị động, bất ngờ, không tạo thành điểm nóng. Trong năm 2023, Đồn Biên phòng Hướng Lập đã tham mưu cho UBND hai xã Hướng Việt, Hướng Lập rà soát, bổ sung, đề nghị UBND huyện Hướng Hóa ra quyết định công nhận 123 cá nhân tham gia tự quản đường biên, mốc quốc giới và 12 tổ (với 78 thành viên) Tổ tự quản an ninh trật tự. Đây sẽ là lực lượng xung kích cùng BĐBP bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới” - Trung tá Hồ Lê Luận nhấn mạnh.

Trúc Hà