Tết xưa và nay

Người dân lựa chọn lá dong gói bánh chưng.

Vào những năm tháng gian khó, thị xã Sơn La còn đơn sơ giữa núi non trùng điệp. Những ngôi nhà sàn nhỏ nép mình bên những cánh rừng, những con đường đất không rực rỡ ánh đèn màu như bây giờ. Tết xưa gắn liền với hình ảnh những mái nhà tranh, những cánh đồng trải dài dọc tuyến suối Nặm La.

Mỗi dịp tết đến, người lớn trong nhà tất bật dọn dẹp, chuẩn bị đồ ăn, thức uống, và đặc biệt cứ vài ba nhà chung nhau mổ lợn lấy thịt gói bánh chưng. Cả xóm rộn ràng tiếng nói cười khi mọi người cùng nhau góp công, góp sức chuẩn bị đón năm mới. Trong hoàn cảnh kinh tế khó khăn, thực phẩm đều khan hiếm, nhưng không thể thiếu bánh chưng, thịt mỡ, dưa hành trong mỗi gia đình. Để có một cái tết tươm tất, người dân phải tiết kiệm suốt cả năm trời.

Trẻ con mong đợi tết, bởi được mừng tuổi, những khoảnh khắc được chạy nhảy vô tư bên bạn bè, thỏa thích với tiếng đì đùng của những bánh pháo, mà không phải lo nghĩ gì đến bài vở. Những chiếc áo mới dành riêng cho con trẻ, đôi khi chỉ là tấm vải chắp vá nhưng được trân quý vô cùng.

Dù vật chất thiếu thốn, tình cảm gia đình và làng xóm vẫn vô cùng thắm thiết. Người dân đến với nhau không chỉ qua những món quà vật chất, mà còn qua sự sẻ chia chân thành. Mỗi gia đình có gì góp nấy, cùng nhau chuẩn bị nồi bánh chưng, chia sẻ từng củ hành, chút mì chính, hạt tiêu. Không khí tết thời ấy không ồn ào, mà nhẹ nhàng, ấm áp, gói trọn trong sự yêu thương và đùm bọc lẫn nhau.

Ngày nay, Sơn La đã thay da đổi thịt, không còn là thị xã nhỏ đơn sơ, mà đang phát triển mạnh mẽ, trở thành trung tâm vùng Tây Bắc. Thành phố Sơn La những ngày cận tết rộn ràng trong ánh đèn, cờ hoa, những khu chợ, siêu thị đông đúc người mua sắm. Dù ở đâu cũng thấy không khí xuân tràn ngập, từ phố phường rực rỡ sắc mai, đào, đến những tuyến đường được trang trí công phu, đẹp mắt.

Đời sống kinh tế ngày càng khấm khá, mâm cỗ ngày tết cũng trở nên phong phú hơn. Bánh chưng, giò chả, các loại bánh, kẹo, mứt, trái cây, hoa tươi không còn là điều xa xỉ như tết xưa. Nhu cầu mua sắm, trang trí nhà cửa và tổ chức các hoạt động vui chơi giải trí cũng đa dạng hơn, từ các chương trình nghệ thuật, hội chợ xuân, đến các sự kiện thể thao, văn hóa.

Thành phố Sơn La đang ngày càng sôi động, hiện đại, nhưng dường như nét cái tết xưa vẫn đong đầy. So sánh giữa Tết Nguyên đán thời bao cấp và tết hiện đại, ta dễ nhận thấy sự khác biệt rõ rệt về cả vật chất lẫn tinh thần.

Dù ở thời điểm nào, Tết Nguyên Đán vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi của mình, đó là sự đoàn viên, là dịp để con người hướng về nguồn cội, trân trọng những gì đã qua và kỳ vọng vào một tương lai tươi sáng. Có lẽ, điều mà mỗi chúng ta cần lưu giữ, chính là sự giản dị, chân thành, để giữa sự phát triển của cuộc sống hiện đại, chúng ta vẫn không quên đi giá trị sâu sắc của những ngày xuân đoàn viên, hạnh phúc bên gia đình.

Vũ Tuấn