Tha tù trước thời hạn có điều kiện: Chính sách nhân đạo, khoan hồng cho người bị kết án phạt tù

Cán bộ Trại tạm giam phổ biến kiến thức pháp luật cho phạm nhân

Chế định này thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước, nhằm khắc phục những bất cập trong chính sách đặc xá, giảm gánh nặng trong công tác thi hành án phạt tù nhưng vẫn bảo đảm được sự công bằng, nghiêm minh của pháp luật, đồng thời không làm thay đổi mục đích của hình phạt là giáo dục và trừng trị đối với hành vi phạm tội.

Tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật Hình sự, xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ. Căn cứ theo khoản 1 Điều 66 BLHS 2015 quy định với người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù; hoặc người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm ít nghiêm trọng có thể được tha tù trước thời hạn khi có đủ các điều kiện.

Để được xem xét tha tù trước thời hạn có điều kiện, người đang chấp hành án phạt tù phải hội tụ đủ các điều kiện theo quy định tại khoản 1, Điều 66 của BLHS như phạm tội lần đầu, có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt… Ngoài ra, còn quy định đối với những trường hợp không được áp dụng xét tha tù trước thời hạn có điều kiện (khoản 2, Điều 66 BLHS 2015).

Việc xét đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với phạm nhân có đủ điều kiện theo quy định có tác dụng khuyến khích những người bị kết án phạt tù ngay khi vào trại giam để chấp hành án phạt tù, với sự quản lý, giam giữ và giáo dục cải tạo của các trại giam, họ đã quyết tâm học tập, cải tạo, hoàn lương để có cơ hội được hưởng chính sách khoan hồng của pháp luật. Việc được hưởng chính sách khoan hồng đó không chỉ ghi nhận sự cố gắng cải tạo, rèn luyện, chấp hành tốt các nội quy, quy định tại trại giam của phạm nhân mà còn giúp cho họ sớm có cơ hội được trở về đoàn tụ cùng gia đình và tái hòa nhập cộng đồng.

Phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp Công an tỉnh cho biết, mỗi năm 3 đợt, các phạm nhân đang chấp hành án phạt tù sẽ được xem xét giảm án, tha tù trước thời hạn có điều kiện. Trại tạm giam và cơ quan Thi hành án hình sự Công an cấp huyện phổ biến đến từng phạm nhân, niêm yết công khai điều kiện xét tha tù trước thời hạn có điều kiện để phạm nhân tìm hiểu, đối chiếu và có hướng phấn đấu. Hội đồng xét đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện của trại tạm giam, cơ quan Thi hành án hình sự Công an các huyện, thị, thành phố họp xét thông qua, sau đó, Hội đồng xét đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện Công an tỉnh họp xét và đề nghị TAND tỉnh xem xét quyết định.

Các phạm nhân này đều phạm tội ít nghiêm trọng như cố ý gây thương tích, vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm có khung hình phạt tù cao nhất là 2 năm, đã chấp hành án được hơn 1/2 thời gian, không có tiền án, tiền sự và đã thực hiện xong các hình phạt bổ sung như án phí, bồi thường dân sự… Trong thời gian chấp hành án tại các cơ sở giam giữ, các phạm nhân này có quá trình cải tạo tốt.

“Do một phút lỡ lầm trong quá khứ, tôi phạm tội và phải trả giá với mức án 2 năm tù giam. Tôi rất hối hận về lỗi lầm của mình nên luôn tự nhủ phải cố gắng rèn luyện, cải tạo tốt để sớm trở về với gia đình. Khi nghe cán bộ phổ biến về điều kiện tha tù trước thời hạn, tôi thấy mình đủ điều kiện nên đã làm đơn xin được xét. Nay trở về địa phương, tôi tích cực phấn đấu trở thành công dân có ích cho xã hội, chấp hành tốt các quy định của pháp luật”- anh T.D chia sẻ.

Đại diện lãnh đạo TAND tỉnh cho biết, công tác xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được các cơ quan Tòa án, Viện Kiểm sát, cơ quan quản lý Thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an, cơ quan Thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, huyện phối hợp chặt chẽ, kịp thời, tạo điều kiện hỗ trợ thực hiện tốt nhiệm vụ, trên cơ sở tuân thủ Hiếp pháp và pháp luật, bảo đảm tính nhân đạo xã hội chủ nghĩa, khách quan, công bằng; khuyến khích phạm nhân, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện thi đua cải tạo tiến bộ, chấp hành nghiêm chỉnh nghĩa vụ trong thời gian thử thách.

Từ ngày 1.10.2022 - 30.9.2023, TAND tỉnh đã tổ chức xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được 3 đợt (tết nguyên đán, lễ 30.4 và Quốc khánh 2.9) với 39 hồ sơ do Trại giam Cây Cầy (Bộ Công an) và Trại tạm giam Công an tỉnh, Nhà tạm giữ Công an huyện chuyển đến đề nghị xét tha tù trước thời hạn có điều kiện. Trong quá trình xét tha tù trước thời hạn có điều kiện, Hội đồng đã xem xét, đánh giá toàn diện, khách quan, tính chất, mức độ phạm tội, thời gian chấp hành án còn lại của người đang chấp hành án để xem xét chấp nhận hoặc không chấp nhận việc tha tù trước thời hạn có điều kiện. Do đó, trong 3 đợt xét tha tù trước thời hạn có điều kiện, Hội đồng xét chấp nhận 15/39 hồ sơ.

“Người được xét tha tù trước thời hạn có điều kiện còn trong thời gian thử thách, nếu vi phạm nghĩa vụ 2 lần trở lên hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính 2 lần trở lên thì Tòa án được quyền xem xét hủy bỏ quyết định tha tù trước thời hạn trước đó và buộc người chấp hành án phải chấp hành hình phạt tù còn lại của bản án đã được Tòa án xét tha tù trước thời hạn trước đó. Nếu còn trong thời gian thử thách, người được xét tha tù trước thời hạn có điều kiện phạm tội mới thì Tòa án xét xử tội mới và tổng hợp với phần hình phạt tù còn lại chưa được chấp hành của bản án đã được xét tha tù trước thời hạn có điều kiện”- một cán bộ Phòng Kiểm tra nghiệp vụ và Thi hành án, TAND tỉnh chia sẻ.

Thiên Di