Thái Lan dựng 'lá chắn' tài chính quốc gia

Động thái này được ví như dựng “lá chắn” cho nền tài chính quốc gia, trong bối cảnh các tổ chức quốc tế tăng cường đánh giá mức độ tuân thủ tiêu chuẩn của Lực lượng Đặc nhiệm hành động Tài chính (FATF). Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Tài chính Ekniti Nitithanprapas cho biết, Tiểu ban Tích hợp dữ liệu tài chính đã phê duyệt việc thành lập Cục Dữ liệu để hợp nhất thông tin từ nhiều cơ quan khác nhau. Mục tiêu của cơ quan mới là tăng cường khuôn khổ giám sát tài chính của Thái Lan theo tiêu chuẩn của FATF.

Tòa nhà Bộ Tài chính Thái Lan tại Bangkok - nơi đặt trụ sở của Cục Dữ liệu quốc gia sắp thành lập. Ảnh: The Nation

Cục Dữ liệu quốc gia dự kiến hoàn tất cơ cấu vào cuối tháng 11 và bắt đầu hoạt động từ tháng 12. Cơ quan này sẽ là đầu mối thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu tài chính, tạo nên mạng lưới kết nối giữa các bộ, ngành và cơ quan độc lập như: Ngân hàng Trung ương, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch, hay Cơ quan Phòng chống rửa tiền. Khi được vận hành, hệ thống này sẽ cho phép theo dõi dòng tiền thời gian thực, phát hiện giao dịch bất thường và khoanh vùng các lỗ hổng pháp lý trong chuỗi giao dịch.

Cục Dữ liệu sẽ tập trung vào 3 hoạt động chính: xác minh danh tính khách hàng, phân tích hành vi giao dịch và truy vết dòng tiền. Mô hình này được kỳ vọng giúp Thái Lan chuyển từ quản lý hành chính sang quản trị dựa trên dữ liệu, tăng khả năng dự báo và phòng ngừa rủi ro hệ thống. Đây được xem là “bước nhảy số” trong lĩnh vực tài chính - tiền tệ; đồng thời là công cụ quan trọng để đưa Thái Lan đạt chuẩn FATF, mở rộng hợp tác và thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Tuy nhiên, tiến trình này không dễ dàng. Bộ Tài chính thừa nhận còn nhiều rào cản pháp lý trong việc chia sẻ dữ liệu giữa các cơ quan, nhất là do các điều khoản bảo mật của Đạo luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (PDPA) và Bộ luật Thuế. Trong khi đó, các cơ quan tài chính lại có thẩm quyền độc lập và quy định riêng về quyền tiếp cận thông tin. Bộ Tư pháp Thái Lan cũng đang đẩy nhanh việc sửa đổi các điều luật liên quan đến quyền sở hữu thực tế - yếu tố then chốt trong việc xác định ai thực sự đứng sau các công ty bình phong hoặc giao dịch xuyên biên giới.

Giới chuyên gia nhận định, nếu được triển khai hiệu quả, sáng kiến này sẽ giúp Thái Lan giảm nguy cơ bị FATF đưa vào danh sách “giám sát tăng cường”, một tình trạng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tín nhiệm và khả năng huy động vốn quốc tế của nước này. Ở tầm rộng hơn, việc thành lập Cục Dữ liệu quốc gia phản ánh nỗ lực của Thái Lan trong chiến lược chuyển đổi sang nền kinh tế số. Khi dữ liệu trở thành “nhiên liệu” của quản trị tài chính, việc tạo ra một trung tâm phân tích hợp nhất không chỉ nhằm chống rửa tiền, mà còn là cách củng cố lòng tin vào thị trường tài chính. Giới quan sát coi đây là bước đi mang tính chủ động để Thái Lan không bị tụt lại trong làn sóng siết chuẩn giám sát tài chính đang lan rộng khắp khu vực.

VIỆT LÊ