Thái Lan họp Quốc hội, bầu Thủ tướng

Ông Pita Limjaroenrat (giữa, cầm mic) trong cuộc diễu hành chiến thắng sau cuộc bầu cử tại Bangkok (Thái Lan). Nguồn: AFP.

Theo Chủ tịch Thượng viện Pornpetch Wichitcholchai, Quốc vương Thái Lan sẽ chủ trì buổi khai mạc Quốc hội vào ngày 3/7 và các thành viên Quốc hội sẽ chọn Chủ tịch và 2 Phó Chủ tịch Hạ viện vào ngày hôm sau.

Những nghi ngờ về việc liệu ông Pita Limjaroenrat có đủ sự hỗ trợ hay không đã bắt đầu ngay sau khi đảng Tiến bước của ông về nhất trong cuộc tổng tuyển cử ngày 14/5. Hiện liên minh 8 đảng do đảng Tiến bước của ông Pita đứng đầu có tổng cộng 312 ghế tại Quốc hội Thái Lan. Theo quy định của Hiến pháp Thái Lan, để trở thành Thủ tướng, ông Pita cần tập hợp được ít nhất 376 phiếu ủng hộ trong cuộc bỏ phiếu chung tại Quốc hội gồm 500 nghị sĩ và 250 thượng nghị sĩ.

Trước đó, đảng về thứ hai trong cuộc tổng tuyển cử, đảng Vì nước Thái, đã quyết định nhường chức Chủ tịch Hạ viện Thái Lan cho đảng Tiến bước. Ông Phumtham Wechayacha - một lãnh đạo đảng Vì nước Thái cho biết, quan điểm trước đó là đảng Tiến bước sẽ đảm nhiệm chức vụ Thủ tướng, đứng đầu cơ quan hành pháp còn đảng Vì nước Thái nên được trao chức vụ Chủ tịch Hạ viện, người đứng đầu cơ quan lập pháp. Trong một diễn biến khác, ông Phumtham cho biết thêm rằng do số ghế tại Hạ viện mà hai đảng giành được rất gần nhau nên các chức vụ của hai Phó Chủ tịch Hạ viện cũng nên thuộc về đảng Vì nước Thái.

Đảng Tiến bước (của ông Pita) đã giành được số phiếu cao nhất trong cuộc tổng tuyển cử với 151 ghế tại Hạ viện, nhiều hơn đảng Vì nước Thái 10 ghế.

Trở lại với ghế Thủ tướng, ngay trước khi Quốc hội nhóm họp, Chủ tịch Đảng Vì nước Thái Cholnan Srikaew cho biết, liên minh cầm quyền tiềm năng gồm 8 đảng cần chuẩn bị cho khả năng các đảng trong liên minh cầm quyền hiện nay tìm cách thành lập Chính phủ thiểu số sau bầu cử. Cảnh báo của ông Cholnan được đưa ra trong bối cảnh Chủ tịch đảng Tiến bước Pita - ứng cử viên Thủ tướng của liên minh cầm quyền tiềm năng, có thể sẽ không giành đủ số phiếu bầu cần thiết để trở thành Thủ tướng.

Theo quy định của Hiến pháp Thái Lan, ứng cử viên Thủ tướng phải giành được sự ủng hộ của ít nhất 376/750 phiếu bầu từ các nghị sĩ Quốc hội (gồm Thượng viện và Hạ viện). Liên minh cầm quyền tiềm năng hiện nay mới chỉ có 312 ghế tại Hạ viện; trong khi khả năng giành được sự ủng hộ của hơn 60 phiếu bầu từ các thượng nghị sĩ và hạ nghị sĩ của các đảng còn lại là chưa rõ ràng.

Ông Cholnan cũng bác bỏ tin đồn về việc đảng này sẽ thành lập liên minh cầm quyền với đảng Quyền lực nhà nước nhân dân của Phó Thủ tướng Prawit Woongsuwan trong trường hợp liên minh cầm quyền do đảng Tiến bước lãnh đạo thất bại. Ông Cholnan nhấn mạnh ưu tiên của đảng Vì nước Thái là đảm bảo liên minh 8 đảng hiện nay sẽ trở thành liên minh cầm quyền. Trong trường hợp ông Pita không được bầu chọn làm Thủ tướng, đảng Vì nước Thái sẽ cùng 7 chính đảng trong liên minh thảo luận các bước đi tiếp theo.

Được biết, bản thỏa thuận của 8 đảng liên minh thành lập chính phủ mới do ông Pita làm Thủ tướng đã đưa ra một chương trình đổi mới mạnh mẽ đầy tham vọng với 23 nhiệm vụ chính. Trong đó bao gồm các kế hoạch soạn thảo một bản hiến pháp mới, cải cách bộ máy hành chính, cảnh sát, các lực lượng vũ trang và hệ thống tư pháp, thông qua luật về hôn nhân đồng tính, thay thế chế độ nghĩa vụ quân sự bằng tòng quân tự nguyện, thúc đẩy nền hòa bình bền vững ở các tỉnh phía nam, tăng thu nhập của người dân, phân cấp thẩm quyền ngân sách cho chính quyền địa phương và cải thiện khả năng thanh khoản tài chính của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Ngoài ra, 8 đảng liên minh thành lập chính phủ mới còn cam kết có các biện pháp hỗ trợ người nông dân, thúc đẩy nghề cá bền vững, cải thiện hệ thống giáo dục.

Giới quan sát cho rằng chính trường Thái Lan vẫn ẩn chứa những điều bất ngờ. Đặc biệt, 63 trong số 250 thượng nghị sĩ ủng hộ đương kim Thủ tướng thuộc phe quân đội, ông Prayut Chan-o-cha, sẽ không dễ dàng gì quay sang ủng hộ liên minh 8 đảng do ông Pita dẫn đầu, khi mà kết quả bầu cử ngày 14/5 được đánh giá là “cơn địa chấn chính trị” ở Thái Lan.

Thanh Đức