Thái Nguyên sáng tạo 'mượn tuổi làm nhà,' đẩy nhanh xóa nhà tạm vùng cao

(Ảnh: Hoàng Nguyên/Vietnam+)

Sau khi hoàn thành việc hợp nhất tỉnh (1/7/2025) theo chỉ đạo của Trung ương, Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, gia đình chính sách tại tỉnh Thái Nguyên đang được triển khai khẩn trương với nỗ lực và quyết tâm cao của của cấp ủy, chính quyền và sự đồng lòng của nhân dân các dân tộc trên địa bàn, qua đó khẳng định tinh thần đoàn kết và sáng tạo vượt khó nơi vùng cao gian khó.

Cả hệ thống chính trị vào cuộc

Thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát năm 2025, tỉnh Thái Nguyên - sau khi sáp nhập địa giới hành chính với tỉnh Bắc Kạn - đứng trước khối lượng công việc lớn với nhiều thách thức.

Theo thống kê, toàn tỉnh có 4.979 hộ cần hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát, tập trung chủ yếu ở 37 xã, phường thuộc khu vực phía Bắc tỉnh Thái Nguyên. Trong đó, 4.176 hộ thuộc diện làm mới nhà và 803 hộ cần sửa chữa.

Tính đến ngày 8/7/2025, đã có 4.170 hộ khởi công xây dựng (trong đó 2.174 hộ đã hoàn thành, 1.996 hộ đang thi công), còn lại 809 hộ chưa khởi công.

Trao đổi với phóng viên, bà Hoàng Thu Trang, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Thái Nguyên cho biết: “Đây là chương trình lớn, liên quan đến đời sống thiết thực của đồng bào các dân tộc, đặc biệt là các hộ nghèo, gia đình chính sách. Vì vậy, chúng tôi xác định phải huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc một cách đồng bộ, linh hoạt và sáng tạo.”

Để tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn nảy sinh trong quá trình triển khai, Thường trực Tỉnh ủy và Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát đã nhiều lần tổ chức các hội nghị cũng như làm việc trực tiếp với 37 xã phía Bắc có nhà tạm để rà soát thực trạng, xác định nguyên nhân, đưa ra giải pháp kịp thời, sát thực tiễn.

Từ đầu tháng 7/2025, tỉnh Thái Nguyên đã thành lập 16 đoàn công tác xuống tận cơ sở, phối hợp với chính quyền xã, thôn bản lập danh sách cụ thể, kiểm tra hiện trường và chỉ đạo xây dựng phương án hỗ trợ phù hợp từng địa phương.

Sáng kiến "cho mượn tuổi làm nhà" đã giúp nhiều hộ có nhà mới nhanh chóng. (Ảnh: Hoàng Nguyên/Vietnam+)

Một trong những khó khăn lớn nhất không chỉ đến từ tài chính hay nhân lực, mà đến từ yếu tố tâm linh, tín ngưỡng truyền thống của người dân, đó là “tuổi làm nhà.”

Theo quan niệm lâu đời của đồng bào các dân tộc thiểu số, việc dựng nhà phải chọn tuổi, ngày giờ hợp phong thủy. Nếu không “được tuổi,” nhiều hộ sẵn sàng trì hoãn khởi công đến cuối năm, ảnh hưởng lớn đến tiến độ chung.

Tại xã Chợ Đồn, nơi có đông đồng bào dân tộc Tày, Nùng sinh sống, tình trạng này diễn ra phổ biến.

Bà Hoàng Thị Phương Dung, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã chia sẻ: “Ban đầu, công tác vận động gặp rất nhiều trở ngại. Người dân có tâm lý e ngại, sợ không hợp tuổi sẽ gặp điều không may. Có hộ dự kiến tới tận tháng 12 mới khởi công.”

Trước tình hình đó, cấp ủy, chính quyền xã Chợ Đồn đã nỗ lực tìm giải pháp mang tính nhân văn, tôn trọng phong tục tập quán nhưng vẫn đảm bảo tiến độ chương trình. Một sáng kiến độc đáo đã ra đời: thành lập Tổ công tác “mượn tuổi làm nhà,” gồm cán bộ, viên chức, người lao động trên địa bàn có tuổi hợp để “cho mượn” tuổi dựng nhà.

Ông Triệu Huy Chung, Bí thư Đảng ủy xã Chợ Đồn nhấn mạnh: “Chúng tôi đã chọn những người có tiếng nói trong dòng tộc, cán bộ gương mẫu để đi đầu, làm gương cho người dân tin tưởng. Tổ công tác ‘cho mượn tuổi làm nhà’ không chỉ là giải pháp mang tính hành chính mà còn thể hiện sự tôn trọng văn hóa và tâm lý của bà con.”

Nhờ đó, 100% hộ trong diện hỗ trợ tại xã Chợ Đồn - gồm 74 hộ theo Quyết định phê duyệt và 21 hộ phát sinh - đã đồng loạt khởi công, trong đó nhiều hộ đã hoàn thiện. Đặc biệt, 19 hộ gia đình người có công đã hoàn thành xây dựng đúng tiến độ trước ngày 25/7, góp phần tạo khí thế thi đua lan tỏa khắp vùng cao.

Niềm vui từ những ngôi nhà mới

Tại xã Na Rì, một xã khác thuộc vùng sáp nhập, công tác xóa nhà tạm cũng đang về đích. Bà Nông Thị Anh Thơ, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Na Rì cho biết: toàn xã có 146 hộ cần hỗ trợ, hiện đã có 52 căn hoàn thành, 90 căn đang thi công và 4 căn còn lại sẽ khởi công trong vài ngày tới.

“Chúng tôi cam kết đến ngày 30/8 sẽ hoàn thành 100% kế hoạch, không để sót hộ nào,” bà Thơ khẳng định.

Một trong những minh chứng rõ nét cho hiệu quả chương trình là trường hợp của bà Hoàng Thị Xuyển, người dân thôn Liên Thủy.

Niềm vui từ ngôi nhà mới sắp được hoàn thiện. (Ảnh: Hoàng Giang/Vietnam+)

Dù năm 2025 không được tuổi làm nhà, nhưng nhờ tổ công tác hỗ trợ “mượn tuổi,” bà đã có thể khởi công sớm hơn 3 tháng. Ngôi nhà mới khang trang đã kịp hoàn thiện trước mùa mưa, mang đến niềm hạnh phúc khó tả cho cả gia đình.

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tại Thái Nguyên không chỉ mang ý nghĩa xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng sống cho đồng bào dân tộc thiểu số mà còn là minh chứng sinh động cho sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương đến đời sống của nhân dân vùng khó.

Sự thành công của chương trình còn là kết quả của quá trình phối hợp chặt chẽ, tinh thần trách nhiệm cao giữa chính quyền các cấp và người dân; là biểu tượng của sự đồng lòng, đoàn kết, sáng tạo vượt khó, góp phần xây dựng nông thôn mới, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Từ nay đến cuối tháng Tám, hàng nghìn ngôi nhà mới sẽ tiếp tục được hoàn thành, không chỉ là mái ấm che mưa nắng mà còn là điểm tựa niềm tin, lan tỏa tinh thần đổi mới đến từng bản làng, từng gia đình vùng cao./.

(Vietnam+)