Thái Nguyên: Vùng quê nghèo cách trở thành điểm sáng nông thôn mới

Điểm sáng nông thôn mới

Những ngày đầu thu, chúng tôi có dịp về xóm Vạn Phú, xã Thành Công, chứng kiến sự đổi thay của vùng đất vốn từng nghèo khó, cách trở.

Trên những con đường bê tông phẳng lì vắt qua triền đồi, nhiều ngôi nhà cao tầng, nhà vườn khang trang nổi bật giữa những nương chè xanh mướt, tạo nên không gian yên bình mà đáng sống.

Nhiều ngôi nhà khang trang gần những tuyến đường bê tông mọc lên giữa vùng rừng núi vốn nghèo khó.

Ông Lê Văn Lợi, Trưởng xóm Vạn Phú chia sẻ: “Trước đây, hạ tầng giao thông của xóm chủ yếu là đường đất, đường mòn, đi lại khó khăn, đời sống bà con khổ cực, tỷ lệ hộ nghèo cao. Thanh niên phải rời quê đi làm ăn xa. Người dân chủ yếu trồng chè, chăn nuôi nhỏ lẻ nên thu nhập rất thấp”.

Xóm Vạn Phú hiện có 235 hộ với 1.150 nhân khẩu, trong đó 97% là đồng bào dân tộc thiểu số gồm Sán Dìu, Tày, Nùng, Dao, Mông, Sán Chí, Xơ Đăng… Trong đó người Sán Dìu chiếm đa số.

Tuy xuất phát điểm thấp, nhưng chính phong trào chung tay xây dựng nông thôn mới từ năm 2011 đã thổi luồng gió mới, thay đổi toàn diện đời sống nơi đây. Nhiều thanh niên đi làm ăn xa quê nay đã trở về địa phương phát triển kinh tế.

Mô hình nuôi ong kết hợp trồng rừng cũng mang lại thu nhập cao cho người dân nơi đây.

Ông Lợi nhớ lại, không ai bảo ai, khi được chính quyền phát động, bà con đồng lòng hiến đất, góp công, góp tiền để mở đường, xây dựng hạ tầng.

Chỉ trong thời gian ngắn, Vạn Phú đã trở thành một trong những xóm đi đầu của xã với 100% người dân ủng hộ.

“Có tới 180 hộ đã tự nguyện hiến hàng chục nghìn mét vuông đất, hoa màu, cây cối, cùng đóng góp trung bình 2 - 4 triệu đồng/khẩu để làm đường.

Nhờ vậy, đến nay gần 100% tuyến đường trong xóm đã được bê tông hóa, rộng từ 3 - 3,5m, với tổng chiều dài 10/12km, đạt tỷ lệ cao nhất xã”, ông Lợi chia sẻ.

Ông Diệp Văn Nam, người dân trong xóm, xúc động: “Nhiều đời nay, con cháu chúng tôi đi học phải lội đường đất trơn trượt, rất xót xa.

Khi Nhà nước phát động xây dựng nông thôn mới, bà con ai cũng quyết tâm, có khó mấy cũng phải làm cho bằng được. Gia đình tôi hiến hơn 200m² đất, còn vận động con cháu, họ hàng cùng góp sức làm đường”.

Nhà văn hóa vùng dân tộc thiểu số đầu tiên của Thành Công được người dân đóng góp xây dựng.

Không chỉ làm đường, từ năm 2016, nhà văn hóa xóm Vạn Phú cũng được xây dựng với sự đồng thuận cao của người dân.

Mỗi hộ đóng góp thêm 300.000 đồng/khẩu, tạo nên công trình rộng 240m² khang trang, trở thành một trong những nhà văn hóa đẹp nhất thời điểm đó.

Đây cũng là nơi sinh hoạt cộng đồng, thành lập câu lạc bộ hát Soọng Cô của người Sán Dìu, vừa lưu giữ văn hóa truyền thống vừa nâng cao đời sống văn hóa, gắn kết tinh thần đoàn kết cho đồng bào các dân tộc tại địa phương cho đến nay.

Vươn lên thoát nghèo

Từ khi có hạ tầng mới, tư duy sản xuất của bà con thay đổi rõ rệt. Người dân biết khai thác tiềm năng địa phương, nhất là cây chè, loại cây hợp khí hậu, đất đai, cho chất lượng cao, được thương lái tìm mua tận nơi.

Người dân xóm Vạn Phú đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao chất lượng sản phẩm chè.

Chị Nguyễn Thị Vui, một hộ dân chia sẻ: “Nhờ trồng và chế biến chè, mỗi năm tôi thu về hơn 100 triệu đồng. Nhờ đó, gia đình xây được nhà khang trang, mua sắm phương tiện, nuôi ba con ăn học, trong đó một cháu đang học đại học năm cuối”.

Theo Trưởng xóm Lê Văn Lợi, đến nay toàn xóm chỉ còn 8 hộ nghèo, giảm mạnh so với 40 hộ vào năm 2019. Hơn 90% hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa, nhiều gia đình kinh tế khá giả, trong đó 50 hộ giàu vượt trội.

Toàn xóm 100% có phương tiện nghe nhìn hiện đại, nhiều gia đình sắm được ô tô phục vụ sản xuất và sinh hoạt.

Cây chè đang được người dân chọn là cây mũi nhọn cho phát triển kinh tế - xã hội tại Vạn Phú, Thành Công.

Hiện nay, Vạn Phú còn thành lập được HTX chè truyền thống với hơn 40 thành viên, bước đầu khai thác 6/15ha diện tích đất chè, cho thu nhập ổn định 5 - 7 triệu đồng/người/tháng. HTX định hướng phát triển quy mô lớn hơn, gắn với chế biến sâu.

Bên cạnh đó, xóm cũng có tiềm năng phát triển chăn nuôi trên diện tích đất đồi rừng rộng lớn, đang được chính quyền địa phương định hướng quy hoạch để bà con phát triển bền vững, tránh manh mún tự phát.

Không chỉ nâng cao đời sống vật chất, xây dựng nông thôn mới ở Vạn Phú còn gắn liền với việc giữ gìn bản sắc văn hóa, bảo vệ môi trường sinh thái.

Người dân đoàn kết, chung sức phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hóa phong phú, hướng tới một cộng đồng nông thôn văn minh, hiện đại nhưng vẫn giữ được hồn cốt truyền thống.

Hát Soọng Cô của người Sán Dìu đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia năm 2015.

Từ một vùng quê nghèo, Vạn Phú hôm nay đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh đồng thuận của đồng bào dân tộc thiểu số trong phong trào xây dựng nông thôn mới.

Thành công này không chỉ mang lại diện mạo mới cho xóm nhỏ giữa núi đồi Thái Nguyên, mà còn khẳng định hướng đi bền vững: Phát triển kinh tế gắn với giữ gìn văn hóa và nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân.

Ông Dương Văn Dũng, Chủ tịch UBND xã Thành Công, cho biết: “Từ phong trào xây dựng nông thôn mới, những năm qua, xã đã huy động trên 793 tỷ đồng để đầu tư hạ tầng điện, đường, trường, trạm, thủy lợi… Trong đó, nhân dân đóng góp hơn 20,5 tỷ đồng.

Vạn Phú là minh chứng cho sự đồng thuận của đồng bào dân tộc thiểu số khi chủ trương hợp lòng dân.

Đây là một trong những đơn vị đi đầu, góp phần quan trọng để xã Thành Công phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu trước năm 2030”.

Việt Hoan