Thảm họa cháy rừng ở Maui: Dây điện trần và cột điện yếu là nguyên nhân chính gây cháy?

Những ngôi nhà cháy đen sau trận cháy rừng ở thị trấn Lahaina, Hawaii, ngày 22/8/2023. (Ảnh: AP)

Những sợi dây đó là kim loại trần trụi, không cách điện, có thể phát ra tia lửa khi tiếp xúc.

Các đoạn video và hình ảnh được hãng thông tấn AP phân tích đã xác nhận những sợi dây điện này nằm trong số hàng km đường dây mà Công ty Điện lực Hawaii để trần trước thời tiết nóng bức và tán lá dày đặc, trong khi các công ty điện lực ở các khu vực hay có bão và cháy rừng khác đang nỗ lực bọc lại hoặc chôn chúng xuống đất.

Những cột điện cũ và đường dây điện trần của Công ty điện lực Hawaii. (Ảnh: AP)

Vấn đề phức tạp hơn là nhiều trong số 60.000 cột điện, chủ yếu bằng gỗ, mà các tài liệu của chính họ mô tả là được xây dựng theo “tiêu chuẩn lỗi thời của những năm 1960”, đã bị nghiêng và gần hết tuổi thọ dự kiến. Chúng còn chưa thể đáp ứng được tiêu chuẩn quốc gia năm 2002 là các thành phần chính của lưới điện Hawaii phải chịu được sức gió 105 dặm/giờ.

Tài liệu cho biết nhiều cột điện của Công ty được xây dựng để chịu được tốc độ 56 dặm/giờ (90 km/giờ), khi Bão cấp 1 có sức gió ít nhất 74 dặm/giờ.

Năm 2002, Bộ luật An toàn Điện Quốc gia đã được cập nhật để yêu cầu các cột điện như ở Maui phải chịu được sức gió 105 dặm/giờ.

Một hồ sơ năm 2019 cho biết, công ty điện lực Hawaii đã chậm trễ trong việc thay thế các cột điện bằng gỗ cũ vì các ưu tiên khác và cảnh báo về “mối nguy hiểm nghiêm trọng cho cộng đồng” nếu chúng bị gãy đổ.

Hình ảnh các cột điện ở chế độ xem phố của Google được chụp trước đám cháy cho thấy dây điện không được bọc.

Thợ điện làm việc trên các cột điện ngày 13/8/2023, sau một trận cháy rừng gây thiệt hại nặng nề vài ngày trước đó. (Ảnh: AP)

Ông Michael Ahern, nguyên Giám đốc hệ thống điện tại Viện Bách khoa Worcester ở Massachusetts, cho biết “rất khó có khả năng” một sợi cáp được cách điện hoàn toàn sẽ phát ra tia lửa và gây cháy ở thảm thực vật khô.

Các chuyên gia đã xem video quay cảnh đường dây điện bị rơi đều đồng ý rằng dây được cách điện sẽ không phóng điện và phát ra tia lửa, gây cháy.

Công ty điện lực Hawaii cho biết trong một tuyên bố rằng họ “từ lâu đã nhận ra những mối đe dọa đặc biệt” từ biến đổi khí hậu và đã chi hàng triệu đô la để ứng phó, nhưng không cho biết liệu các đường dây điện cụ thể bị rơi trong thời điểm đầu của đám cháy có còn để trần hay không.

Công ty cho biết: “Chúng tôi đã thực hiện chiến lược phục hồi để đáp ứng những thách thức này và kể từ năm 2018, chúng tôi đã chi khoảng 950 triệu đô la để củng cố mạng lưới của mình cũng như khoảng 110 triệu đô la cho các nỗ lực quản lý thảm thực vật”. “Công việc này bao gồm việc thay thế hơn 12.500 cột và công trình kể từ năm 2018, đồng thời cắt tỉa và loại bỏ cây dọc theo trung bình khoảng 2.500 dặm đường mỗi năm”.

Nhưng, Jennifer Potter sống ở Lahaina và cho đến cuối năm ngoái vẫn làm việc trong ủy ban quản lý của Công ty điện lực Hawaii, một cựu thành viên của Ủy ban Tiện ích Công cộng Hawaii, xác nhận nhiều cột điện bằng gỗ ở Maui đang trong tình trạng tồi tệ.

“Ngay cả những du khách lái xe quanh đảo cũng thắc mắc 'Cái gì vậy?' Chúng nghiêng khá nhiều vì những cơn gió theo thời gian đã 'đẩy' chúng đi theo đúng nghĩa đen” cô nói. “Rõ ràng là nó sẽ không chịu được sức gió 60, 70 dặm một giờ. Vì vậy, cơ sở hạ tầng không đủ mạnh để đối phó với loại bão gió này…”.

Công ty điện lực Hawaii đang phải đối mặt với một loạt vụ kiện mới nhằm buộc họ phải chịu trách nhiệm về vụ cháy rừng kinh hoàng nhất ở Mỹ trong hơn một thế kỷ. Số người chết được xác nhận là 115 và dự đoán con số này sẽ còn tăng lên.

Hà Mai