Thảm kịch hỏa hoạn ở Hong Kong: Do đâu cháy lớn đến vậy?

Thế giới ngày qua hết sức bàng hoàng khi nghe tin về thảm kịch hỏa hoạn tại cụm 7 tòa nhà thuộc khu chung cư Wang Fuk Court (quận Tai Po, Hong Kong, Trung Quốc). Đây là thảm kịch nghiêm trọng nhất đặc khu này trong nhiều thập niên.

Hong Kong ra lệnh tổng kiểm tra

Chiều 27-11, Trưởng đặc khu Hong Kong Lý Gia Siêu vừa ra lệnh tổng kiểm tra toàn bộ các khu nhà ở công cộng đang trong quá trình trùng tu, đồng thời cơ quan chức năng đã khởi tố vụ án hình sự liên quan vụ hỏa hoạn, theo tờ South China Morning Post.

Trước đó, ông Lý đã thăm hỏi các nạn nhân tại bệnh viện vào sáng sớm 27-11, cam kết sẽ điều tra làm rõ vụ cháy và các sai phạm liên quan đến giàn giáo.

Khói vẫn còn bốc lên vào sáng 27-11 tại khu chung cư bị cháy ở Hong Kong. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Ông Lý cho biết rằng ông đã ngay lập tức kích hoạt một trung tâm giám sát và hỗ trợ khẩn cấp, nhận được báo cáo từ Cục An ninh và Sở Cứu hỏa, đồng thời chỉ đạo các sở cứu hỏa và cứu hộ nỗ lực hết sức trong công tác chữa cháy và cứu hộ.

Tính đến chiều 27-11, vụ cháy đã cướp đi sinh mạng của 55 người (trong đó có 2 công dân Indonesia) và khoảng 280 người vẫn chưa rõ tung tích. Có 72 nạn nhân đang được cấp cứu tại bệnh viện, trong đó có 8 lính cứu hỏa.

Tại hiện trường khu Wang Fuk Court, lực lượng chức năng vẫn đang triển khai cứu hộ tổng lực và liên tục đưa các nạn nhân ra khỏi tòa nhà. Công tác cứu hộ đang diễn ra khẩn trương trong bối cảnh 4/7 tòa nhà đã được dập lửa, 3 tòa còn lại thì ngọn lửa đã lùi dần lên các tầng trên.

Tám xe cứu hỏa thủy lực, 11 vòi rồng, 304 xe cứu hỏa và cứu nạn, cùng hơn 1.250 lính cứu hỏa tham gia chữa cháy. Bốn máy bay không người lái tầm thấp được triển khai theo dõi nguy cơ ngọn lửa bùng phát trở lại.

Phó giám đốc Sở Cứu hỏa Hong Kong - ông Wong Ka-wing cho biết công tác cứu hộ đang gặp nhiều khó khăn do nhiệt độ tại hiện trường cực kỳ cao và kết cấu bên trong các tòa nhà rất phức tạp, nơi hệ thống giàn giáo đã sập xuống.

“Các lính cứu hỏa của chúng tôi đang tìm kiếm và cứu nạn từng tầng một. Do diện tích căn hộ nhỏ, chúng tôi chỉ có thể triển khai một số lượng hạn chế nhân lực cùng lúc. Chúng tôi sẽ không bỏ lỡ bất kỳ cơ hội nào để cứu người” - ông Wong nói.

Người dân mang nhu yếu phẩm đến điểm trú ẩn tạm thời cho nạn nhân vụ cháy, ngày 27-11. Ảnh: Adam Lam/CHINA DAILY

Nhiều khoản quyên góp lớn tiếp tục được gửi tới để hỗ trợ công tác cứu trợ sau vụ cháy kinh hoàng ở Hong Kong. Quỹ Jack Ma cam kết hỗ trợ 3,9 triệu USD cho những người bị ảnh hưởng; trong khi hãng đồ thể thao Trung Quốc 361 Degrees thông báo đóng góp 1,9 triệu USD gồm tiền mặt và vật tư. Tập đoàn ByteDance - chủ sở hữu TikTok, Tập đoàn Fuguiniao cũng cam kết hỗ bằng tiền mặt hoặc thiết bị, theo hãng tin Reuters.

Bên cạnh đó, chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh McDonald’s tại Tai Po đã chuẩn bị 1.000 suất ăn sáng để hỗ trợ người dân tại ít nhất 5 điểm sơ tán. Hàng chục tình nguyện viên tập trung bên ngoài các tòa nhà gần hiện trường vụ cháy để phân loại quần áo, hàng hóa cứu trợ cho những nạn nhân phải sơ tán do hỏa hoạn.

Nhiều người vẫn đang đổ về các điểm tập trung hàng cứu trợ gửi nước, thức ăn, quần áo, nhu yếu phẩm. Cơ quan nội vụ, phúc lợi xã hội và cảnh sát Hong Kong cũng triển khai lực lượng để cùng các tình nguyện viên phân loại và sắp xếp hàng cứu trợ.

Những đôi mắt đỏ hoe chờ tin người nhà

Ngày 27-11, không khí tang thương và sự khắc khoải bao trùm các điểm trú ẩn tạm thời, nơi hàng trăm thân nhân vẫn đang mòn mỏi ngóng tin người nhà sau thảm họa hỏa hoạn kinh hoàng tại cụm chung cư cao tầng ở Hong Kong.

Do đâu cháy lớn đến vậy?

Theo kết quả điều tra sơ bộ, cảnh sát phát hiện vật liệu xốp cực kỳ dễ cháy được dùng để che chắn cửa sổ thang máy ở các tầng.

Cơ quan chức năng nhận định đây chính là nguyên nhân khiến lửa lan nhanh trong các tòa nhà và bén vào các căn hộ thông qua hành lang. Giới chức địa phương cũng xác nhận lưới và bạt che phủ bên ngoài tòa nhà không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn phòng cháy chữa cháy.

3 đối tượng, bao gồm 2 giám đốc và 1 tư vấn viên của nhà thầu chịu trách nhiệm cải tạo tòa nhà, đã bị bắt giữ với cáo buộc ngộ sát.

Các nghi phạm bị tình nghi sử dụng vật liệu không đạt chuẩn cho lưới giàn giáo và dùng xốp bịt kín cửa sổ. Chính những vật liệu dễ bắt lửa này đã châm ngòi cho thảm kịch và khiến đám cháy lan rộng với tốc độ chóng mặt.

Ngọn lửa bùng lên rất dữ dội, nuốt trọn cả cụm chung cư. Ảnh: CHINA DAILY

Lực lượng cảnh sát Hong Kong cũng khám xét văn phòng của công ty bảo trì, thu thập lời khai từ cư dân cho rằng tàn thuốc lá của công nhân thi công có thể là nguyên nhân gây ra thảm kịch.

Từ vụ việc trên, câu chuyện liên quan giàn giáo tre lại khiến cộng đồng cả ở Hong Kong và trên thế giới hết sức quan tâm, đặc biệt là về sự bất cập của nó trong việc xây dựng hiện nay.

Tre từng là vật liệu nền tảng trong kiến trúc Trung Quốc cổ đại, được cho là dùng làm giàn giáo và chế tác dụng cụ khi xây Vạn Lý Trường Thành. Ngày nay, ở đại lục, tre hầu hết đã được thay bằng giàn giáo kim loại chắc chắn hơn. Nhưng tại Hong Kong, khoảng 2.500 thợ giàn giáo tre vẫn đăng ký hành nghề, dù số thợ giàn giáo kim loại gấp ba lần.

Tre vẫn phổ biến nhờ giá rẻ, nguồn cung dồi dào và dễ thao tác khi có thể buộc bằng dây nylon. Giàn giáo tre thường đi kèm lớp lưới xây dựng màu xanh để ngăn vật rơi trúng người đi đường.

Từ tháng 3, chính quyền yêu cầu 50% hợp đồng công trình công cộng mới phải dùng giàn giáo kim loại. Tuy nhiên, trọng tâm chuyển đổi nghiêng về an toàn lao động, không phải nguy cơ cháy nổ. Giai đoạn 2019–2024, có 22 ca tử vong liên quan thợ giàn giáo tre, theo Reuters.

Dù vậy, giới chức khẳng định chưa có ý định cấm giàn giáo tre. Tháng 10, một hệ thống giàn giáo tre lớn bốc cháy tại tòa nhà Chinachem Tower ở Central, khiến lửa lan nhanh qua lớp lưới và cột tre, làm hư hại mặt ngoài. Hiệp hội Quyền Lợi Nạn Nhân Tai Nạn Lao Động cho biết năm nay đã có ít nhất hai vụ cháy tương tự. Bộ Quy tắc An toàn Giàn giáo Tre yêu cầu lưới và tấm phủ phải đáp ứng tiêu chuẩn chống cháy.

DƯƠNG KHANG