Tranh luận về nguồn gốc đất trong vụ 7 cựu cán bộ Đồng Nai cấp đất công cho tư nhân

Ngày 27-11, TAND khu vực 2 – TAND tỉnh Đồng Nai tiếp tục phiên xét xử sơ thẩm lần 2 đối với bị cáo Nguyễn Hoàng Nghĩa (cựu Trưởng phòng TN&MT huyện Long Thành cũ) cùng sáu bị cáo khác về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Ngoài bị cáo Nghĩa, 6 cựu cán bộ bị truy tố gồm: Nguyễn Văn Bế, cựu cán bộ địa chính xây dựng xã Bình Sơn; Trần Quốc Tuấn, cựu Chủ tịch UBND xã Bình Sơn; Nguyễn Quang Thảo, cựu cán bộ Văn phòng Đăng ký đất đai chi nhánh Long Thành; Bùi Văn Hồng, cựu cán bộ đo đạc; Trần Quốc Đạt, cựu Phó giám đốc Văn phòng ĐKĐĐ chi nhánh Long Thành và Dương Thị Duyên, cựu chuyên viên Phòng TNMT huyện Long Thành.

Trong lần xét xử này, người liên quan trong vụ án đều vắng mặt, một số người có đơn xin vắng mặt.

Đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Bế mức án 4 năm đến 4 năm 6 tháng, Tuấn mức án 3 năm 7 tháng (bằng thời hạn tạm giam), Thảo 3 năm đến 3 năm 6 tháng tù, Hồng và Duyên mức án 2 năm 6 tháng đến 3 năm tù, Đạt và bị cáo Nghĩa mức án 2 năm đến 2 năm 6 tháng.

Bị cáo cho rằng theo hồ sơ thì nguồn gốc đất không rõ ràng

Theo cáo trạng, 2,5 ha đất cấp sổ cho bà Lê Thị Tho và bà Nguyễn Thị Loan (ngụ huyện Long Thành) nằm trong khu đất 34,8 ha do UBND xã Bình Sơn đã giao cho Trường Trung học Lâm nghiệp số 2 để trồng rừng vào năm 1990.

Đến năm 2004, UBND tỉnh Đồng Nai thu hồi một phần diện tích để thực hiện các dự án tại Cụm KCN Bình Sơn, phần còn lại 2,5 ha quy hoạch là đất giao thông và đất cây xanh nhưng không giao cho cơ quan chức năng nào quản lý. Phần đất bà Tho và bà Loan thấy bỏ hoang nên canh tác trồng cây mì nhiều năm.

Đến năm 2017, bà Tho và bà Loan kê khai xin được cấp sổ. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, các bị cáo đã tham mưu UBND huyện Long Thành ký cấp giấy chứng nhận lần đầu cho bà Tho và bà Loan.

Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm lần 2, TAND khu vực 2 – TAND tỉnh Đồng Nai. Ảnh: VŨ HỘI

Tại phiên tòa, các bị cáo vẫn giữ quan điểm như những lần xét xử trước rằng nhiều tình tiết trong hồ sơ vụ án chưa rõ. Các bị cáo đưa ra các tài liệu chứng minh: Theo sổ mục kê 2007 và 2011 thì đất này được xác định là đất hộ gia đình, không phải đất công.

"Các kết quả giám định tư pháp là chứng cứ quan trọng để buộc tội nhưng lại không khách quan, không đầy đủ bởi chỉ căn cứ vào sổ mục kê 1999 rồi đưa ra kết luận đó là đất công. Các sổ mục kê 2007 và 2011 thể hiện không phải đất công" - bị cáo Trần Quốc Tuấn nói tại phiên tòa.

Đến năm 2014 trên các dữ liệu của Sở TNMT và cơ quan chức năng thì hai thửa đất này thuộc loại đất nông nghiệp rồi sau đó được điều chỉnh đất ở. Khi Đoàn thanh tra tỉnh về kiểm tra đất công trên địa bàn thì hai thửa đất đã cấp cho dân không có trong danh sách là đất công. Trong 34 thửa đất công do UBND xã Bình Sơn quản lý đều không có hai thửa đất này.

Theo số liệu báo cáo mà UBND xã Bình Sơn gửi UBND huyện Long Thành thì có 31 thửa thuộc đất công nhưng trong đó không có thửa số 14 tờ bản đồ số 7 (thửa đất cấp cho bà Tho và bà Loan).

Ngày 30-12-2011, Sở TN&MT tỉnh Đồng Nai phê duyệt sổ Mục kê đất đai do Giám đốc Văn phòng ĐKĐĐ tỉnh Đồng Nai thiết lập cũng thể hiện thửa đất có mã ký hiệu loại đối tượng sử dụng là “GDC” đối tượng sử dụng đất là hộ gia đình cá nhân sử dụng thì “không có căn cứ nào xác nhận thửa đất trên là đất công do nhà nước quản lý”.

Bị cáo nói mình làm đúng trách nhiệm được giao

Tại phiên tòa, các bị cáo cho rằng bản thân đã thực hiện theo thủ tục văn bản hành chính được giao, quá trình kiểm tra rà soát hồ sơ thấy hồ sơ đầy đủ, không phát hiện sai phạm. Các bị cáo đều khẳng định “không hề được hưởng lợi gì, chỉ làm đúng theo nhiệm vụ, đúng bổn phận và trách nhiệm của mình trước công việc được giao”.

Các luật sư của các bị cáo khẳng định, trong hồ sơ đến nay vẫn chưa có văn bản pháp lý nào khẳng định hai thửa đất trên là đất công.

"Sau năm 1999 thì thửa đất đã thay đổi sở hữu. Không giao quyền quản lý cho UBND xã thì làm sao cho rằng UBND xã quản lý?" - luật sư nói.

Bị cáo Nghĩa cho rằng Phòng TNMT không được giao quản lý sổ mục kê, không được cung cấp bất kỳ giấy tờ pháp lý nào liên quan cho rằng đó là đất công. Sổ mục kê cũng không có giá trị để làm căn cứ pháp lý truy tố bị cáo.

Tại phần tranh luận, đại diện VKSND lập luận qua lời khai của các bị cáo tại phiên tòa, căn cứ tài liệu có trong hồ sơ vụ án đã đủ cơ sở để khẳng định 2,5 ha đất không đủ điều kiện nhưng các bị cáo đã thiếu trách nhiệm kiểm tra nên không biết rằng đất này đã được đưa ra khỏi quy hoạch nhưng chưa giao cho cơ quan thẩm quyền nào quản lý thì vẫn là đất công do UBND xã Bình Sơn quản lý.

Ngày mai phiên tòa tiếp tục.

VŨ HỘI